با معضل کمبود انرژی گویی این صنعت هر روز با انتقاداتی از این قبیل مواجه می شود که چرا توسعه یافتید و چرا برق و گاز مصرف می‌کنید؟! این در حالی است که کشور از سال‌ها قبل انرژی مدنظر را در اختیار داشته و ایران دومین دارنده ذخیره گاز دنیا بوده است! اما با سیاست‌هایی که طی سالیان گذشته در پیش گرفته به رتبه چهارم تنزل یافته و اینگونه دست به دامان دیگر بخش‌ها شده است!
با اینکه حیات صنعت فولاد وابسته به گاز است و در ابتدا برمبنای ذخایر ارزان شروع به توسعه کرده اما در حال حاضر این مزیت در صنعت فولاد کمرنگ شده و از سوی دیگر با توجه به سرمایه‌گذاری‌های انجام‌نشده در صنعت برق و گاز ظرف سال‌های گذشته، با مشکل ناترازی شدید انرژی مواجه است؛ موضوعی که به شدت بر روند کاهشی تولید در صنعت فولاد تاثیرگذار است.

کارشناسان باور دارند که دلیل اصلی مشکلات در این مساله نهفته است که بخشی از زیرساخت‌ها در توسعه اقتصادی کشور فعال نبوده‌اند یا در این روند بخش‌هایی به وظیفه خود به درستی عمل نکرده‌اند. حالا به جای محاکمه این حوزه‌ها انتقاد می‌شود که چرا صنعت فولاد زیاد مصرف می‌کند و با قطعی برق و گاز جریمه می‌شوند! در این زمینه باید پرسید بخش‌هایی که تاکنون به وظیفه خود به درستی عمل نکرده‌اند چرا امور را به روزمرگی گذرانده‌اند؟! چرا کشور را دچار هزینه‌های مضاعف کرده‌اند! تاجایی که گفته می‌شود تا ۱۴۱۰ گاز بخش مسکونی نیز باید قطع شود!
در تابستان سال‌جاری بود که انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران در خصوص تامین گاز صنعت فولاد اعلام آمادگی کرده‌ و از شرکت ملی گاز خواست با برگزاری جلساتی، برنامه کارشناسی مشترک بین وزارتخانه‌های نفت، نیرو، صمت و مشارکت این انجمن در خصوص تامین گاز و برق تولیدکنندگان زنجیره فولاد تهیه شود اما عجیب آنکه شرکت ملی گاز حتی پاسخ مکاتبه‌ها را هم نداد! در حالی که انتظار می‌رود نهادهای دولتی به تعهدات خود نسبت به صنعت فولاد پایبند باشند اما ملاحظه می‌شود که اغلب ناهماهنگی و عدم همکاری دیده می‌شود. در این بین انتظار می‌رود که نهادهای دولتی با همکاری یکدیگر به فکر حل مشکل باشند.

