به گزارش بیرونیت به نقل از روزنامه جهان صنعت، ۱۴۰۱ سیمانی‌ها بیش از نیمی از سال را درگیر تامین انرژی بودند، تا جایی که قطعی برق که از خرداد شروع شده بود به زمستان هم کشید. این مساله باعث شد توان تولیدی این صنعت چیزی حدود ۱۶ میلیون تن کاهشی شود. به این معنا که در حالی که می‌توانستیم ۸۸ میلیون تن تولید داشته باشیم اما اعداد و ارقام به ۷۲ میلیون تن رسید. با این محاسبات صنعت سیمان ارزآوری حدود ۴۵۰ میلیون دلاری را از دست داد. در کنار این مهم، مساله دیگر سیمانی‌ها این است که به دلار خرج می‌کنند و با قیمت کمتری یعنی کیلویی ۴۶۵ هزار و هفتصد به ریال می‌فروشند که باز هم نتیجه قیمت‌گذاری دستوری است. این در حالی است که قیمت دیگر اقلام بیش از اینهاست. با اینکه در کشورهای دیگر قیمت فولاد هفت برابر سیمان است، اما در حال حاضر در ایران قیمت فولاد بیش از ۳۰ برابر قیمت سیمان است. حال در این وضعیت اگر قیمت‌ها منطقی نباشد، در آینده نزدیک به این مرحله می‌رسیم که تولید سیمان مقرون به صرفه نباشد و در نهایت ناچار به واردات شویم.
بنابراین با اینکه چندی پیش احسان خاندوزی در نشستی که با مدیران صنعت سیمان کشور داشت، از حمایت تمام‌قد خود و مجموعه دولت از صنعت سیمان گفت، اما بخش خصوصی فعال در صنعت سیمان نقش دولت را جزو مهم‌ترین چالش‌ها می‌داند و تاکید دارد که حمایت دولت واقعی نیست؛ سیاست‌هایی که باعث شده جذابیت سرمایه‌گذاری این صنعت خاکستری از دست برود. اعمال عوارض و محدودیت‌های پی در پی برای سیمانی‌ها باعث شده که سیمانی‌ها تاکید کنند بهترین حمایت دولت از صنعت خاکستری این است که آن را به حال خود رها کند.

محدودیت ۷ ماهه تامین انرژی
در این خصوص دبیر انجمن سیمان کشور با اشاره به محدودیت‌های صنعت سیمان در سال ۱۴۰۱ به «جهان‌صنعت» گفت: سال گذشته در حوزه انرژی حدود ۷ ماه درگیر محدودیت‌های انرژی بودیم. به این صورت که در فصل تابستان از اواسط خرداد تا اوایل مهر مشکل تامین برق داشتیم و از اواسط آبان تا اواسط اسفند هم مشکل محدودیت گاز! البته در زمستان هم مدتی مشکل محدودیت برق ادامه پیدا کرد که در نوع خود برای اولین بار محسوب می‌شود.
علی‌اکبر الوندیان تصریح کرد: به این ترتیب این مسائل باعث شد که چیزی حدود ۱۶ میلیون تن در سال گذشته توان تولیدی را از دست دهیم. در حالی که می‌توانستیم ۸۸ میلیون تن تولید کنیم اما ۷۲ میلیون تن تولید کردیم.
او با اشاره به اهمیت ارزآوری صنعت سیمان برای کشور گفت: از آنجایی که سیمان تولیدی مازاد بر نیاز داخلی است می‌توانستیم دست به صادرات بزنیم و ارزآوری حدود ۴۵۰ میلیون دلاری را از آن کشور کنیم.
دبیر انجمن سیمان کشور با بیان اینکه امسال هم مشکل محدودیت انرژی وجود دارد، خاطرنشان کرد: در سال جاری هم این بحث وجود دارد که موضوع محدودیت انرژی هرچه بیشتر تشدید شود. فعالان این عرصه نسبت به سال گذشته ممکن است انرژی کمتری دریافت کنند و این مساله باعث می‌شود امسال هم آنها در تنگنا قرار گیرند. در ادامه بخشی از هزینه‌های تولید از ناحیه محدودیت انرژی به شدت افزایش می‌یابد. بر اساس اخبار شنیده‌شده سال ۱۴۰۲ تولید انرژی محدود و مصارف شهروندان رو به افزایش است و دوباره شاهد خواهیم بود که صنعت سیمان در اولویت بعد از مصرف خانگی قرار می‌گیرد.
الوندیان در پاسخ به این سوال که سوخت جایگزین چه شرایطی دارد، گفت: وقتی گاز قطع شود باید سوخت جایگزین استفاده شود اما هزینه‌های آن به شدت بالاست. یعنی چیزی حدود دو برابر قیمت گاز است که بیشتر به دلیل هزینه‌های حمل و کیفیت پایین ایجاد شده است. به این ترتیب هزینه‌های بسیاری به صنعت سیمان از محل تامین سوخت جایگزین تحمیل می‌شود.

