سبا مسعودی| این در حالی است که پیش از آن، عموما نوسان نرخ ارز در بازار آزاد، سیگنال‌‌‌ساز اصلی بازار مقاطع طویل فولادی در کشور بود.
جا ماندن نرخ مقاطع طویل فولادی از نوسان نرخ ارز در بازار آزاد به این مفهوم است که این محصول بخشی از جایگاه خود به عنوان کالای سرمایه‌‌‌ای را از دست داده و انتظارات تورمی منفی به‌خوبی در این بازار رهگیری می‌شود. تغییر دولت و احتمال نظارت قیمتی در بازار آهن و فولاد کشور از مهم‌ترین دلایل عقب ماندن فولاد از نوسان نرخ ارز در بازار آزاد است.

جایگاه سرمایه‌‌‌ای مقاطع فولادی در حال از میان رفتن است
در سال‌های قبل، بازار مقاطع طویل فولادی همگرا با نرخ ارز در بازار آزاد نوسان قیمتی داشت. در این دوران قیمت پایه شمش و محصولات فولادی بر اساس ضریبی از قیمت صادراتی این محصولات با احتساب نرخ ارز نیمایی تعیین می‌‌‌شد، اما انتظارات معامله‌‌‌گران از نوسان نرخ ارز در بازار آزاد، قیمت محصولات فولادی را در بازار آزاد تعیین می‌‌‌کرد. در عین حال همواره شاهد حضور متقاضیان سرمایه‌‌‌ای در بازار آزاد مقاطع طویل فولادی کشور بودیم که این متقاضیان خریدهای خود را بر مبنای برآورد قیمتی نرخ ارز و انتظارات تورمی انجام می‌‌‌دادند، به‌‌‌گونه‌‌‌ای که احتمال افزایش نرخ ارز و افزایش انتظارات تورمی باعث می‌‌‌شد میزان تقاضای سرمایه‌‌‌ای در بازار آهن و فولاد کشور افزایش یابد و مقاطع طویل فولادی با افزایش نرخ روبه‌رو شوند.

برای بررسی میزان همگرایی نوسان نرخ مقاطع فولادی با نرخ دلار در بازار آزاد ظرف ماه‌‌‌های اخیر، نوسان قیمتی نرخ ارز و میلگرد در بازار آزاد تهران مورد مقایسه قرار گرفت. برای بررسی این همگرایی، نوسان نرخ پنج فاکتور، یعنی نرخ اسکناس آمریکایی در سامانه سنا، نرخ حواله دلار در سامانه سنا، نرخ ارز در بازار آزاد، قیمت میلگرد در بازار آزاد تهران و میلگرد صادراتی CIS در دو تاریخ هفته ابتدایی اردیبهشت و هفته پایانی شهریورماه مقایسه شد.

در هفته ابتدایی اردیبهشت امسال، میانگین نرخ اسکناس آمریکایی سامانه سنا برابر ۲۳هزار و ۴۰۰تومان و میانگین نرخ دلار حواله‌‌‌ای برابر ۲۳هزار و ۱۰۰ تومان بود. در همین تاریخ دلار در بازار آزاد با قیمت ۲۳هزار و ۳۰۰تومان مورد معامله قرار ‌‌‌گرفت. همچنین در این زمان میلگرد سایز۱۶ در بازار آزاد تهران با قیمت ۱۳هزار و ۵۰۰ تومان به ازای هر کیلوگرم مورد دادوستد قرار ‌‌‌گرفت. همچنین در این زمان میلگرد صادراتی CIS تحویل دریای سیاه با قیمتی در حدود ۶۵۰ دلار به ازای هر تن به فروش می‌‌‌رفت.

ظرف نیمه ابتدایی سال‌جاری، اسکناس آمریکایی و بهای مقاطع طویل فولادی روزهای پرنوسانی را در بازار پشت سر گذاشتند، اما در نهایت در هفته پایانی شهریورماه میانگین نرخ اسکناس آمریکایی در سامانه سنا به ۲۶هزار و ۳۰۰ تومان و میانگین نرخ دلار حواله‌‌‌ای به ۲۳ هزار تومان رسید. همچنین در هفته پایانی شهریورماه میانگین نرخ معامله دلار در بازار آزاد برابر ۲۷هزار و ۴۰۰ تومان بود و میلگرد سایز۱۶ نیز در این زمان با قیمت ۱۵هزار و ۲۰۰ تومان مورد دادوستد قرار گرفت. همچنین در این زمان میلگرد صادراتی CIS تحویل دریای سیاه با قیمتی در حدود ۷۰۰ دلار به ازای هر تن به فروش رفت.

