علاوه بر این نوسانات قیمتی در بازار فولاد همچنان ادامه دارد و برخی از فعالان بازار نسبت به آینده این بازار ابهام دارند. این در حالی است که تولیدکنندگان شمش با کمبود صادرات مواجه هستند و کمبود نقدینگی و انرژی در این زنجیره به یک بحران تبدیل شده است.
در پی دستورالعمل جدید تغییر شیوه نرخ‌‌‌گذاری در عرضه محصولات زنجیره تامین فولاد کشور، موضوع عرضه‌‌‌های شمش بلوم و سایر محصولات زنجیره فولاد همچون میلگرد تحت‌تاثیر قرار می‌گیرد، به طوری که تا به امروز نحوه چیدمان سبدهای عرضه فولادی‌‌‌ها به این صورت بوده که معمولا دو یا سه عرضه اعتباری جذاب در هر جلسه قرار می‌‌‌گرفت و در واقع سپر بلا و سپر تدافعی نرخ پایانی کل زنجیره به حساب می‌‌‌آمد. به‌عنوان مثال، ۲۰‌درصد عرضه اعتباری که با قیمت‌های به مراتب بالا و غیر‌واقعی و با شرایط جذاب مورد رقابت تقاضا قرار می‌‌‌گرفتند، در نهایت در نرخ میانگین موزون پایانی اثر مثبتی بر نرخ پایانی واحد همه محصولات عرضه‌شده می‌‌‌گذاشتند و به نوعی سپر تدافعی تعیین قیمت برای کل زنجیره بودند.

به عبارت بهتر آنهایی که مشارکت ضعیف داشتند و چیدمان سبد محصول آنها به نوعی بود که مورد اقبال تقاضا واقع نمی‌‌‌شدند، به پشتوانه این معاملات اعتباری که تعیین‌‌‌کننده کف قیمت عرضه برای جلسه بعدی بود، در نرخ‌‌‌گذاری الزامی به این مبادی کم‌فروغ وارد نمی‌شد و در واقع اکثر اوقات پشت سنگر محصول پرتقاضای اعتباری، عرضه‌‌‌ها بیشتر نقش نمایشی پیدا می‌‌‌کرد.

تغییر فرمول قیمت‌گذاری در زنجیره فولاد
با دستورالعمل جدید، ظاهرا مدافع قیمت هر محصولی در هر سطح و لایه فقط نرخ پایانی خودش است. به‌عنوان مثال، اگر شمش یک شرکت معتبر پرتقاضاست، با اتکا به قیمت پایانی خود برای جلسه بعد حمایت خواهد شد؛ چه‌بسا حتی منفی‌‌‌های مبادی کم‌کار هم شامل محصول این شرکت‌های پرطرفدار نخواهد شد. از طرف دیگر این موضوع به منزله حمایت شامل عرضه شمش شرکت X یا Y نیز نخواهد شد، در حالی که قبلا این‌طور نبود و نرخ معاملاتی این شرکت‌ها از نرخ کل زنجیره حمایت می‌‌‌کرد.
از این به بعد اگر متقاضیان برای میلگرد یک واحد تولیدی صف خرید ببندند، این موضوع ربطی به میلگرد شرکت دیگری که نرخ میلگرد آن در بازار ارزان‌‌‌تر از بورس فروخته می‌شود و در بورس‌کالا تقاضا ندارد نخواهد داشت و دیگر تنها حمایتی که برای این شرکت باقی می‌‌‌ماند، فقط قیمت پایانی جلسه قبل همان شرکت است. به عبارت بهتر هر کالایی در تالار صنعتی بورس‌کالا با شرایط اعتباری عرضه می‌شود. اگر شرایط اعتباری آن برای تقاضا جذاب باشد، به بهترین قیمت به فروش می‌‌‌رسد. به‌عنوان مثال، معاملات چند محصول کم‌سهم در بازار در روز معاملاتی چهارشنبه ۲۱ آذرماه به علت اینکه به صورت اعتباری عرضه شد جذب تقاضا داشت.

