به دلیل خاموشی‌های مکرر عملا تولید با چالش مواجه شده و شرایط کسب‌و‌کار به دلیل ناترازی انرژی مساله‌‌ساز شده است. با این شرایط متاسفانه نمی‌توانیم به چشم‌اندازی که برای سال جاری ترسیم شده دست یابیم، تولیدکنندگان حتی امیدی به کارکرد سال قبل خود ندارند تا بتوانند رکورد سال گذشته خود را بشکنند.
امسال قطعی و اعمال محدودیت برق صنایع فولادی از ماه سوم سال شروع شد. الان چهارمین تابستانی است که با مشکل قطعی برق روبه‌رو هستیم. در واقع گرمای بیش از حد هوا که غیرقابل پیش‌بینی بوده مشکل جدی ایجاد کرده است. البته این مساله در کشورهای دیگر منطقه هم مشهود بود، بنابراین مهم این است که همه کشورها می‌دانند این معضل چه خسارت وحشتناکی به تولید و صادرات می‌زند اما مساله کلیدی نحوه برخورد دولت‌ها و سیاست‌هاست.
در این زمینه انتظار می‌رود دولت چهاردهم به یک راه‌حل منطقی برسد. در این خصوص سوالی که بارها مطرح شده این است که چقدر برق صادر می‌کنیم؟ فارغ از مقدار مصرف برق که قابل توجه است باید یک راهکار پیدا کرد که در شرایط آب و هوایی گرم تابستان ماجرا را کنترل کرد تا کمتر خسارت به کارخانه‌جات به ویژه صنایع فولادی کشور وارد شود.

تولید فولاد ایران به مرز ۵‌ درصد رسید
به تازگی انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران آمار تولید فولاد در دوره ۴‌ماهه نخست سال جاری را منتشر کرد، تولید فولاد میانی در ۴‌ماهه امسال نسبت به دوره مشابه سال قبل کاهش ۸/۴‌درصدی و تولید آهن اسفنجی افزایش ۸/۱۱‌درصدی داشته است.
براساس گزارش آماری انجمن فولاد در ۴‌ماهه سال جاری، تولید فولاد میانی (بیلت و بلوم و اسلب) به ۱۰‌میلیون و ۸۰۰‌هزار تن رسید. در بخش فولاد میانی، ۶‌میلیون و ۵۸۸‌هزار تن سهم تولید بیلت و بلوم و ۴‌میلیون و ۲۱۲‌هزار تن سهم تولید اسلب بوده است. تولید بیلت و بلوم کاهش ۹/۶‌درصدی داشته و تولید اسلب هم ۴/۱‌درصد کاهش داشته است.
در گزارش آماری انجمن فولاد، رشد تولید مقاطع تخت فولادی مثبت ۵/۵‌درصد و رشد تولید مقاطع طویل فولادی هم منفی ۲/۷‌درصد اعلام شده است. تولید مقاطع تخت ۳‌میلیون و ۷/۵‌هزار تن بوده که ۳میلیون و ۳۲۵‌هزار تن سهم ورق گرم، ۹۴۹‌هزار تن سهم ورق سرد و ۵۹۰‌هزار تن سهم ورق پوششدار بوده است. تولید ورق گرم افزایش ۱/۴درصدی، تولید ورق سرد افزایش ۳/۳‌درصدی و تولید ورق پوششدار افزایش ۲/۰‌درصدی داشته است.
در ۴‌ماهه سال جاری، تولید تیرآهن با کاهش ۷/۳درصدی به ۵۱۵‌هزار تن رسیده و تولید میلگرد هم با ۸‌درصد کاهش به ۳‌میلیون و ۳۵۷‌هزار تن رسیده است. تولید نبشی، ناودانی و سایر مقاطع طویل فولادی با کاهش ۱/۴‌درصدی همراه بوده است. تولید آهن اسفنجی نیز طبق گزارش انجمن فولاد با افزایش ۸/۱۱‌درصدی به ۱۴‌میلیون و ۴۹۴هزار تن رسیده است. تولید گندله نیز با افزایش ۱/۲‌درصدی به ۲۳‌میلیون و ۳۴۴‌هزار تن رسید.

