در نتیجه فعالان بخش پایین‌دستی فولاد به‌طور مشخص تولیدکنندگان میلگرد طی سالیان اخیر با چالش‌هایی مواجه بوده‌اند.
این در حالی است که شرکت‌های برجسته فولادی در دنیا، در حال حرکت به سمت تولید محصولات خاص فولادی برای حضور هرچه بیشتر در بازارهای جهانی هستند. ازجمله اینها می‌توان به عربستان اشاره کرد. این کشور پول زیادی را در پروژه‌های بزرگ سرمایه‌گذاری می‌کند تا اقتصاد خود را متنوع‌تر سازد و زیرساخت‌ها را بهبود ببخشد.

براساس گزارش‌ها AlBuraq Steel یک تولید‌کننده پیشرو فولاد در عربستان سعودی است که بر ارائه راه‌حل‌های فولادی پایدار برای توسعه کشور متمرکز است. این شرکت اخیرا یک مرکز تولید جدید در جده افتتاح کرده است تا تقاضای رو به رشد برای بخش‌های متوسط ‌در بازار محلی را برآورده کند. با زیرساخت‌های قوی، این مجموعه در نظر دارد طیف گسترده‌ای از محصولات فولادی را برای پاسخگویی به نیازهای متنوع صنعت ساخت‌وساز ارائه دهد.
اینها در شرایطی است که کشور ما در میان ۱۰تولیدکننده برتر فولاد خام جهان قرار دارد. در نتیجه باید تلاش کرد با ایجاد توسعه متوازن در زنجیره فولاد، در بین برترین تولیدکنندگان محصولات فولادی قرار بگیریم.

اجحاف در حق میلگرد
در این خصوص یک فعال فولادی تصریح کرد: ازجمله معضلات این عرصه می‌توان به عدم توسعه متوازن زنجیره فولاد در کشور اشاره کرد. به نحوی که عمده سرمایه‌گذاری‌های جدید در زنجیره در بخش بالادست شامل احداث کارخانه‌های کنسانتره‌سازی، گندله‌سازی و آهن اسفنجی بوده و متاسفانه سرمایه‌گذاری در صنایع پایین‌دستی همچون تولید میلگرد و تیرآهن مهجور است.
محمد جابریان گفت: اگرچه تامین به موقع و پایدار خوراک (سنگ‌آهن) مورد نیاز کارخانه‌های فولادسازی یک ضرورت اساسی به حساب می‌آید که باید در دستور کار متولیان صنعت فولاد قرار بگیرد اما در این میان نباید از توسعه تولید و صادرات محصولات فولادی غافل شد و باید توجه داشت که شرکت‌های برجسته و مطرح فولادی جهان، در حال حرکت به سمت تولید محصولات خاص و ارزش‌افزای فولادی جهت حضور هرچه پررنگ‌تر در بازارهای جهانی هستند.
او تاکید کرد: در حال حاضر کشور ما در میان ۱۰ تولیدکننده برتر فولاد خام جهان قرار دارد و از این‌رو باید تلاش کنیم با ایجاد توسعه متوازن در زنجیره فولاد، در میان برترین تولیدکنندگان محصولات فولادی نیز قرار بگیریم.

محدودیت انرژی
محمد جابریان ادامه داد: یکی دیگر از مهم‌ترین چالش‌هایی که نه‌تنها فولادسازان کشور بلکه تمامی صنایع با آن در سال‌های گذشته دست‌و‌پنجه نرم کرده‌اند، محدودیت‌های تامین انرژی اعم از برق و گاز در روزهای گرم و سرد سال بوده است. در حالی که بخش عمده مصارف انرژی در این روزها مرتبط با بخش خانگی است اما متاسفانه تامین برق و گاز بخش خانگی به بخش صنعتی ترجیح داده می‌شود و با وجود نقش بالای تولید در رشد و توسعه اقتصادی، صنعتگران چاره‌ای جز توقف تولید خود در زمان‌های قطعی برق و گاز ندارند. از سوی دیگر، افزایش هزینه‌های مربوط به تعرفه برق که به یک‌باره قبض جدید در پایان سال به عنوان مابه‌التفاوت سوخت صادر می‌شود، تولید مقاطع طویل فولادی در کارخانه‌های نورد که انرژی برق نقش بسزایی در این واحدها دارد را با چالش مواجه کرده است. در حالی که کالا از قبل تولید شده و به فروش رفته است و این مساله که مابه‌التفاوت را پایان سال و درست در زمانی تعیین می‌کنند که کالای تولید شده فروخته شده است، در مبلغ بهای تعیین‌شده کالا موثر خواهد بود.

تصمیمات خلق‌الساعه
در هیچ کجای دنیا، کشوری که مشکلات مالی و تورم رکودی دارد، صنایعش تحت فشار قرار نمی‌گیرند و برای محصولاتی مثل شمش و میلگرد عوارض صادراتی وضع نمی‌کنند. هرچند عوارض برای زنجیره پایین دست فولاد مانند سنگ‌آهن، کنسانتره و گندله موجه است اما برای محصول نهایی هیچ توجیهی ندارد! موضوعی که هند آن را پیش گرفت و شکست خورد. بر همین اساس، تمام فولادسازان هندی به کشورهایی اعم از آفریقا، عربستان و امارات مهاجرت کرده و ثروت فولادی خود را در آن کشورها سرمایه‌گذاری کردند. ضربه‌ای که باعث شد هند با وجود رتبه دومین شرکت بزرگ تولیدکننده فولاد به دوازدهمین شرکت در جهان تبدیل شود.
جابریان با اشاره به دستورالعمل‌های موقتی گفت: وضع مقررات و دستورالعمل‌های خلق‌الساعه صادراتی، از دیگر موانع موجود پیش‌روی تولیدکنندگان محصولات فولادی در کشور به شمار می‌آید که عملکرد آنها در حوزه صادرات را تحت تاثیر قرار داده است. وضع عوارض صادراتی و الزام به عرضه ۱۰۰‌درصدی ارز حاصل از صادرات در سامانه نیمایی، شرایط صادرات را دشوار ساخته و متاسفانه انگیزه تولیدکنندگان برای عرضه محصولات خود در بازارهای خارجی را کاهش داده است.