از طرفی گمانه‌‌‌زنی در خصوص چشم‌‌‌انداز دستورالعمل جدید تغییر فرمول قیمت‌گذاری می‌‌‌تواند به این صورت باشد که از ابتدای دی‌‌‌‌ماه، با رویکرد دفاع از قیمت زنجیره فولاد، با توجه به ملاک قرار گرفتن نرخ میلگرد برای تعیین سقف نرخ قیمت‌گذاری سایر لایه‌‌‌ها که تا پیش از این بر عهده معاملات شمش بود، بازارسازان از شمش به میلگرد تعییر رویکرد بدهند و سیلی از عرضه‌‌‌های اعتباری ریز و درشت این محصول روانه بورس‌کالا شود. به‌عنوان مثال، شرکت‌های دیگری که تاکنون محصول خود را نقدی عرضه می‌‌‌کردند، از اول دی‌ماه برای محافظت از قیمت محصول خود و تاثیر مثبت آن بر نرخ کل زنجیره تغییر رویکرد دهند و با کمک گرفتن از بانک‌ها به عرضه‌‌‌های اعتباری روی آورند.

زنجیره فولا در سراشیبی ارزش
بررسی تالار صنعتی و معدنی بورس‌کالای ایران در روز چهارشنبه ۲۱ آذرماه نشان می‌دهد ۲۳۹‌هزار و ۷۶۱تن انواع میلگرد در بازار فیزیکی عرضه شد که با تقاضای ۵۵‌هزار و ۸۹تنی مواجه شد و در نهایت ۳۷‌هزار و ۱۵۴تن از این محصول مورد معامله قرار گرفت. بررسی‌‌‌ها نشان می‌دهد میانگین قیمت معامله میلگرد ۲۷‌هزار و ۳۹۹تومان به ازای هر کیلوگرم بود که نسبت به هفته گذشته ۳۳۳تومان کاهش را به ثبت رسانده است. این در حالی است که میزان عرضه شمش طی هفته جاری بیش از ۱۵۲‌هزار تن به ثبت رسید که با توجه به تقاضای یک‌برابری و با احتساب معاملات مچینگ ۶۴.۷‌درصد این عرضه‌‌‌ها مورد معامله قرار گرفت.

قیمت معاملاتی شمش نیز طی هفته جاری نسبت به هفته گذشته ۰.۲۶‌درصد کاهش داشته است. کاهش قیمت‌ها در زنجیره فولاد در حالی رخ داده که نرخ ارز در بازار آزاد وارد کانال ۷۲‌هزار تومان شده و به عبارت بهتر وضعیت انرژی در این زنجیره موجب شده است تا قیمت‌های پایه روند کاهشی را در پیش بگیرند. به عبارت بهتر رکود بر بازار فولاد حاکم است و کارخانه‌‌‌های شمش در این وضعیت با کمبود صادرات مواجه‌اند. این در حالی است که پیش‌بینی می‌شود طی ماه‌‌‌های آتی وضعیت تحریم‌‌‌ها تشدید شود و شمش در بازار داخلی با مازاد عرضه مواجه باشد و کمبود صادرات به زنجیره فولاد آسیب جدی وارد کند که این موضوع نیز به دلیل ضعف تقاضا از طرف واحدهای نورد است.

هفته گذشته بازار شاهد عرضه میلگرد اعتباری ۶ماهه یک کارخانه بود. این روند، رکود محصول این کارخانه را شدت خواهد داد. در شرایط فعلی قیمت ۲۹هزارتومانی میلگرد با توجه به شمش ۲۶‌هزار تومانی منطقی است. طی هفته‌‌‌های آتی با توجه به تغییر فرمول قیمت‌گذاری در زنجیره فولاد باید منتظر تغییر نحوه و حجم عرضه محصولات این زنجیره در تالار صنعتی و معدنی بورس‌کالای ایران بود؛ هرچند بازار فولاد با رکود همراه است.
منبع: دنیای اقتصاد