فعالان معدنی باور دارند از آنجایی که حدود ۸۵‌درصد اقتصاد کشور دولتی است در نتیجه کارها آنطور که انتظار می‌رود، پیش نمی‌رود. شاهد این امر هم ضعف مسوولیت‌پذیری بخش‌های مختلف بوده که در نوع خود بیداد می‌کند و صدای فعالان اقتصادی را در آورده است بنابراین در کنار ناترازی زیرساخت‌ها و انرژی باید به ناترازی مدیریتی هم اشاره کرد. این در حالی است که اگر برخی مسوولان در جایگاه درست خود بودند و براساس شایستگی و دلسوزی بر بخش معدن مدیریت می‌کردند، حال و روز بخش‌خصوصی بهتر از اینها بود؛ عرصه‌ای که با تمام وجود آماده دفاع از میهن و پشتیبانی از اقتصاد در تمام بحران‌ها بوده و در جنگ ۱۲روزه آزمون خود را پس داده است.
حالا کارشناسان از این سخن می‌گویند که اگر امروز شاهد مشکلاتی هستیم اغلب ریشه در نگرش برخی مدیران معدنی کشور دارد که متمرکز بر درآمدزایی از بخش معدن هستند تا خدمت‌رسانی! از طرف دیگر ما امروز شاهد اختلافات بین وزارتخانه‌ها هم هستیم. نمونه آن بحث وزارت نیرو و صمت بود، بر سر اینکه توافق شده بود که کمبود انرژی مدیریت شود اما به ناگاه معدنی‌ها با چالش بی‌برقی ۱۵روزه از اواخر اردیبهشت مواجه شدند. تا جایی که انتقادها را به این‌سو برد که برخی مسوولان به جای اینکه بر حل مشکل بخش‌خصوصی متمرکز شوند، تمرکزشان بر منافع شخصی‌شان است و انگشت اتهام را به سمت وزارت نیرو برد.
مساله دیگر بوروکراسی اداری است که کار معدن را با مانع مواجه کرده است. متاسفانه تولید‌کننده برای راه‌اندازی خط تولید باید افراد مختلفی را ملاقات کند و در نهایت هم با مانع روبه‌رو است. گاهی مسوولان از قطعی برق و گاهی از قطعی سیستم سخن می‌گویند، در نتیجه کار به مدت طولانی روی زمین می‌ماند و کسی هم پاسخگو نیست. انتظار می‌رود بخش معدن که برای تولید و اشتغال ایستادگی می‌کند بتواند بدون مانع تراشی و لابی‌گری پیش برود تا پرچم تولید را بالا نگه دارد.

درد اقتصاد دولتی
نایب‌رییس انجمن نوردکاران فولادی ایران در این خصوص گفت: در شرایطی که کشور با بحران‌های احتمالی، تحریم‌های مداوم و ناترازی در زیرساخت‌ها و مدیریت مواجه است، فعالان صنعت فولاد همچنان بر استمرار تولید تاکید دارند. آنها با وجود نبود حمایت و پاسخگویی از سوی دستگاه‌های دولتی، بر نقش خود در حفظ اقتصاد ملی پافشاری می‌کنند و بزرگ‌ترین مطالبه‌شان این است که بگذارید بدون مانع تولید کنیم.
محمد‌علی ابوئی‌مهریزی به این مساله اشاره می‌کند که اگر کشور ما دوباره وارد شرایط بحرانی یا جنگی شود، این سوال مطرح می‌شود که فولادی‌ها و فعالان حوزه نورد و صنعت چه خواهند کرد و چه تدابیری برای مواجهه با چنین وضعیتی اندیشیده‌اند؟ سوالی که معمولا همه می‌پرسند اما پاسخ‌ها یا به تاخیر می‌افتند یا در حد شعار باقی می‌مانند.
از نظر این فعال نوردی واقعیت این است که حدود ۸۵‌درصد اقتصاد کشور دولتی است و همین موضوع باعث شده مسوولیت‌پذیری در بخش‌های مختلف بسیار پایین باشد. ما نه‌تنها با ناترازی مدیریتی مواجه‌ هستیم بلکه ناترازی زیرساختی هم داریم. او تصریح کرد: وقتی بحران پیش می‌آید، این مردم هستند که برای کشور از خود می‌گذرند، نه آنهایی که قرار بوده خادم مردم باشند اما حالا خود را رییس مردم می‌دانند!
ابوئی ادامه داد: اگر خادمان واقعی کشور کارشان را درست انجام می‌دادند، بسیاری از این بحران‌ها اصلا رخ نمی‌داد اما در عمل می‌بینیم که سیستم پاسخگو نیست، مسوول مستقیم پیدا نمی‌شود و تمام فشار بر دوش مردم و بخش‌خصوصی است. با این حال کسانی که واقعا به کشور اعتقاد دارند، سرمایه و جان‌شان را برای ایران می‌گذارند، نه شرکت‌های دولتی که مدیرشان مدام در حال تعویض است بلکه آنهایی که ریشه در این خاک دارند و به آن وفادار مانده‌اند.
این عضو انجمن نورد معتقد است امروز صنعت فولاد با تمام سختی‌ها در کنار مردم ایستاده است. ما زیرساخت مناسبی نداریم، آب و برق نیست و کسی هم پاسخگو نیست. این در حالی است که ما از شعار و تبعیض خسته‌ایم. آن ۱۵‌درصدی که باید در مواقع بحران به کمک کشور بیایند، همان‌هایی هستند که بعد اسم‌شان می‌شود «مردم». پس باید به این قشر توجه ویژه‌ای شود چراکه بخش تولید با تمام وجود آماده دفاع از کشور و پشتیبانی از اقتصاد است.

