چرا که نه‌تنها پتانسیل تسهیل ورود سایر محصولات فولادی و پتروشیمیایی به این بازار را دارد، بلکه می‌تواند بخشی از سرمایه موجود در بازار مس را نیز به معاملات ابزارهای مالی-کالایی بورس‌کالا هدایت کند. بنابراین بازار آتی در کنار بازار گواهی سپرده کالایی، نه‌تنها می‌تواند زنجیره معاملاتی مس در بورس‌کالا را تکمیل کند، بلکه امکان رصد این معاملات را در سطوح مختلف فراهم می‌کند.

کاتد مس، تازه‌وارد تابلوی آتی بورس‌کالا
در حال حاضر، بازار مشتقه بورس‌کالا میزبان هفت‌پیمان آتی از محصولاتی نظیر زعفران‌نگین، نقره، صندوق طلا و مس کاتد است. البته پیش از این پسته، زیره و زعفران پوشال، سه کالای دیگر کشاورزی بودند که تحت قرارداد آتی معامله شدند؛ اما از زمان خروج آخرین سررسید این محصولات از تابلوی آتی تاکنون، خبری از راه‌‌‌اندازی سررسیدهای جدید به گوش نرسیده است. پسته و زیره چندان معاملات پررونقی نداشتند و در برخی از هفته‌‌‌های معاملاتی حجم معاملات آنها حتی از انگشتان یک‌دست هم کمتر بود. با این حال، راه توسعه و تعمیق بازار آتی، کنار گذاشتن محصولات قابل معامله فعلی نبوده و به جای این اقدام، لازم است نسبت به راه‌‌‌اندازی قراردادهای آتی برای محصولاتی دیگر همچون فرآورده‌‌‌های نفتی، محصولات پتروشیمیایی و مقاطع فولادی مبادرت شود.

مس کاتد تازه‌ترین محصول واردشده به بازار مشتقه بورس کالاست که روز شنبه هفته جاری نخستین معاملات آن به ثبت رسید. معامله‌گران بازار آتی (حقیقی و حقوقی) با سقف مجاز ۵۰۰موقعیت باز در این نماد امکان مبادله دارند. طبق امیدنامه منتشرشده برای این محصول بازار آتی، در هر قرارداد امکان مبادله ۱۰۰کیلوگرم کاتد مس درجه‌یک بر اساس استاندارد جهانی وجود دارد که در صورت نکول در زمان تحویل، یک‌دهم‌درصد ارزش هر قرارداد مبتنی بر قیمت تسویه آخرین روز معاملاتی جریمه تعیین شده است.

بررسی‌ها نشان می‌دهد، نحوه محاسبه قیمت تسویه نهایی قرارداد آتی کاتد مس مبتنی بر حاصل‌‌‌ضرب یک کیلوگرم مس کاتد بر اساس قیمت نقدی اعلام‌شده از سایت LME(بورس لندن) در میانگین نرخ خرید و فروش لحظه‌‌‌ای دلار سامانه سنا (نرخ حواله) محاسبه می‌شود.

این محصول هفته اول، معاملات خود را چندان قدرتمند آغاز نکرد و تا روز چهارشنبه در لحظه تنظیم این گزارش، به میزان ۱۸موقعیت تعهدی در این بازار (۳۶موقعیت تعهدی خرید و فروش) باز شد، اما کاتد مس محصولی است که در کنار رونق معاملات آن در بازار گواهی سپرده، پتانسیل ایجاد بستر مناسب برای جذب نقدینگی در قرارداد آتی را دارد؛ چرا که این محصول می‌تواند به‌راحتی مشتریان خاص خود، به‌ویژه در سطوح خریدهای خرد را به این دو بازار ابزارهای مالی-کالایی بورس‌کالا جذب کند و در صورت استقبال معامله‌‌‌گران بازار مس، پیمان‌‌‌های آتی این محصول می‌تواند نقشه راهی برای آینده قیمتی مس به شمار برود.