راهکارهای رفع معضل
این فعال معدنی در این رابطه که چه راهکارهای پیشنهادی جهت رفع معضلات مذکور در سال ۱۴۰۳ می‌توان مطرح کرد، خاطرنشان ساخت: عرضه‌های مکفی مواد اولیه مصرفی تولیدکنندگان میلگرد در بورس کالای ایران، با قیمت عادلانه حاصل از ضرایب مناسب از فروش میلگرد و همچنین اولویت قراردادن تامین تولیدکنندگان و جلوگیری از ورود واسطه‌ها و سفته‌بازی، قطعا در توازن زنجیره فولاد کشور موثر خواهد بود. ضمن اینکه صادرات فولادهای با ارزش‌افزوده بالا، از جهات مختلف از جمله ارزآوری بالاتر ناشی از دانش فنی تولید این محصولات حائز اهمیت است. از طرفی، تامین تجهیزات تکمیلی خطوط تولید و افزایش سطح انبارهای سرپوشیده، می‌تواند در راستای جلوگیری از هدررفت و از بین رفتن حاشیه سود محصولات ساختمانی ناشی از محدودیت‌های انرژی موثر واقع شود.
او تصریح کرد: با نگاه حمایتی دولت به بخش تولید و همچنین همکاری با تشکل‌ها و انجمن‌های تخصصی در این حوزه به جای تصمیم‌های یک‌جانبه، بسیاری از چالش‌های صنعت فولاد رفع خواهد شد.

ثبات در قیمت میلگرد صادراتی ایران
طبق آخرین آمارها تقاضای فصلی میلگرد، قیمت‌ها در بازار چین را افزایش داد ولی روز چهارشنبه وزش بادهای شدید در برخی از استان‌های چین قیمت میلگرد را نزولی کرد. گزارش‌ها نشان می‌دهد قیمت میلگرد صادراتی ایران در کانال ۴۷۰ دلار به ازای هر تن ثابت مانده‌ است.
چهارشنبه سوم آوریل با وزش شدید باد در بسیاری از استان‌های چین روند صعودی قیمت میلگرد متوقف شد. قیمت میلگرد در سال ۲۰۲۴ با شدت زیادی نزولی بود ولی هفته‌های گذشته با افزایش تقاضای فصلی، تقاضا برای میلگرد رشد کرد و قیمت‌ها پس از مدت‌ها صعودی شد تا اینکه تقاضای شکننده در بازار متلاطم میلگرد روز چهارشنبه با وزش باد متوقف شد. قیمت میلگرد پس از این اتفاق ۱۰ تا ۲۰ یوآن به ازای هر تن کاهش یافت. در واقع وزش باد ساخت‌وساز را به حالت تعلیق درآورد، یک تاجر چینی دراین‌باره به فست‌مارکت گفت: روز سه‌شنبه ۳هزار تن میلگرد می‌فروختیم ولی روز چهارشنبه فروش میلگرد تنها چند صد تن بود.
به دنبال این اتفاق قیمت میلگرد تحویل روز در بورس فلزات لندن با کاهش ۵/۶ دلاری به ۵۶۹ دلار به ازای هر تن رسید. در مقابل قیمت میلگرد تحویل ماهانه با افزایش ۵/۲ دلاری به ۵۷۶ دلار به ازای هر تن صعود کرد.
میلگرد در بازار کشورهای بسیاری نسبت به کاهش قیمت‌ها در چین بی‌تفاوت بود و افزایشی شد. برای مثال قیمت میلگرد در شمال اروپا و ایتالیا افزایش یافت. در مقابل میلگرد در کشورهای آسیایی نزولی بود. در ترکیه گزارش‌ها نشان می‌دهد قیمت میلگرد در کانال ۵۹۵ دلار معامله می‌شود. این قیمت نسبت به ماه گذشته کاهش یافته ولی نسبت به هفته‌های گذشته بدون تغییر است. میلگرد صادراتی ایران نیز طی هفته‌های گذشته تقریبا ثابت بود.
موسسات مختلف قیمت میلگرد ایران در بازار کشورهای همسایه را ۴۷۰ دلار به ازای هر تن اعلام می‌کنند. نرخ میلگرد صادراتی ایران در طول هفته‌های گذشته ثابت بود ولی گزارش‌ها نشان می‌دهد حجم معاملات پایین است. تنش‌ها در خاورمیانه به خصوص پس از مهرماه تقاضا برای میلگرد را در بازار کشورهای همسایه کاهش داد. اگرچه بازاریان چشم‌انداز مثبتی نسبت به رشد قیمت میلگرد در ماه‌های آینده دارند.
منبع: روزنامه جهان صنعت