بیرونیت، مینا ایزدی: از زمان شروع این پروژه صنعتی ، مبنای کار مدیریتی برسه محور اصلی گذاشته شد ؛نخست اینکه فولادباید صنعت ساز باشد ، دوم اینکه فولادباید منجر به رشد پایدار شود و سوم اینکه آهن ابزاری برای اقامه قسط است. محمدحسن عرفانیان ،بنیان گذار فولادمبارکه با نگاه مدیریتی خود را برای ساخت این مجموعه براین سه اصل استوار کرد و فعالیت ها را پیش برد. عرفانیان از همان ابتدای راه، باور داشت فولاد مبارکه به یکی از مجموعه های بزرگ صنعتی با ظرفیت تولید میلیون ها تن ورق تبدیل می شود.ساخت فولاد مبارکه اصفهان که حالا به عنوان یک شرکت بین المللی شناخته می شود خاطراتی شیرین و البته فراز و فرودهایی داشته که محمدحسن عرفانیان آنها را برایمان روایت می کند:
بنیان گذار فولادمبارکه اصفهان می گوید: برای ساخت فولادمبارکه درمرحله نخست باید جواب این سوال را پیدا می کردم که فلسفه تولید فولاد در کشور چیست، پاسخ این سوال را گرفتم و به سه نکته اساسی پی بردم. فعالیت مدیریتی من هم در پروژه ساخت فولاد مبارکه با درنظر گرفتن این سه نکته پیش می رفت و درواقع موفقیت و سرآمدی فولاد مبارکه اصفهان مرهون کار مدیریتی بر پایه این سه اصل است: اولین نکته این بود که دنیای صنعتی صنعت فولاد را به عنوان «صنعتی صنعت ساز» می شناسد نه به عنوان یک بنگاه اقتصادی که تنها ورق بفروشد و درآمدکسب کند.
محمدحسن عرفانیان تصریح می کند: دومین نکته دستیابی به رشد اقتصادی پایدار از طریق صنعت فولاد است؛ صنعت فولاد در دنیا نقش بنچ مارک را ایفا می کند و کشورهای دنیا برپایه صنعت فولاد صنعتی شده اند. فولاد صنعت پرمصرفی است و این صنعت تمامی نیازهای بشر را در مقیاس وسیعتر استفاده می کند؛ بنابراین اگر کشوری نتواند صنعت فولاد ایجاد کند و نیازهای این صنعت پرمصرف را برآورده کند، یعنی همچنان درگیر تامین نیاز های مردم مانند آب، برق و گاز است؛ درصورتی که اگر بتوان نیازهای این صنعت پرمصرف را برطرف کرد، یعنی مسائل مردم هم کمتر و قابل رفع است و این یعنی رشد پایدار.
عرفانیان ادامه می دهد:سومین نکته هم این است که آهن ابزاری برای اقامه قسط است. در مجموع این سه محور اساسی را برای آغاز ساخت فولاد مبارکه در نظر گرفتم: صنعتی کردن کشور، دستیابی به رشد پایدار، آهن به عنوان ابزاری برای اقامه قسط.فولاد مبارکه اصفهان با این نگاه شکل گرفت و موفق هم شد.
او توضیح می دهد:قرارداد ساخت فولاد مبارکه قبل از انقلاب بسته شده بود؛ اما این قرارداد پیاده سازی نشد. ابتدا قرار بود این پروژه در بندرعباس پیاده سازی شود؛ اما شورای اقتصاد محل احداث این پروژه را از بندرعباس به اصفهان منتقل کرد، در شورای اقتصادی صحبت هایی مطرح شد، مبنی براینکه این قرارداد اجرایی نیست و نمی توان در کشور ورق تولید کرد.
*یا ورق تولید کن یا استعفا بده
عرفانیان می افزاید: آن زمان مرحوم عالینسب ، مشاور شورای اقتصاد، به من گفت: «ما ورق لازم داریم اگر میتوانی از این قرارداد ورق دربیاوری، بسم الله؛ در غیر این صورت استعفا بده.» من گفتم برای انجام این کار شرط دارم و سپس یک ماده واحده نوشتم و تنظیم کردم تا قوانین ساخت فولاد مبارکه از قوانین جاری مستثنی باشد که این ماده در مجلس توسط آیت الله هاشمی رفسنجانی و با پشتیبانی های ایشان تصویب شد.
بنیان گذار فولادمبارکه اذعان می کند: آن زمان وزرای دولت به نوعی اختیاراتشان را به فولاد مبارکه واگذار کردند. سازمان برنامه به فولاد مبارکه مجوز گرفتن پیمانکار داد، اداره کار مجوز داد تا خارجی ها وارد فولاد مبارکه شوند. از تک تک وزارتخانه ها مجوز گرفتیم. در فولاد مبارکه نظام نامه ای منطبق با صنعت تشکیل دادیم و ۲۰۰ پیمانکار ایرانی در این مجموعه صنعتی مشغول به کار شدند.
