کسانی که با ارقام حسابهای ملی آشنا هستند و سهم بخشهای مختلف اقتصادی در تولید ناخالص داخلی و ارزش افزوده را مطالعه میکنند، طبیعتا از این اظهارنظر مسولان متعجب خواهند شد.
افرادی که میگویند معدن میتواند جایگزین نفت شود یا اقتصاد ایران را نمیشناسند یا اینکه صرفا با تکیه بر تعصبهای بخشی چنین اظهاراتی را بیان میکنند.
قاعدتا منظور این افراد از جایگزینی معدن به جای نفت این است که درآمد حاصل از صادرات مواد معدنی و صنایع حاصل از آن آنقدر زیاد باشد که جای درآمدهای حاصل از صادرات نفت خام را بگیرد.
مثلا سالانه دست کم ۵۰ میلیارد دلار مواد معدنی و محصولات وابسته به آن را به کشورهای دیگر صادر شود!
آیا رسیدن به چنین رقمی در حد و اندازههای بخش معدن ما که برای حمل مواد معدنی در داخل معادن، قادر نیست تایر ماشینآلات خود را تامین کند و از تکنولوژیهای روز بیبهره مانده، ممکن است؟
بزرگنمایی در نشان دادن ظرفیت یک بخش اقتصادی رویهای خطرناک است که برخی سیاستگذاران ناآگاه با تکیه بر آمار نادرست بیان کرده و انتظارات افکار عمومی از آن بخش را بالا میبرند.
در اینکه معدن و صنایع معدنی یک ظرفیت قابل اتکا در اقتصاد ایران بوده و میتواند سهمی در اشتغال و رشد اقتصادی داشته باشد شکی نیست اما ذکر این موضوع که قادر است جایگزین نفت در اقتصاد ایران شود، حرفی نادرست است.
در ایران سه بخش نفت، صنعت، کشاورزی و خدمات در افزایش رشد اقتصادی سهیم هستند که هر کدام از زیر بخشها با تفسیر آمار به نفع خود، سایر بخشها را نادیده گرفته و عنوان می کنند که اگر نبودند چرخ اقتصاد نمیچرخید. یکی از نفت سخن به میان میآورد، دیگری صنعت خودرو را منجی اقتصاد می داند، افرادی از برق سخن میگویند و خلاصه اینکه هر کس در هر رشته ای که تحصیل کرده یا مشغول بکار است، آن رشته را منجی اقتصاد معرفی میکند.
همه بخشهای اقتصادی و زیربخشهای آن در تولید و اشتغال سهم دارند و بهتر است تا سیاستگذارن به جای گفتن حرف های اشتباه و بزرگنمایی یک بخش، آن را در ظرف خود بسنجند و تحلیل کنند.
صنعت نفت نه تنها در ایران بلکه در تمام دنیا از نظر ایجاد درآمد و سرمایه گذاری حرف اول را می زند از این رو وجود ذخایر غنی نفت و گاز را باید در کشور به فال نیک گرفت و با توجه به آن به توسعه بخش معدن و صنایع معدنی پرداخت.
در ایران بسیاری از ظرفیت های اقتصادی به مانند حمل و نقل، بنادر، گردشگری، صنایع کوچک، صنایع دستی و... دارای ظرفیت های گستردهای هستند که میتوانند مورد توجه قرار گرفته و سهمی از تولید ناخالص داخلی به خود اختصاص دهند.
از این رو نمیتوان گفت فقط بخش معدن و صنایع معدنی ناجی اقتصاد کشور است بلکه بهتر است بگوییم "معدن یکی از ظرفیت های خوب در اقتصاد ایران است که میتواند در کنار سایر بخشها به رشد اقتصادی و ایجاد اشتغال پایدار کمک کند."
مطالب مرتبط