تاکید بر توسعه گردشگری و زمین‌شناسی معادن

مهدی‌زاده، مدیر طرح توسعه نوآوری ها و فناوری های حوزه زمین شناسی، معدن و صنایع معدنی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در نشست خبری رونمایی از این مستند، گفت: پیرو منویات مقام معظم رهبری پیرامون توجه بر جزایر بالاخص جزیره هرمز، ما در طرح توسعه نوآوری ها و فناوری های حوزه زمین شناسی، معدن و صنایع معدنی یکی از ماموریت های خود را تمرکز بر این موضوع قراردادیم. در این راستا و بعنوان اولین گام در این راه، اقدام به ساخت مجموعه مستندی گرفتیم که رخساره زمین نام گرفت. اولین قسمت از این مجموعه، درباره جزیره هرمز است و «هرمز، جزیره رنگ ها» نام دارد. این مستند در نوع خود در کشور اولین است. در این مستند تصاویری برای اولین بار از پدیده های زمین شناختی و زمین گردشگری جزیره هرمز به نمایش درآمده است.

وی تاکید کرد این مستند حاصل ماه ها و ساعت‌ها کار کارشناسی علمی است که با استفاده از تجربه اساتید و صاحبنظران علم زمین شناسی تهیه و تولید شده است.

او بیان کرد: این مستند، که در آن از فناوری های روز همچون پهپاد و تصویربرداری 4k استفاده شده، با هدف معرفی میراث زمین شناختی ایران، توسعه ژئوتوریسم، زمین گردشگری، فاصله گرفتن از خام فروشی و در پی آن ایجاد اشتغال پایدار در جزیره هرمز تولید شده است، دقیقا همان چیزی که رهبری عزیز تاکید دارند.

مشاور عالی معاون علمی و فناوری رییس جمهور تاکید کرد: از دیگر اهداف این مستند، توسعه زیرساخت های علمی، پژوهشی و البته حرکت در مسیر دیپلماسی صلح با استفاده از ابزار فناوری است.

مهدیزاده افزود: برای اینکه بتوانیم میراث زمین شناختی را معرفی کنیم باید همراه با نواوری و فناوری باشد که این بایست همراه با اپلیکیشن های علمی و گردشگری باشد. که این کار در نوبه خود کاری منحصر بفرد بوده و تابحال انجام نشده است.

وی گفت: این اپلیکیشن ها کاربردشان اینست که وقتی یک گردشگر سفری به جزیره دارد بتواند راه های دسترسی به ژئوسایت ها و ژئوپارک ها را داشته باشد.

مدیر طرح توسعه نوآوری ها و فناوری های حوزه زمین شناسی، معدن و صنایع معدنی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری ژئوسایت را مکان‌­هایی تعریف کرد که دارای پدیده های کمیاب با ارزش برجسته علمی یا زیبایی است که قابلیت بازدید عمومی دارند.

وی همچنین ژئو پارک را طبق تعریف یونسکو گستره ای با مرزهای آشکار و پنهانی تعریف کرد که چند پدیده زمین شناسی کمیاب و برجسته در آن قرار داشته و در آن گستره علمی، طبیعی، تاریخی و گردشگری مورد توجه قرار می­‌گیرد.

مهدیزاده پیرامون ایجاد ژئوپارک ها در دنیا گفت: شبکه ژئوپارک جهانی با پشتیبانی یونسکو در سال ۲۰۰۴ شکل گرفت که ۱۷ ژئوپارک از اروپا و ۸ ژئوپارک از چین نخستین اعضای آن بودند.

وی اشاره کرد: طبق آمار شبکه جهانی ژئوپارک (GGN) تا سال ۲۰۲۰ تعداد ۱۶۱ ژئوپارک در ۴۴ کشور عضو این شبکه وجود داشته است. طبق آمار شبکه اروپایی ژئوپارک نیز تعداد ۸۱ ژئوپارک در ۲۶ کشور اروپایی وجود دارد. سهم آسیایی ها نیز ۶۵ ژئوپارک است.

مهدیزاده درباره ژئوپارک های ایران، گفت: علیرغم فراوانی های کشور در دسترسی به پدیده های زمین شناختی و زمین گردشگری، متاسفانه تنها یک ژئوپارک آنهم در جزیره قشم وجود دارد، طرح ژئوپارک ارس هم که متاسفانه عقیم مانده است.