به این ترتیب از هفته ابتدایی اردیبهشت تا هفته پایانی شهریور، بهای اسکناس آمریکایی در سامانه سنا افزایشی حدود ۱۲ درصدی داشت و نرخ حواله اسکناس آمریکایی در سامانه سنا تقریبا بدون تغییر ماند. همچنین در همین زمان نرخ ارز در بازار آزاد افزایشی ۵/ ۱۷درصدی داشت و میانگین بهای معامله میلگرد فولادی در بازار آزاد تهران نیز رشد ۱۳درصدی را تجربه کرد. در این زمان بهای میلگرد صادراتی CIS تحویل دریای سیاه نیز رشدی ۵/ ۱درصدی داشت.

به این ترتیب بهای مقاطع طویل فولادی در بازارهای جهانی در بازه مورد بررسی یعنی از ابتدای اردیبهشت تا پایان شهریور رشدی اندک داشته که این موضوع سیگنالی بنیادی برای رشد بهای مقاطع طویل فولادی در بازار داخل بوده است. اما نرخ ارز نیمایی در پایان شهریور نسبت به ابتدای اردیبهشت‌ماه تغییری نداشته و افزایش ۱۳ درصدی بهای مقاطع طویل فولادی در بازار آزاد بیانگر آن است که قیمت این مقاطع خود را با نرخ ارز آزاد و نه نرخ ارز نیمایی تطبیق می‌دهد.

البته ظرف بازه مورد بررسی نرخ اسکناس آمریکایی در بازار آزاد رشد ۱۷ درصدی و بهای فروش میلگرد افزایشی ۱۳ درصدی داشته است که با توجه به افزایشی بودن نرخ این محصول در بازارهای جهانی انتظار می‌‌‌رفت بهای مقاطع طویل فولادی رشدی بیشتر از نرخ ارز در بازار آزاد را تجربه کند، اما این برآورد محقق نشد. این موضوع بیانگر آن است که مقاطع طویل فولادی از نوسان نرخ ارز در بازار داخل جا مانده‌‌‌اند. اگرچه همچنان صعود نرخ در بازار آزاد موتور محرکی برای این بازار نیز به‌‌‌شمار می‌رود، اما از قدرت آن به‌شدت کاسته شده است.

درواقع انتظار فعالان بازار آهن و فولاد کشور از کنترل قیمت مقاطع طویل فولادی در دولت جدید باعث شده تا این محصول بخشی از جایگاه خود به عنوان کالای سرمایه‌‌‌ای را از دست بدهد و به این ترتیب فولاد از نرخ اسکناس آمریکایی عقب بماند.

سایه سنگین رکود بر رینگ مقاطع فولادی
روز گذشته رینگ صنعتی بورس کالا میزبان عرضه بالغ بر ۱۷۸هزار تن انواع میلگرد فولادی با قیمت پایه‌‌‌ای در بازه ۱۴ هزار و ۳۴ تومان تا ۱۴ هزار و ۹۰۰ تومان به ازای هر کیلوگرم بود. با توجه به هزینه مالیات ارزش افزوده بهای تمام‌شده عرضه هر کیلوگرم میلگرد در رینگ دیروز برابر ۱۵ هزار و ۳۹۰ تومان تا ۱۶ هزار و ۲۴۰ تومان خواهد بود. کف قیمت پایه در نظر گرفته‌شده در عرضه هفته جاری نسبت به کف قیمت پایه عرضه میلگرد در هفته قبل ۵۰۰ تومان کمتر بود، اما همچنان بازه تعیین‌شده برای عرضه میلگرد در بازار فیزیکی بورس کالا بالاتر از نرخ فروش این محصول در بازار آزاد در روز گذشته است. با وجود گذشت چند هفته از تعدیل قیمتی در بازار آهن و فولاد کشور همچنان قیمت‌های پایه مقاطع طویل فولادی با انتظارات خریداران در بازار آزاد منطبق نشده و همین موضوع نیز باعث شده تا استقبال چندانی از عرضه‌‌‌های میلگرد در این بازار با وجود افت نرخ پایه انجام نشود.

عدم‌استقبال خریداران از میلگرد فولادی در رینگ صنعتی بورس کالا باعث شد تا در زمان تنظیم این گزارش تنها ۱۳ هزار و ۵۰۰ تن انواع میلگرد در این بازار به فروش برود. البته این احتمال وجود دارد که در ادامه مقداری محصول در بازار مچینگ به فروش رود که با توجه به جو حاکم بر بازار و گران بودن نرخ پایه تعیین‌شده برای این محصول نسبت به انتظار قیمتی در بازار بعید است که معامله چندانی نیز در بخش مچینگ انجام شود.

افزایش سرعت در تطبیق‌‌‌ قیمت پایه در رینگ صنعتی بورس کالا با نرخ در بازار آزاد که منطبق بر انتظارات متقاضیان است، باعث می‌شود تا بر رونق معاملات در این بخش افزوده شود.