در حال حاضر، تنها یک نماد(COPBA۰۰) برای معامله کاتد مس روی تابلوی آتی بورس کالا فعال است که روز گذشته با بهای تسویه ۲۴۴‌هزار و ۱۷۰تومان مورد معامله قرار گرفت. این در حالی بود که حجم معاملات روزانه این نماد به میزان ۳قرارداد ارزیابی می‌شود و با بسته شدن ۲۹/ ۱۴‌درصد موقعیت‌‌‌های خرید و فروش همزمان در این نماد شاهد خروج نقدینگی بودیم.

طی معاملات ۲۱ دسامبر بهای نقدی معاملات هر تن مس کاتد در بورس لندن به میزان ۹‌هزار و ۵۲۰دلار به ازای هر تن به ثبت رسید. این در حالی است که قراردادهای آتی مس برای تحویل سه‌ماه نسبت به نرخ نقدی حدود ۱۰دلار کمتر معامله شدند که این امر از تقویت انتظارات کاهش نرخ مس در روزهای آینده حکایت دارد.

در بازار بورس نیویورک نیز قیمت‌‌‌ قراردادهای آتی مس به بالای ۳/ ۴دلار در هر پوند بازگشت که بالاترین رقم طی نزدیک به دو هفته اخیر به شمار می‌رود. این افزایش ناشی از تضعیف شاخص شدن دلار (نسبت به پوند)، ذخایر پایین مس و انتظارات است؛ چرا که این انتظار وجود دارد که سیاست‌‌‌های انقباضی در چین باعث افزایش تقاضا برای فلزات صنعتی ‌شود. ذخایر مس در انبارهای ثبت‌شده در LME با کاهش ۶۶درصدی که پایین‌‌‌ترین رقم از بالاترین میزان در ماه آگوست است، از ۲۳۸‌هزار و ۷۲۵تن به ۸۰‌هزار تن تنزل یافته است. علاوه بر این، تولید در معدن مس لاس‌بامباس (چهارمین معدن بزرگ مس پرو و نهمین معدن مس جهان) همچنان در حالت تعلیق است. گابریل بوریک، رئیس‌جمهور منتخب شیلی، متعهد شد که با توقف تولید در معدن ۵/ ۲میلیارد دلاری مس آهن، که در ماه آگوست پس از سال‌ها کشمکش قانونی تصویب شد، موافقت کند. گروه بین‌المللی مطالعات مس گزارش داد که بازار مس در بازه ماهانه ژانویه تا سپتامبر با کسری ۱۶۱هزار تنی مواجه بوده، در حالی که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته این کسری به میزان ۲۳۹‌هزار تن برآورد می‌شود.

آتی نقره با اندک نوسان مثبت نرخ تسویه معامله شد
آتی نقره با دو نماد، امکان معامله در بازار آتی بورس کالا را دارد که روز گذشته در هر دوی این نمادها که با تاریخ تحویل بهمن سال‌جاری و فروردین سال بعد مورد دادوستد قرار گرفتند، نوسان مثبت نرخ تسویه را تجربه کرده؛ اما خروج نقدینگی در نزدیک‌ترین سررسید نقره به چشم می‌خورد که البته به میزان محدودی ارزیابی می‌شود.