وی در راستای توسعه ژئوپارک های کشور پیشنهاد داد: ما همینجا بعنوان نهاد متولی فناوری کشور، پیشنهاد همکاری چندجانبه میان معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، وزارت امورخارجه، وزارت میراث فرهنگی و گردشگری و سازمان زمین شناسی کشور را اعلام می‌کنیم و آماده ایم که از کلیه طرح های فناورانه و نوآورانه در حوزه توسعه فناوری های زمین گردشگری و ژئوتوریسمی در جزیره هرمز حمایت می کنیم.

در پی تصویب قانونی برای بهره برداری معادن هستیم

در ادامه جلسه، علیرضا شهیدی، معاون وزیر صمت و رییس سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور، بیان کرد: فیلم‌های مستندی که پدیده‌های زمین را به تصویر بکشد، بسیار است اما آن چه این مستند را خاص می‌کند، پراختن صرف به بُعد زمین‌شناسی جزیره هرمز است و همین دلیل، منحصر به فردش می‌کند. امیدوارم ساخت این مستندها ادامه پیدا کند.

وی همچنین ادامه داد: گفته می‌شود ایران، بهشت زمین‌شناسان دنیا است و شما به راحتی می‌توانید می‌توانید این پدیده‌های زیبای زمین‌شناسی را در سراسر کشور ببینید. ایران، با اقلیم های متفاوتی که دارد، می‌تواند در وضع زمین‌شناسی ایران موثر واقع شود. 

معاون وزیر صمت در ادامه گفت: مطالعات زمین‌شناسی (شروع مطالعات ژئوتوریسم و ژئوپارک) با دهمین کنفرانس توریسم استرالیا در ۱۹۹۹همزمان شد. تقریبا از ۲۰۰۰ که قراردادی در یونسکو در بحث ژئوتوریسم و ژئوپارک‌ها وجود داشت، فعالیت‌های کشورها در زمینه زمین‌شناسی تخصصی‌تر شد. این فعالیت‌ها موجب شد که در ۱۳۹۰ بر اساس مصوبه هیئت وزیران، معرفی ژئوپارک‌های کشور به صورت تخصصی به بخش زمین‌شناسی کشور سپرده شود. از ۱۳۷۹ که ما کارمان را شروع کردیم، عکس‌های متنوعی از مکان‌های مختفی از سراسر کشور که می‌شناختیم، تهیه کردیم و قرار بر انتشار این تصاویر در  اوایل دهه ۸۰ در صنعت ژئوتوریسم کشور شد. 

رییس سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور اظهار کرد: در حال حاضر، هر سال یک منطقه را به عنوان منطقه کاری خود داریم که آن را به عنوان ژئوتوریسم و ژئوپارک معرفی کنیم. ۳۰ منطقه را پتانسیل‌یابی کرده و معرفی قشم به عنوان یک ژئوتوریسم، موجب ثبت جهانی شدن آن شد که انشالله ارس را نیز به زودی به این مجموعه اضافه خواهیم کرد. 

او ادامه داد: همان طور که مستحضرید، ۶۱ سال از تاسیس سازمان زمین‌شناسی می‌گذرد و طی این مدت توانسته‌اند به پدیده‌های بسیار جالبی دست پیدا کنند. محیط‌زیست، امکانات خوبی را برای حفظ و نگهداری از منابع طبیعی در دسترس دارد اما متاسفانه در کشور قانونی برای حفظ پدیده‌های زمین‌شناسی وجود ندارد.

وی در ادامه با بیان این که «عهد می‌کنم اگر در کارهای بعدی نیاز باشد، در خدمتتان خواهیم بود»، افزود: در دوران دانشجویی ما با خاک‌انداز فسیل جمع می‌کردید اما اکنون مناطقی که در آن بتوان فسیل پیدا کرد، بسیار کم است و در واقع تمام پدیده‌های منحصر به فرد ایران را از بین برده‌اند. امیدواریم که بتوانیم قانونی برای حفظ پدیده‌های زمین‌شناسی در شورای عالی معادن تصویب کنیم. با وقوع این اتفاق، بخشی از آن میراث را که ملیاردها سال است که از بین رفته را می‌تواینم حفظ کنیم.

اعلام آمادگی وزارت امور خارجه برای استفاده بهینه از این قبیل مستندها برای درآمدزایی کشور

سپس نوبت به صبوری، معاونت دیپلماسی وزارت امور خارجه رسید که افزود: جنبه های علمی مستند آنقدرها به ما مربوط نمی‌شود و بیشتر جنبه توریستی آن توجهم را به خود جلب کرده است؛ پس از فرمایش مقام معظم رهبری در مورد اقتصاد مقاومتی، در دوره تصدی‌گری ظریف به عنوان وزیر امور خارجه، معاون دیپلماسی اقتصادی احیا شد. یک اداره دیگر ما، اداره کل اقتصاد مقاومتی است که در آن دو اداره خاصِ اداره فناوری و اداره گردشگری وجود دارد. 

