پاییز سال گذشته بود که اولین بار در کشور از ذخایر لیتیوم سخن به میان آمد، اما در آن زمان صحبت شد که لیتیومی که در ایران شناسایی شده عیار بسیار پایینی دارد و چندان وضعیت مشخصی ندارد.
البته از طرفی تاکید شد که فرآوری و استحصال این ماده معدنی جنبه درآمدزایی قابل توجهی برای اقتصاد خواهد داشت.
به این ترتیب پیشنهاد شد که اگر می‌خواهیم در بین کشورهای این عرصه از جمله افغانستان، بولیوی، استرالیا و چین حرفی برای گفتن داشته باشیم، بهتر است در بحث رشد فناوری فلزات استراتژیک اقدامات موثری انجام دهیم. حالا یک نماینده مجلس از توانایی ایران برای تامین ۲۰ درصد نیاز جهان به لیتیوم سخن گفته و تصریح کرده که جلساتی را با کشورهای استرالیا و چین داشته‌ایم تا این کشورها در استخراج این معادن به ما کمک کنند. در ادامه انتظار مجلس از وزارتخانه این است که برنامه‌ریزی دقیقی برای همکاری با کشورهایی از جمله چین در این عرصه داشته باشد.
کاربرد ماده معدنی لیتیوم به دلیل انعطاف‌پذیری و کمک به کشورها در استفاده کمتر از سوخت‌های فسیلی و تولید باتری، دوربین، موتورسیکلت، خودرو، تلفن همراه، رایانه، هواپیما‌سازی، تولید چرخ قطار و حتی داروسازی آنقدر قابل توجه است که باعث شده اهمیت لیتیوم در دنیا دوچندان شود.
امروز لیتیوم در کنار عناصر نادر خاکی و ژرمانیوم به عنوان عناصر استراتژیک شناخته می‌شود. با اینکه این عنصر بسیار پراکنده است اما به دلیل اهمیتش از پایان جنگ جهانی دوم تولیدش افزایش یافته است. این ماده معدنی آنقدر مهم است که تا سال ۲۰۰۶ کشورهای عضو اتحادیه اروپا از جمله ژاپن و استرالیا در پی جایگزینی لیتیوم به جای سوخت فسیلی برآمدند. آنچه این ماده معدنی را ارزشمند کرده، این است که قرار است تا سال ۲۰۳۰ برای تولید خودروهای برقی نیز مورد استفاده قرار گیرد. این کشورها اقدامات مثبتی هم در این خصوص انجام داده‌اند و با کمپانی‌های ماشین‌سازی قرارداد بسته‌اند تا در آینده کمتر بتوانند از سوخت‌های فسیلی استفاده کنند.
ایران توانایی تامین ۲۰ درصد نیاز جهان به لیتیوم را دارد
در این خصوص نماینده مردم همدان در مجلس با اشاره به کشف یک معدن بزرگ لیتیوم در همدان اعلام کرد که این معدن توانایی تامین ۲۰ درصد نیاز جهان به لیتیوم را دارد؛ دستاوردی که ما را جزو کشورهای دارنده ذخایر لیتیوم قرار می‌دهد. احمد‌حسین فلاحی تصریح کرد: ما جزو کشورهایی با بزرگترین ذخایر استراتژیک و نیروی انسانی توانمند هستیم، ولی از آن استفاده نمی‌کنیم. درحالی که این کشف باعث شده خیلی از کشورها درخواست بدهند که این معدن استخراج شود.
وی افزود: برای باتری ماشین‌های برقی می‌توانیم از این انرژی استفاده کنیم و با این حجم می‌توانیم ۲۰ درصد لیتیوم جهان را تامین کنیم. ما به بخش خصوصی کمتر میدان داده‌ایم و می‌توانیم با استفاده از بخش خصوصی از این معادن استفاده کنیم. با توجه به اینکه در زمینه معادن برنامه درستی تاکنون نداشته‌ایم، باید به این حوزه توجه لازم کرده و برنامه‌ریزی قوی و استخراج اصولی داشته باشیم.
نماینده مردم همدان در مجلس با اشاره به وضعیت کشورهای موفق در دنیا افزود: استرالیا در این زمینه پیشرفت خوبی داشته و اولین جلسه را با این کشور داشته‌ایم و چین هم اعلام آمادگی کرده که به ما در استخراج این معادن کمک کند. در ادامه چند گروه از سرمایه‌گذاران خارجی برای سرمایه‌گذاری در این معدن اعلام آمادگی کرده‌اند. با توجه به اینکه این معدن توانمندی بین‌المللی برای ما ایجاد می‌کند، بنابراین باید وزارت صمت برنامه‌ریزی دقیقی برای آن داشته باشد. فلاحی افزود: منطقه کشف این معدن بکر و استراتژیک است و ظرفیت‌های فراوانی دارد. نیازمند یک برنامه منسجم برای بهره‌‌برداری از این معدن هستیم. در همین شرایط تحریمی هم کشورهای دیگر با توجه به استراتژیک بودن این معدن حاضرند در کشور ما سرمایه‌گذاری کنند.