نرخ بنیادین قراردادهای آتی نقره، متاثر از نوسانات بهای ارز در سامانه سنا و هر گرم نقره در بازارهای جهانی است. هنوز دورنمای مشخصی برای بازار ارز قابل ترسیم نیست. اما در بازارهای جهانی، نقره در هفته سوم دسامبر با بهای ۵/ ۲۲دلار در هر اونس در نوسان بود و نزدیک به پایین‌‌‌ترین سطح ۱۱هفته گذشته خود باقی ماند. طبق برآوردهای انجام‌شده در هفته گذشته، برآیند نوسان بهای هر اونس نقره به میزان مثبت ۴/ ۲‌درصد ارزیابی می‌شود؛ در حالی که طی ماه اخیر این تکانه‌‌‌های قیمتی بیش از ۵/ ۴‌درصد منفی بود. بنابراین هنوز نقره نتوانسته به قیمت‌های افزایشی اخیر خود بازگردد و این روزها هم‌‌‌راستا با اونس طلا، نوسانات محدودی را تجربه می‌کند. بانک‌های مرکزی بزرگ در بحبوحه استمرار تورم، موضع شدیدی را در سیاست‌های پولی خود نشان دادند که نگرانی‌ها در مورد میزان رشد اقتصادی سال ۲۰۲۲ را افزایش می‌دهد. این در حالی است که تعداد مبتلایان به سویه اُمیکرون کرونا همچنان به رشد خود ادامه می‌دهد. در سطح جهانی روز یکشنبه، هلند قرنطینه سراسری را اعمال کرد و چند کشور اروپایی در حال بررسی احتمال اعمال محدودیت‌های بیشتر کووید قبل از تعطیلات کریسمس و سال نو هستند. این فلز سفید در ماه فوریه به اوج قیمتی هشت‌ساله خود یعنی بهای ۳۰دلار در هر اونس رسید؛ زیرا این احتمال وجود داشت که تغییر جهانی به سمت فناوری‌‌‌های سبز، مانند تولید پنل‌‌‌های خورشیدی، تقاضا برای نقره را افزایش دهد، اما از آن زمان تاکنون حدود ۲۵‌درصد کاهش بها را تجربه کرده است.

آتی صندوق طلا از فرضیه رشد قیمت‌ها حمایت نکرد
دیگر دارایی سرمایه‌‌‌ای بازار آتی یعنی قراردادهای آتی صندوق طلا در حالی روز گذشته مورد معامله قرار گرفتند که در هر دو سررسید فعال خود نوسان محدود نرخ تسویه را تجربه کرد. بررسی‌‌‌ها نشان می‌دهد، آتی طلا با نرخی بالاتر از دارایی پایه خود (واحدهای صندوق طلای لوتوس) مورد دادوستد قرار گرفت. به عبارت دقیق‌‌‌تر دو نماد فعال آتی صندوق طلا یعنی ETCBA۰۰ (تحویل بهمن ۱۴۰۰) و ETCFA۰۱ (تحویل فروردین ۱۴۰۱)، به ترتیب با بهای تسویه ۹‌هزار و ۷۰۰تومان و ۱۰‌هزار و ۴۴۰تومان دادوستد شدند که قیمتی بالاتر از نرخ معاملات واحدهای صندوق طلای لوتوس (دارایی پایه) به شمار می‌رود. بنابراین شرایط حاکم بر معاملات این دو نماد آتی کونتانگو یا فورواردیشن است.

طلا روز چهارشنبه (در لحظه تنظیم این گزارش) نزدیک به ۱۷۹۰دلار در هر اونس دادوستد شد و با توجه به اینکه سرمایه‌گذاران تاثیر افزایش موارد ابتلا به اُمیکرون بر بازدهی اوراق خزانه‌‌‌داری ایالات‌متحده و افزایش ریسک‌‌‌پذیری افراد را ارزیابی کردند، بهای اونس طلا نسبتا تحت فشار قرار گرفت و تضعیف شد. با جهش بازدهی جهانی سهام در روز سه‌‌‌شنبه و افزایش بازدهی اوراق ۱۰ساله آمریکا به ۵/ ۱درصد، جریان ورود سرمایه به بازار طلا کاهش یافت. به‌رغم جذابیت طلا به عنوان پوششی در برابر تورم و عدم‌اطمینان موجود در سایر بازارها، نرخ‌های بهره بالاتر، هزینه فرصت نگهداری شمش بدون بازده را افزایش می‌دهد. فعالان بازار همچنین خاطرنشان کردند که معاملات کم‌حجم تا پایان سال کمک چندانی به فلز زرد نخواهد کرد. با این حال، تحلیلگران هشدار دادند که ریسک‌‌‌های مرتبط با سویه‌های جدید پاندمی کرونا می‌تواند به روایت نامطلوب‌‌‌تر بانک مرکزی در سال ۲۰۲۲ منجر شود که ممکن است از قیمت طلا حمایت کند.
منبع: دنیای اقتصاد