مشکل از زیرساخت‌هاست
سعید عسکرزاده، دبیر انجمن سنگ‌آهن در این خصوص به «جهان‌صنعت» گفت: ما برنامه منسجمی تحت عنوان آهن و فولاد داشته‌ایم که به درستی پیش رفته است. در ادامه با اینکه این برنامه پیگیری و اجرایی شده اما زیرساخت‌ها ازجمله آب، برق، گاز، راه، ریل، بندر، اسکله و… که باید همپای این برنامه توسعه می‌یافتند و به نتیجه می‌رسیدند، از توسعه باز مانده‌اند!
او تصریح کرد: در اولین طرح جامع فولادی (که در سال ۸۴ مصوب شد) مطرح کردند که برای صنایع انرژی‌بر خارج از فضای طرح جامع فولاد برنامه‌ریزی کنید بنابراین بر قسمت غربی بندرعباس و سواحل مکران تمرکز کردند. اعلام شد که برای ایجاد ارزش‌افزوده از گاز، صنایع انرژی‌بر را در این مناطق مستقر کنیم. اینها نشان می‌دهد در گذشته بر فرضی که زیرساخت‌ها همراستا با بخش صنعت توسعه پیدا کنند باور داشتیم. حالا بخش صنعت معدن با برنامه‌ریزی کار خود را پیش برده است و شاگرد اول شده اما امروز همین شاگرد اول تنبیه می‌شود!
دبیر انجمن سنگ‌آهن با بیان اینکه چرا باید امروز به این مرحله برسیم، ادامه داد: انتقاد می‌کنند که چرا توسعه یافتید، مصرف می‌کنید و توجه ندارید که با کمبود انرژی مواجه هستیم! این در حالی است که کشور انرژی مدنظر را داشته و دومین دارنده ذخیره گاز دنیا بوده‌ایم اما الان رتبه چندم را داریم؟! امروز اگر صنعت فولاد را توسعه ندهیم و فضا را برای توسعه بقیه کشورها باز کنیم، به طور حتم از رتبه دوم جهان به رتبه چهارم تنزل می‌کنیم.
عسکرزاده با اشاره به اینکه تشویق مصرف‌کننده به بهره‌برداری کمتر، سیاست درستی نیست، خاطرنشان کرد: طبق برنامه قرار بوده که در بخش معدن و صنعت و در کل اقتصاد شاهد تحقق رشد ۸‌درصدی باشیم اما هیچ‌وقت به این مهم نرسیده‌ایم.
دلیل اصلی این است که بخشی از زیرساخت‌ها و بخش‌های گوناگون موثر در توسعه اقتصادی کشور فعال نبوده‌اند یا به وظیفه‌شان به درستی عمل نکرده‌اند. حالا به جای محاکمه این حوزه‌ها انتقاد می‌شود که زیاد مصرف کردید، موضوعی که فاجعه است!
او تصریح کرد: در واقع باید بخش‌هایی که توسعه یافته‌اند مورد تشویق قرار گیرند و قسمت‌هایی هم که توسعه نیافته‌اند مواخذه شوند. در این خصوص بهتر است بپرسیم چه کسانی در صدر امور قرار داشته‌اند و چرا مسوولیتی را که قبول کرده‌اند به روزمرگی گذرانده‌اند؟!
عسکرزاده با بیان اینکه الان در شرایط خوبی به سر نمی‌بریم و شاهد ناترازی‌ها هستیم، تصریح کرد: رقم سرمایه‌گذاری برای گاز ۸۰‌میلیارد دلار عنوان می‌شود که کمک می‌کند بتوانیم شرایط مطلوبی را طی کنیم اما مساله این است که اگر از سالی ۲‌میلیارد دلار شروع می‌کردیم و صرفه‌جویی می‌کردیم الان وضعیت آنقدرها هم بحرانی نبود. در حالی که امروز این عدد بزرگ بوده و کسی نمی‌تواند به آن نزدیک شود! شرایط آنقدر وخیم است که مطرح می‌شود اگر کاری نکنیم در سال۱۴۱۰ گاز بخش مسکونی هم باید قطع شود که یک فاجعه است!

تله مدیریتی!
دبیر انجمن سنگ‌آهن با اشاره به اینکه در این زمینه یک تله مدیریتی دیده می‌شود، تصریح کرد: مطرح می‌شود آنهایی که به لحاظ اقتصادی فعال هستند و درآمدی دارند سرمایه‌گذاری کرده و برای خود نیروگاه بزنند، چاه گاز بگیرند و استحصال کنند، در حالی که این حرف بسیار خطرناک است! فردی که شاخه اصلی کارش چیز دیگری است باید روی همان بخش هم متمرکز شود. در این خصوص می‌توانیم بگوییم که باید شرکت‌های مختلف که دارای افراد توانمند، متخصص و با تجربه هستند در این زمینه سرمایه‌گذاری کنند تا نیروگاه ایجاد شود.
عسکرزاده تاکید کرد: افراد متخصص حتما نیروگاه را از یک واحد فولادی ارزان‌تر ایجاد می‌کنند و بهره‌برداری بهتری از آن می‌شود. مدیر آن مجموعه مشغله مدیرعاملی فولاد را ندارد و مختص بخش نیروگاهی است. از تمامی قواعد و قوانین مرتبط با بخش انرژی مطلع است. همچنین براساس جانمایی درستی این کار صورت می‌گیرد و بالاخره می‌بینیم که بهتر جواب می‌دهد.
او با انتقاد از اینکه گاهی مطرح می‌شود که خود فولادی‌ها نیروگاه بزنند، گفت: چطور می‌توانیم با توجه به شبکه موجود یک نیروگاه اضافه کنیم که ناترازی را کاهش ولی تجهیزات انتقال و شبکه‌سازی را نیاز نداشته باشد. در حالی که شرکتی که کارش در این خصوص است، براساس مطالعات مکان‌یابی جای مشخص و دارای مزیت را انتخاب می‌کند و همانجا سرمایه‌گذاری می‌کند.

منبع: روزنامه جهان صنعت