حمایت دولت واقعی نیست
دبیر انجمن سیمان کشور درباره این صحبت وزیر اقتصاد که دولت از صنعت سیمان حمایت می‌کند، گفت: همکاری دولت موثر است به شرطی که در عمل هم همکاری باشد، این در حالی است که موضوع دیگری را شاهد هستیم. به طور مثال در سال گذشته سیمان را در جدول اقلام خام و نیمه‌خام قرار دادند، در حالی که محصول نهایی این صنعت سیمان است. متاسفانه در ادامه عوارض به صادرات اعمال شد. بنابراین شرکت‌هایی که در مناطق محروم واقع شده و معافیت مالیاتی داشتند این امتیاز را از دست دادند. به این ترتیب حمایت باید معنی‌دار باشد.
الوندیان با انتقاد از دستوری بودن قیمت‌ها گفت: در طول سال‌های گذشته به دلیل اینکه قیمت‌گذاری سیمان دستوری بوده در نتیجه قیمتش نسبت به سایر فرآورده‌ها ناچیز شده است. در بررسی قیمت‌ها در چند سال گذشته متوجه می‌شویم که رشد قیمت سیمان نسبت به رشد تمام محصولات فرآورده ساختمانی بسیار پایین‌تر بوده است. نتیجه قیمت‌گذاری دستوری این شده که در سال ۱۴۰۱ یک کیلو سیمان ۴۶۵ هزار و هفتصد باشد. این در حالی است که واقعا امروز چه چیزی را می‌شود با این قیمت در کشور خریداری کرد.
دبیر انجمن سیمان کشور درباره اهمیت بورس نیز گفت: رفتن سیمان در بورس کالا مبارک است و باعث شده همه چیز شفاف و رقابت ایجاد شود. امروز خیلی از رانت‌ها از بین رفته‌اند اما باید اجازه داد این عرصه روند طبیعی خود را طی کند. نتیجه آن می‌شود که هیچ‌کس در صنعت سیمان کشور حاضر به سرمایه‌گذاری نیست. اشخاص حقیقی و حقوقی و کارخانجات دیگر توان سرمایه‌گذاری ندارند و با سیاست‌های اعمال‌شده جذابیت سرمایه‌گذاری در صنعت سیمان از بین رفته است.

سیمان جذابیت سرمایه‌گذاری ندارد
او با اشاره به از بین رفتن جذابیت سرمایه‌گذاری در این صنعت تاکید کرد: اگر فردی ۶ هزار میلیارد تومان سرمایه‌گذاری کند چند درصد سودآوری دارد و چند سال دیگر سرمایه‌اش بر‌می‌گردد؟! در حالی که اگر همین پول را برای دلار و طلا سرمایه‌گذاری کند هرچه سریع‌تر به سود می‌رسد.
دبیر انجمن سیمان کشور با اشاره به سخنان دنیامالی، یکی از نماینده‌های مجلس، که سیمانی‌ها توقع دارند با دلار محصول خود را به فروش برسانند، گفت: نماینده‌ها باید به گزارش‌هایی که دریافت می‌کنند توجه بیشتری داشته باشند. چرا سیمانی‌ها باید به دلار هزینه کنند اما به دلار نفروشند؟! این در حالی است که قیمت‌ها در کشور منطقی نیست و سیمانی‌ها با آن طرف مرز فاصله چندبرابری دارند. همچنین این نماینده مجلس گفته است که اگر قیمت سیمان بالا برود قیمت ساختمان هم بالا می‌رود اما مساله این است که سیمان در ساخت مسکن تنها ۲ درصد اثرگذار است. حال چرا باید فدای ۹۸ درصد دیگر شود!
او تصریح کرد: در دنیا نسبت بین سیمان و فولاد یک به هفت است. به این معنی که قیمت فولاد هفت برابر سیمان است. اما در حال حاضر در ایران قیمت فولاد بیش از ۳۰ برابر قیمت سیمان است. در واقع می‌شود گفت که سیمان از شرایط واقعی قیمت‌ها جا مانده است. در این وضعیت اگر قیمت‌ها منطقی نباشد، در آینده نزدیک باید سیمان وارد کنیم!
الوندیان با بیان اینکه باید به داد صنعت سیمان برسیم، تاکید کرد: این حوزه نیاز به نوسازی و سرمایه‌گذاری دارد و باید بازدهی سرمایه در این عرصه همچون صنایع دیگر منطقی شود.