معادن لیتیوم ۸ و نیم میلیون تن ذخیره دارند
در ادامه دبیر کل خانه صنعت، معدن و تجارت جوانان ایران گفت: لیتیوم به واسطه اینکه فلز بسیار سبک با مقاومت گرمایی بالایی است در صنعت فضایی های‌تک و هواپیمایی و کاشی و سرامیک مورد استفاده قرار می‌گیرد. فلز لیتیوم در حوزه آلایندگی بسیار حائزاهمیت است و در بحث انرژی‌های تجدید‌پذیر مورد توجه قرار گرفته است. ضمن اینکه این ماده معدنی اثرات سوء زیست‌محیطی اندکی دارد. لازم به ذکر است استخراج این معدن توسط یک جوان در بخش خصوصی از سال ۹۹ شروع شده و اسفند ۱۴۰۱ توانست موفق به کشف لیتیوم شود.
احسان پیری ادامه داد: این معدن ۸ و نیم میلیون تن ذخیره لیتیوم دارد؛ کشفی که باعث شد ما بین کشورهای دارنده ذخایر لیتیوم قرار بگیریم. شیلی، استرالیا و چین ۳ کشور دارای بزرگترین ذخایر لیتیوم در جهان هستند، همچنین باید گفت رشد قیمت لیتیوم در سال‌های گذشته فوق‌العاده بالا بوده است.
وی درباره وضعیت آمریکا افزود: تا ۲۰۳۰ بازار لیتیوم به ۱۹۲ میلیارد دلار خواهد رسید. آمریکا در حال حاضر ۱۸۰ میلیارد دلار مگاپروژه در زمینه لیتیوم دارد.
او با اشاره به ضعف تکنولوژی در کشور افزود: برای اولین‌بار گواهی کشف لیتیوم در کشور صادر شده اما تکنولوژی استخراج لیتیوم را نداریم. در این رابطه باید با چین مراودات خود را افزایش دهیم و پشت معدن لیتیوم همدان بایستیم. باید بانک‌ها و وزارت امور خارجه برای بحث ورود تکنولوژی برای این منطقه پای کار بیایند تا بتوانیم به هاب تامین لیتیوم منطقه تبدیل شویم. دبیر کل خانه صنعت، معدن و تجارت جوانان ایران خاطرنشان کرد: بهتر است یک پایلوت نیمه‌صنعتی در این معدن راه‌اندازی شود که البته هزینه زیادی دارد.
پیری با اشاره به اینکه بخش معدن نیازمند حمایت است، خاطرنشان کرد: ۶۰ سال است که از خودروسازی حمایت کرده‌ایم ولی هنوز بچه‌ای داریم که نیازمند پدرش است بنابراین بهتر است کمی از این حمایت را صرف ذخایر لیتیوم و بخش معدن کشور کنیم.
وضعیت ایران
اولین بار پاییز سال گذشته (۱۴۰۱) بود که از ذخایر لیتیوم کشور در همدان سخن به میان آمد. در وا‌قع یک جوان در بخش خصوصی مطالعاتی را از سال ۱۳۹۹ شروع کرده بود که در نهایت دو سال بعد توانست موفق به کشف لیتیوم شود. اما در آن زمان کارشناسان مطرح کردند لیتیومی که در ایران شناسایی شده، عیار بسیار پایینی دارد. این در حالی است که فرآوری و استحصال آن جنبه درآمدزایی قابل توجهی برای اقتصاد خواهد داشت. به این ترتیب بهتر است ما هم در بحث رشد فناوری فلزات استراتژیک اقدامات موثری انجام دهیم. حالا پیش‌بینی شده که این معدن ۸ و نیم میلیون تن ذخیره لیتیوم داشته باشد؛ کشفی که باعث می‌شود ایران بین کشورهای دارنده ذخایر لیتیوم قرار بگیرید.
البته مساله این است که باید این ماده معدنی را در شورابه‌ها و گنبدهای نمکی پیدا کرد. بنابراین به باور کارشناسان در ایران لیتیوم هنوز آن‌طور که باید کشف نشده و کار اختصاصی‌ای هم در موردش صورت نگرفته است. به این ترتیب جا دارد که بیشتر روی لیتیوم متمرکز شویم و درخصوص اکتشاف و شورابه‌های آن کار کنیم.
وضعیت کشورهای موفق
شیلی، استرالیا و چین ۳ کشور دارای بزرگترین ذخایر لیتیوم در جهان هستند، همچنین در بین کشورهای موفق می‌توان از افغانستان و بولیوی نام برد. بنا به گفته کارشناسان ارزش ذخایر معدنی افغانستان از بولیوی در قالب کشوری که در حال حاضر به عنوان بزرگترین کشور صادرکننده لیتیوم در جهان شناخته می‌شود هم بیشتر است. حتی گفته شده معادن لیتیوم افغانستان به حدی گسترده‌اند که می‌توان آن را با ذخایر نفتی عربستان سعودی مقایسه کرد. البته با اینکه مطالعات زیادی از سوی اتحاد جماهیر شوروی و ایالات‌متحده آمریکا درخصوص معادن این کشور انجام شده اما به دلیل شرایط جنگ، معادن این کشور دست‌نخورده باقی مانده است. درخصوص شرق آسیا هم باید گفت امروز بزرگترین معادن چین و ژاپن کارخانه باطری‌سازی زده‌اند و این محصول را به کشورهای دیگر صادر می‌کنند.
منبع: روزنامه جهان صنعت
مطالب مرتبط