نگرش خدمت‌رسانی کجاست؟
ابوئی در ادامه گفت: متاسفانه نگرش کلی برخی مدیران کشور هنوز «دریافت» است نه «خدمت». وقتی به ادارات مراجعه می‌کنیم، احساس نمی‌شود که هدف خدمت‌رسانی به مردم است. در حالی که رهبری صراحتا در مراسمی که به تازگی برگزار شد، گفتند: «ای ایران بخوان» برای ایران باشید، نه برای خودتان. اگر مسوولان برای ایران کار کنند نه برای میز و وزارتخانه‌شان، خیلی از این مشکلات حل می‌شود.
وی با اشاره به اینکه ما امروز در وزارت نیرو و اغلب نهادهای اجرایی با چالش‌های داخلی و دعواهای درون‌سازمانی مواجه‌ هستیم، اظهار کرد: به جای آنکه تمرکز روی حل مشکل مردم باشد، تمرکز روی منافع شخصی شده است. حتی اتاق بازرگانی هم بیشتر به منابع و منافع اعضای خاص خودش توجه دارد. در حالی که اگر بخش‌خصوصی قرار است برای خودش فکر کند، بخش دولتی باید کاملا برای مردم باشد. متاسفانه این نگاه از دولتی‌ها به خصوصی‌ها هم سرایت و وضعیت را سخت‌تر کرده است.
او تصریح کرد: بزرگ‌ترین مطالبه نوردکاران از دولت و وزارت صمت این است که کاری به کارمان نداشته باشند! ما بیشتر از آنکه کمک ببینیم، با مانع‌تراشی و لابی‌گری مواجه هستیم. قانون باید اجرا شود، نه آنکه زیر سایه روابط و قدرت‌ها نادیده گرفته شود. درحال حاضر۲۰ روز است که با دو معاون وزیر برای راه‌اندازی یک خط تولید درگیر هستیم و نمی‌توانیم ارتباط برقرار کنیم. وزارتخانه پاسخگو نیست و گفته می‌شود که سیستم قطع است. این در حالی است که باید به روحیه خدمت‌رسانی برگردیم. متاسفانه ادارات امروز بیشتر ناظر هستند تا خدمت‌رسان، در حالی که این نگرش باید عوض شود.
ابوئی گفت: ما تا این لحظه، با همه توان برای تولید، اشتغال و کشور ایستاده‌ایم. حالا نوبت مسوولان است که مسوولیت‌پذیر باشند و اجازه دهند مسیر تولید در این کشور ادامه پیدا کند، بی‌مانع، بی‌واسطه، بی‌لابی.

فولادی‌ها مراقب باشند
فتح‌الله توسلی، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی نیز گفت: ما در شرایط بحران نباید غافلگیر شویم. فولاد به عنوان «مادر صنعت» نقش تعیین‌کننده‌ای در زنجیره تولید کشور ایفا می‌کند. اگر دشمن حتی از هدف قرار دادن بیمارستان‌ها و منازل مسکونی ابایی ندارد، مراکز حیاتی صنعتی همچون فولاد نیز بی‌تردید در لیست اهداف او قرار دارند.
او با بیان اینکه دشمن دیگر فقط مراکز نظامی را هدف قرار نمی‌دهد، افزود: وقتی بیمارستان و خانه‌های مسکونی هدف قرار می‌گیرند، مشخص است که مراکز صنعتی از جمله کارخانه‌های فولاد و معادن نیز در اولویت اهداف آنها هستند بنابراین دولت باید برای احیای این مراکز، حمایت از پرسنل و تامین نیازهای فوری آنها برنامه‌ ویژه‌ای داشته باشد. توسلی تاکید کرد: ضروری است صنایع کشور با همکاری سازمان پدافند غیرعامل، از هم‌اکنون برای تامین منابع حیاتی مانند برق، آب و سوخت جایگزین برنامه‌ریزی کنند. تجهیز کارخانه‌ها به ژنراتورهای اضطراری و ایجاد پناهگاه‌های ایمن برای حفاظت از جان نیروهای انسانی از جمله اقدامات الزامی است.
نماینده همدان در ادامه گفت: دولت باید در کنار اقدامات حفاظتی، به‌طور همزمان بسته‌های حمایتی مانند تعویق در پرداخت مالیات، بیمه و اعطای تسهیلات مالی به بنگاه‌های آسیب‌دیده را در دستور کار قرار دهد. ما نیز در مجلس، به‌ویژه در کمیسیون اقتصادی، بارها این موضوع را به دولت و وزارت اقتصاد تذکر داده‌ایم.
او از وزارت صنعت، معدن و تجارت خواست با تشکیل ستاد ویژه مدیریت صنعتی در شرایط بحران، برای پایداری تولید ملی آمادگی داشته باشد: اگر صنایع چرخ تولید فولاد از کار بیفتند، کل زنجیره ساخت‌وساز، خودروسازی، حمل‌ونقل و تولید مسکن مختل می‌شود و معیشت مردم به‌طور مستقیم تحت تاثیر قرار می‌گیرد. صنعت فولاد باید در بدترین شرایط هم حفظ شود.
توسلی در پایان با اشاره به لزوم واقع‌بینی در سیاستگذاری‌ها گفت: باید بدبینانه‌ترین سناریوها را در نظر گرفت تا اگر خدای نکرده حمله‌ای رخ داد، کمترین آسیب به کشور وارد شود. در شرایط عادی که مشکلی نیست اما آمادگی برای روزهای سخت ضروری است. مجلس نیز آمادگی کامل برای همکاری قانونی و تقنینی با دولت را دارد.
منبع: روزنامه جهان صنعت