برای رفع خاموشی ۲۵‌ میلیارد دلار نیاز است
در رابطه با مشکل کمبود برق چندی پیش دبیر سندیکای صنعت برق گفت: ما باید طی ۴‌سال آینده ۲۰ تا ۲۵‌میلیارد دلار در صنعت برق هزینه کنیم تا ۱۳۰‌هزار مگاوات ظرفیت منصوبه نیروگاه داشته و ناترازی امروز را پشت‌سر بگذاریم، به عبارت دیگر باید به ۹۲‌هزار مگاوات نیروگاه کنونی ۴۰‌هزار مگاوات اضافه شود.

مهدی مسائلی درباره ناترازی برق و خاموشی و راهکار عبور صنعت از شرایط کنونی اظهار داشت: در حال حاضر، خاموشی‌ها براساس برنامه ‌روی بخش‌های مختلف از جمله صنعت انجام می‌شود، مثلا به شهرک‌های صنعتی و صنایع بزرگ نیز برنامه ارائه شده که چه ساعتی اعمال خاموشی خواهد شد.
وی با بیان اینکه اکنون باید حتی بدتر از شرایط کنونی را هم انتظار داشته باشیم، گفت: بیش از یک دهه است که روی صنعت برق سرمایه‌گذاری صورت نگرفته است، آهن‌ربای جذب سرمایه در این صنعت بسیار ضعیف و نحیف شده و این باعث شده امسال ۴/۸‌درصد رشد مصرف داشته باشیم و این در حالی است که رشد تولید ۵/۲‌درصد هم نبوده است.
دبیر سندیکای صنعت برق گفت: وقتی تولید و مصرف با هم همخوانی ندارد و فاصله بین آنها زیاد است بیش از این هم نباید انتظار داشته باشیم. به طوری که امسال از سال قبل اوضاع بدتر شده است، پارسال حدود ۱۰ تا ۱۲هزار مگاوات کسری برق داشتیم امسال اختلاف بین قدرت تامین و تقاضا ۱۸ تا ۱۹‌هزار مگاوات است و این نشان می‌دهد که ناترازی ۵۰‌درصد هم رشد کرده چون افزایش مصرف خیلی بیشتر از تولید بوده است.
وی تاکید کرد: وقتی مصرف بر تولید فزونی پیدا می‌کند، قطعا ناترازی فنی داریم و برای اینکه این موضوع بهینه شود در کوتاه‌مدت فقط با صرفه‌جویی و بهینه‌سازی و در میان‌مدت و بلندمدت غیر از تزریق سرمایه و راه‌اندازی پروژه‌ها امکان‌پذیر نیست که اجرای پروژه هم در صنعت نیروگاهی پنج ‌سال زمان می‌برد، یعنی اگر همین امروز برای احداث یک نیروگاه حرارتی کلنگ‌زنی شود زیر پنج ‌سال عملیاتی نمی‌شود، قائدتا اگر دولت چهاردهم بخواهد اقدامی درخصوص احداث نیروگاه انجام دهد بهره‌برداری از آن به دولت پانزدهم می‌انجامد و اگر اقدامی انجام ندهد کمااینکه دولت‌های قبلی کاری نکردند، نتیجه وضعیت همانند اکنون خواهد ماند.
مسائلی با بیان اینکه ریشه حل مشکل برق تجدید نظر در تحقق ارتباطات بین‌الملل و جذب سرمایه‌گذاری خارجی است، گفت: اگر این اتفاق نیفتد فارغ از اینکه پاییز و زمستان سال ۱۴۰۳ ترسالی یا خشکسالی باشد وضعیت می‌تواند بدتر شود، کمااینکه امسال در برخی مناطق کشور دوران بی‌آبی را هم تجربه می‌کنیم، یعنی علاوه بر اینکه صنایع برق ندارند آب هم ندارند و برخی مناطق وضعیت گاز هم مناسب نیست به عبارت دیگر اکنون سه عنصر اصلی آب، برق و گاز را به صورت پایدار نداریم، بنابراین وضعیت مناسب نیست.
وی خاطرنشان کرد: ما باید طی ۴‌سال آینده ۲۰ تا ۲۵‌میلیارد دلار در صنعت برق هزینه کنیم تا ۱۳۰هزار مگاوات ظرفیت منصوبه نیروگاه داشته و ناترازی امروز را پشت‌سر بگذاریم، به عبارت دیگر باید به ۹۲‌هزار مگاوات نیروگاه کنونی ۴۰‌هزار مگاوات اضافه شود.
دبیر سندیکای صنعت برق اظهار داشت: دولت فعلی برنامه احداث ۳۵‌هزار مگاوات تولید برق از سوی بخش صنعت و ۳۵‌هزار مگاوات تجدیدپذیر را در دستور کار داشت اما عملیاتی نشد چون پول نداشت، هیچ پیمانکاری هم حاضر نیست روی نیروگاه‌سازی که پولی عایدش نمی‌شود، کار کند.
وی ادامه داد: اگر می‌خواهیم روی صنعت برق کار کنیم باید وضع بهینه‌سازی مصرف را اصلاح کنیم نه‌تنها مردم باید مصرف را کاهش دهند بلکه کالاهایی مثل لامپ‌ها و وسایل برقی کم‌مصرف و استاندارد نیز باید در دسترس مردم قرار گیرد، به هر حال مردم باید بپذیرند در کمبودها خود را با نبودن‌ها سازگار کنند و مصرف را به حداقل برسانند تا قطعی نداشته باشیم. اگر بخواهیم کمافی‌السابق مصرف کنیم منابع آب و برق کم شده در زمستان هم ممکن است خاموشی وسیع‌تری در حوزه گاز داشته باشیم.
وی با بیان اینکه اگر دولت چهاردهم مدیریت نکند انتظار بهبود اوضاع برق در حد تخیل است، تاکید کرد: امیدوارم پزشکیان برنامه‌های دولت‌های یازدهم، دوازدهم و سیزدهم را در حوزه برق پایش و غربال کرده، معایب را حذف کند و محاسن را ادامه دهد، اگر دولت چهاردهم با بخش خصوصی رابطه واقعی ارگانیک نداشته باشد یکی از ناموفق‌ترین دولت‌ها خواهد بود، دولت باید به صورت عملی پتانسیل بخش خصوصی را حفظ کند، در غیر این صورت فاتحه بخش خصوصی خوانده است، نتیجه اینکه دولت خودش باید پول و کالا را از خارج تامین کند پیمانکار را هم همراه خود نخواهد داشت، بنابراین به نفع دولت است که بخش خصوصی را جدی بگیرد.
مسائلی افزود: در طول ۱۰‌سال گذشته ۱۵‌هزار قانون و مقرره از سوی حاکمیت ابلاغ شده، ضمن اینکه محدودیت و تحریم هم بدتر شده و با این شرایط نمی‌توان کار کرد و توقع نداشته باشیم بخش خصوصی در صنعت زیرساختی برق سرمایه‌گذاری کند و وضع صنعت بدتر نشود. اگر بعد از انقلاب برق را در کشور سراسری کردیم امروز برای نگهداشت آن به بخش خصوصی بیش از قبل نیاز داریم. پس این پتانسیل را درک کنیم و راهکار این است که برای هر صنفی در کنار دولت یک کرسی رسمی به منظور تصمیم‌گیری‌ها در نظر بگیریم تا مختصات و مشکلات را تشریح کند که نتیجه آن حل مشکلاتی همچون ناترازی برق است.

