بر پایه این گزارش، تولید ناخالص داخلی کشور با احتساب نفت ۳.۱ درصد و بدون نفت ۳ درصد افزایش یافته است؛ آماری که نشان می‌دهد موتور اصلی رشد همچنان در گرو عملکرد بخش نفت قرار دارد.

با این حال، برآوردهای مرکز پژوهش‌ها برای تیرماه ۱۴۰۴ چشم‌اندازی متفاوت را ترسیم می‌کند. در این ماه، رشد اقتصادی نسبت به تیر سال گذشته ۰.۳ درصد کاهش یافته و رشد بدون نفت نیز منفی ۰.۶ درصد گزارش شده است. این ارقام بیانگر آن است که بخش‌های غیرنفتی نتوانسته‌اند روند مثبت سال قبل را تداوم بخشند و اقتصاد کشور، در غیاب نفت، با افت محسوس روبه‌رو شده است.

جزئیات این برآوردها تصویری روشن‌تر از وضعیت موجود ارائه می‌دهد. بخش کشاورزی با کاهش ۸.۱ درصدی بیشترین افت را ثبت کرده است؛ موضوعی که بنا به اعلام وزارت جهاد کشاورزی، نتیجه کاهش تولید محصولات زراعی و دامی بوده است. در مقابل، نفت خام و گاز طبیعی برخلاف سایر حوزه‌ها رشد ۲.۹ درصدی داشته و بار دیگر به‌عنوان پیشران اصلی اقتصاد نقش‌آفرینی کرده است.

صنایع و معادن اما با کاهش ۳.۴ درصدی مواجه شده‌اند؛ کاهشی که دلیل آن افت تولید در صنایع بورسی و کاهش فروش نهاده‌های ساختمانی عنوان شده است. تنها بخشی که روندی مثبت را نشان داده، خدمات است که با رشد ۳.۳ درصدی توانسته تا حدودی از شدت افت کلی اقتصاد بکاهد. افزایش فعالیت در حوزه‌هایی چون اداره عمومی، دفاع و تأمین اجتماعی، عمده‌فروشی و خرده‌فروشی و همچنین املاک و مستغلات از مهم‌ترین عوامل این رشد به شمار می‌رود.

به گزارش بیرونیت، این تحولات به روشنی نشان می‌دهد که اقتصاد ایران همچنان به نفت وابسته است و هر زمان که تولید و صادرات نفت افزایش یابد، شاخص‌های رشد مثبت می‌شوند؛ اما در غیاب این محرک، سایر بخش‌ها توان حفظ پویایی را ندارند. کاهش چشمگیر در کشاورزی و صنایع، هشداری جدی برای آینده به شمار می‌رود، چرا که این دو حوزه بنیان تولید و اشتغال پایدار در کشور محسوب می‌شوند.

از نگاه کارشناسان، عبور از این وضعیت مستلزم سیاست‌گذاری‌هایی هدفمند و عملی است؛ به‌ویژه سرمایه‌گذاری گسترده در بخش کشاورزی با تمرکز بر فناوری‌های نوین و مدیریت منابع آب، حمایت واقعی از صنایع داخلی و ایجاد شرایط بهتر برای تولید و صادرات و در نهایت هدایت بخش خدمات به سمت فعالیت‌های دانش‌بنیان و صادرات‌محور.

به نظر می‌رسد اگرچه اقتصاد ایران در سال ۱۴۰۳ توانست با رشد مثبت به کار خود پایان دهد، اما روند تیرماه ۱۴۰۴ هشداری آشکار است که نشان می‌دهد اتکای صرف به نفت نمی‌تواند تضمینی برای پایداری رشد باشد و تقویت بخش‌های غیرنفتی بیش از هر زمان دیگری ضرورت دارد.