او ادامه داد: وزارت خارجه عضو شورای راهداری گردشگری به عنوان گردشگری سلامت و دبیرکل گردشگری نیز حضور دارد. ما می توانیم با تولید این مستندها، تلاشی در جهت معرفی جاذبه‌های گردشگری ایران به گردشگران داشته باشیم. من در این جا، به زرس قاطع آمادگی خود را برای استفاده بهینه از این قبیل مستندها که حداقل درآمدی برای کشور داشته و آن را از اقتصاد وابسته به نفت دور می‌کند، اعلام می‌کنم. 

محدودیت‌ها برطرف شود، پرواز مستقیم از اروپا به هرمز خواهیم داشت

در ادامه نشست، سخنران بعدی، نقی نبئی، ریاست سازمان نظام مهندسی معدن بیان کرد: جای چنین مستندهایی در صنعت ژئوتوریسم ما خالی بود. کیفیت اثر برای من که در حوزه زمین‌شناسی فعالیت دارم، بسیار عالی بود. نگاه ما در سازمان نظام مهندسی معدن، نگاه زمین شناسی است. جزیره هرمز، بزرگ‌ترین ذخایر نمک، گچ و اورانیوم را دارد که بدین ترتیب باید بسیار در معرض توجه قرار گیرد.

او با بیان این که «اگر محدودیت‌ها در کشور برطرف شود، می‌توانیم از اروپا تا هرمز، پرواز مستقیم داشته باشیم»، گفت: با توجه به این که نگاه در این مستند، بیشتر اقتصادی بود تا زمین‌شناسی، به شرط آن که در این حوزه سرمایه‌گذاری لازم انجام شود، می‌تواند در اقتصاد ایران تاثیرگذارتر باشد.  در این صورت، صنعت ژئوتوریسم از صنعت معدن پیشی خواهد گرفت. 

ساخت مستند برای اعتمادسازی در گردشگران

خانم خاوری، معاون مدیرکل بازاریابی وزارت گردشگری نیز با بیان این که «ساخت مستند، اعتماد گردشگران را برای سفر به آن مناطق گردشگری فراهم می‌کند»، افزود: سازمان میراث فرهنگی، معاونت گردشگری و دفتر بازاریابی وزارت گردشگری، برای نشر این کار ارزشمند، اعلام آمادگی می‌کنیم. 

مقصد بعدی، قشم

در اواسط نشست، مهرداد همایان، تهیه‌کننده اثر به بحث‌های تکنیکی کار پرداخت و گفت: ایده کار فرودین که مطرح شد، مبنا بر این بود که برای توسعه صنعت ژئوتوریسم، مستندهایی تهیه کنیم.  مستند ما ۱۷ دقیقه است اما می‌توانستیم از آن، مستندی یک ساعته و سینمایی دربیاوریم و رویکرد تبلیغات محورمان موجب تصمیم بر کوتاه ساختن این مستند شد. 

او با عنوان این مسئله که «در پی این هستیم که برای نقاط دیگر نیز چنین کاری انجام داده و تا پایان سال، حداقل سه نسخه از سه مکان متفاوت تهیه کنیم»، ادامه داد: مستند «باغ سرخ‌آباد» در حال تدوین و احتمالا مکان بعدی، جزیره قشم باشد. 

وزارت صمت نباشد، پیشرفت خواهیم کرد

محمدرضا اسپهبد، مشاور طرح توسعه نوآوری ها و فناوری های حوزه زمین شناسی، معدن و صنایع معدنی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری به عنوان سخنران آخر،  با بیان این که «من حدود ۵۲ سال پیش که به هرمز رفتم، مردم آنجا دچار بیماری جزام و پیوک بوده و حتی آب آشامیدنی نیز نداشتند»، گفت: پس از ۵۲ سال که وارد هرمز شدم، آن را با جزیره ای در کانادا مقایسه کردم و متوجه شدم که این دو جزیره به هیچ عنوان با یکدیگر قابل قیاس نیستند.

وی همچنین با انتقاد از نبود وزارتخانه زمین‌شناسی بیان کرد: تا مادامی که وزارتخانه صمت هست، پیشرفتی در حوزه زمین‌شناسی نخواهیم کرد.