تشکیل فراکسیون امنیت انرژی مجلس با هدف تامین برق پایدار صنایع
در همین خصوص چندی پیش عضو کمیسیون اصل ۹۰ مجلس گفت: ناترازی‌های موجود در بخش انرژی، ناشی از بی‌توجهی به تکمیل زنجیره ارزش و تولید محصولات با ارزش‌افزوده بالا، موجب شد برای تشکیل فراکسیون امنیت انرژی، منابع معدنی و توسعه پایدار پیش‌قدم شویم.
علی کشوری گفت: با توجه به اینکه آسیب‌های ناشی از خاموشی‌های مکرر برق برای صنایع، به یکی از موضوعات اساسی صاحبان واحدهای صنعتی تبدیل شده در مجلس دوازدهم فراکسیون امنیت انرژی، منابع معدنی و توسعه پایدار تشکیل و اعضای هیات‌رییسه این فراکسیون تعیین شد.
عضو کمیسیون اصل ۹۰، هدف از تشکیل این فراکسیون را رشد و توسعه پایدار در حوزه انرژی عنوان و تاکید کرد: ناترازی‌های موجود در بخش انرژی ناشی از بی‌توجهی به تکمیل زنجیره ارزش و تولید محصولات با ارزش‌افزوده بالا بوده است.

وی افزود: امیدوارم با تلاش و جدیت دولت و همکاری مجلس شاهد تامین به موقع انرژی برق برای صنایع و همچنین تامین به موقع آب برای حوزه کشاورزی باشیم چراکه ناکارآمدی در این حوزه‌ها به صنایع، بورس و اقتصاد آسیب‌های جبران‌ناپذیری وارد می‌کند.

منبع: روزنامه جهان صنعت