به گزارش بیرونیت، عزیزالله عصاری، مدیرعامل پیشین شرکت سرمایهگذاری معادن و فلزات، از جمله مدیرانی است که باور دارد ادغام میتواند راهی برای افزایش بهرهوری، کاهش هزینههای موازی، تقویت قدرت رقابتی و ایجاد یک ساختار منسجم و قدرتمند در زنجیره فولاد و سنگآهن ایران باشد.
او معتقد است سیاستگذار باید با تکیه بر مدیران توانمند، زمینه این ادغامها را فراهم کند و یک هلدینگ مادر بزرگ معدنی–فولادی را در کشور شکل دهد.
عصاری نقطه شروع این مسیر را ادغام ذوبآهن اصفهان و فولاد مبارکه میداند؛ دو شرکتی که از نظر سابقه، زیرساخت و سهم بازار میتوانند یک نمونه موفق از ادغام صنعتی بسازند.
چنین ادغامی میتواند تخصیص منابع را بهینهتر کند، از دوبارهکاریها جلوگیری کند و مشکل کمبود منابع در بخشهایی از زنجیره را کاهش دهد.
او بر این باور است که چالش سهامداری نیز با تشکیل یک هلدینگ مادر و اختصاص بخشی از سهام شرکتها به آن قابل مدیریت است و میتواند هماهنگی و مدیریت کلان را تسهیل کند.
اما موضوع تنها به فولادسازان محدود نمیشود. در بخش سنگآهن نیز بحث ادغام بهطور جدی مطرح است. شرکتهایی مانند گلگهر، چادرملو، چغارت و سنگان هر کدام قطبهای بزرگ معدنی هستند که سالهاست رقابتهای موازی، تفاوت استراتژیها و ناهماهنگی در توسعه زنجیره ارزش، بخشی از ظرفیت واقعی آنها را بلااستفاده گذاشته است.
ادغام یا تشکیل یک هلدینگ مشترک میان این شرکتها میتواند نهتنها استانداردهای استخراج و فرآوری را یکپارچه کند، بلکه برنامهریزی سرمایهگذاری، توسعه زیرساختها و مدیریت بازار را به شکل چشمگیری بهبود دهد. چنین مدلهایی در کشورهای صاحب صنعت معدن نیز تجربه شده و نتایج قابلتوجهی داشته است.
با وجود این مزایا، ادغام فولادسازان و سنگآهنیها مجموعهای از چالشها را نیز به همراه دارد. تمرکز بیش از حد قدرت در یک هلدینگ بزرگ ممکن است به انحصار در بازار داخلی منجر شود و رقابت سالم را کاهش دهد.
از سوی دیگر، فرآیند ادغام شرکتهایی با دهها سال فعالیت و ساختارهای حقوقی، مدیریتی و مالی متفاوت، پیچیده، زمانبر و پرهزینه خواهد بود.
مقاومتهای طبیعی از سوی سهامداران، مدیران میانی و نهادهای تصمیمگیر نیز بخشی از موانع اجتنابناپذیر این مسیر است. علاوه بر این، اگر ناکارآمدیها، مشکلات ساختاری و اختلافات قدیمی پیش از ادغام اصلاح نشود، ادغام ممکن است فقط این مشکلات را در قالبی بزرگتر بازتولید کند.
در مجموع، چه در بخش فولاد و چه در بخش سنگآهن، ادغام میتواند یک فرصت تاریخی برای ایجاد یک هلدینگ قدرتمند معدنی–فولادی در ایران باشد؛ هلدینگی که از معدن تا محصول نهایی را به شکل یکپارچه مدیریت کند و قدرت رقابت بینالمللی ایران را افزایش دهد.
اما این مسیر تنها زمانی موفق خواهد بود که با اصلاح ساختارها، شفافیت، تنظیمگری هوشمندانه و اراده مدیریتی قوی همراه شود. همانطور که عصاری تأکید میکند، اجرای چنین طرحی نیازمند تصمیمگیری شجاعانه و دوراندیشی سیاستگذار است؛ وگرنه ادغام بدون تدبیر، میتواند خود به یک چالش بزرگ و پرریسک تبدیل شود.