عرفانیان بیان می کند: دغدغه این را داشتم که چه قوانینی باید وضع شود تا صنعتی مانند فولاد مبارکه راه اندازی شود. در دنیا ابتدا تکنولوژی و صنعت شکل می گیرد و سپس قوانین ایجاد می شود تا صنعت براین اساس حرکت کند. باید از درون صنعت قوانین را استخراج کرد نه اینکه پس از وضع قوانین صنعت شکل بگیرد.
*۱۰ سال در دادگاه جواب پس دادم
او تاکید می کند: در کشور ما اول قوانین وضع میشود سپس سدسازی می شود و باز هم با مشکل کم آبی روبهرو هستیم. تمامی این مشکلات به این دلیل است که پس از وضع قوانین فعالیت های عمرانی ، تولیدی، صنعتی و سایر اقدامات عملیاتی می شود.
بنیان گذار فولادمبارکه تصریح می کند: من به عنوان مجری ساخت فولاد مبارکه باید در مجلس به نمایندگان توضیح می دادم که چه قانونی باید وضع کنند تا صنعت شکل بگیرد؛ در غیر این صورت نمایندگان از کجا باید میدانستند چه قانونی را وضع کنند.
او ادامه می دهد: دلیل اینکه ده سال در دادگاه جواب پس دادم هم این بود که قواعدی را که منجر به ساخت فولاد مبارکه میشد، از خارجی ها گرفتم و تا آنجایی که می توانستم با قواعد ایران تطابق داشته باشد بومی سازی کردم.
*گوشزد کردم که باید تکنولوژی را وارد کنند
عرفانیان خاطرنشان می کند: قرارداد فولاد مبارکه دو تا سه میلیون تنی بود. ما که فونداسیون های مبارکه را اجرا می کردیم متوجه شدیم که فولاد مبارکه می تواند حتی با ظرفیت بیشتری هم کار کند، من به کارکنان فولاد مبارکه گفتم باید کاری کنید که در این کارخانه ورق تولید شود و پس از اینکه اطمینان پیدا کردید از این نقشه و خط تولید و تجهیزات می توان ورق تولید کرد، باید روی کیفیت تمرکز کنید تا به جای یک میلیون تن ورق میلیون ها تن ورق تولید شود و در مرحله بعدی باید به دنبال این باشید که این کارخانه اولین و آخرین قراردادی باشد که با خارجی ها منعقد میشود؛ یعنی باید بتوان تکنولوژی را منتقل کرد و سپس کارخانه فولاد ساخت.
او توضیح می دهد: در مرحله آخر نیز باید رفتار شما بهگونه ای باشد که خارجی ها به شما بگویند چقدر خوب هستید و شما در جواب بگویید ما مسلمانیم. من این توالی را در فولاد مبارکه پیاده سازی کردم و کارکنان این مجموعه براین اساس پیش رفتند و موفق شدند. زمانی که در جنگ تانک های تی ۷۲ را نمی توانستند رمز گشایی کنند بخش الکترونیک فولاد مبارکه از آنها کشف رمز کرد ، سپس بازسازی شدند و دوباره به جبهه ارسال شدند .،سپاه از طریق بازسازی غنایم به جنگ عراق رفت. فولاد مبارکه حتی تکنولوژی را به سپاه هم منتقل کرد.
*زمان افتتاح اشک شوق ریختیم
بنیان گذار فولادمبارکه می گوید: ما که درگیر ساخت فولاد مبارکه بودیم زمان افتتاح اشک شوق می ریختیم. خبرنگاران دور من جمع شدند و از من پرسیدند کارخانه فولاد از منظر شماچطور است ؟ من به آنها پاسخ دادم با افتتاح فولاد مبارکه یکی از حقارت های ما برطرف شد.
عرفانیان در پایان روایت خود از تجربیاتش این نکته را یادآور می شود که «ما این حقارت را داشتیم که نمی توانستیم ورق را در کشور تولید کنیم از امروز باید برویم سراغ حقارتهای دیگر. من آن زمان می گفتم صبر برحقارت بهتر است از استقامت در پیروزی. زمانی که خودتان را پیروز بدانید یعنی فواره چون بلند شود سرنگون شود؛ اما زمانیکه بدانید تنها یکی ازحقارت ها را کنار زدید و برطرف کردید به دنبال از بین بردن و رفع حقارتهای دیگر میروید»
مطالب مرتبط