توجیهات مسوولان به ضرر سیمانی‌ها
چندی پیش یک کارشناس صنعت سیمان ضمن تاکید بر واگذاری صنعت سیمان گفت: صنعت سیمان در ایران با حدود ۵۰ سال پیشینه فعالیت، حوزه‌ای بالغ و خودکفاست. این صنعت برای رشد و توسعه تولید نیازی به ارز هم ندارد و مواد اولیه آن از داخل تامین می‌شود.
علی‌محمد بد افزود: مسوولان دولتی با توجیهاتی همچون حمایت از مصرف‌کننده در چگونگی عرضه و قیمت‌گذاری این کالا دخالت می‌کنند و برای صنعت مشکل‌ساز می‌شوند. سیمان اکنون با قیمتی حداکثر یک میلیون تومان در تن معامله می‌شود که رقم ناچیزی است.
همچنین یک فعال حوزه سیمان در توضیح درباره چالش‌های نفوذ دولت به صنعت سیمان گفت: دولت از کانال شرکت‌های خصولتی که نیمی از بازار را در اختیار دارند، بر بازار این کالا اثر می‌گذارد. تا جایی که حتی انجمن سیمان کشور هم متاثر از همین نفوذ بخش دولتی اداره می‌شود.
محمدرضا احسان‌فر ادامه داد: نفوذ دولت بر صنعت سیمان کشور بیش از هر چیز با قیمت‌گذاری دستوری ظهور و بروز پیدا کرده است. همین امر حدود سه سال پیش منتج به این شد که برای گریز از شرایط برآمده از قیمت‌گذاری توسط دولت بخش خصوصی بخواهد از ظرفیت بورس کالا برای قیمت‌گذاری واقعی محصولات خود استفاده کند، اما حتی بورس هم از دخالت‌های دولت در امان نماند و دولت در میزان عرضه‌ای که در بورس کالا انجام می‌شد دخالت داشت و شرکت‌های سیمانی را مجبور به عرضه وزنی بیشتر از تقاضا در بازار می‌کرد.
او اضافه کرد: در نتیجه متوسط قیمتی که در حال حاضر در بورس کالا برای سیمان تعیین می‌شود حدود ۶۰۰ هزار تومان در تن است؛ با این قیمت‌گذاری ارزش شن و ماسه هم از سیمان بیشتر شده است.
احسان‌فر توضیح داد: کل ارزش فروش سالانه صنعت سیمان کشور سالانه حدود ۲/۱ میلیارد دلار است، در حالی که کل رقم سرمایه‌گذاری‌شده در صنعت به بیشتر از ۱۲ میلیارد دلار می‌رسد. این تولیدکننده تشریح کرد: در کل عرضه این محصول در کشور از تقاضا برای آن بیشتر است. سالانه در بازار داخلی و خارجی حدود ۶۰ میلیون تن سیمان ایرانی مصرف و صادر می‌شود، در حالی که وزن تولید ۹۰ میلیون تن است و همین مازاد عرضه بر تقاضا باعث شده دولت صنعت سیمان را در فصول سرد از گاز و در فصول گرم از برق محروم کند.

قیمت‌گذاری سیمان باید اصلاح شود
عضو کمیسیون عمران مجلس چندی پیش درباره وضعیت قیمت سیمان تصریح کرد: اگر می‌خواهیم در حوزه تولید انبوه مسکن توفیقی داشته باشیم،‌ باید رویه فعلی در بحث قیمت‌گذاری فولاد و سیمان که اصلی‌ترین مصالح مورد نیاز برای ساخت مسکن است، دچار تحول شود.
احمد دنیامالی افزود:‌ طبیعتا در کشور به واحدهای تولیدی بزرگ مثل فولاد و سیمان یارانه‌هایی را پرداخت می‌کنیم از جمله در بحث انرژی مورد نیاز این واحدهای تولیدی که هزینه‌های تولید آنها را بسیار کاهش می‌دهد. بر همین اساس سوالی که مطرح می‌شود این است که چرا باید این واحدها، پایه قیمت محصولات تولیدی خود را با نرخ دلار قیمت‌گذاری کنند؟
عضو کمیسیون عمران با طرح این سوال که چطور می‌شود واحدهای تولیدی که تمامی هزینه‌های آنها به شکل ریالی، آن هم با قیمت‌های یارانه‌ای است، قیمت محصول نهایی را با نرخ دلار روز محاسبه ‌کنند، گفت: چرا نباید بهره مالکانه معادن مورد بهره‌برداری که جزو انفال مردم است یا قیمت انرژی و همچنین مالیات پرداختی این واحدهای تولیدی به شکل دلاری به دولت پرداخت نشود.