در هیچ کجای دنیا منافع اعضای زنجیره به طور یکسان تقسیم نشده و ایران هم از این قاعده مستثنی نیست.
وی افزود: گاهی قیمت سنگ آهن بالاست و گاهی فولاد و گاهی قیمت هر دو در یک سطح است و منافع براساس این قیمت ها تقسیم می شود.
او ادامه داد: در چند سال اخیر تقاضای چین برای سنگ آهن بسیار افزایش پیدا کرده اس. این اتفاق به افزایش قیمت سنگ آهن در بازارهای جهانی انجامیده در حالی که شکستن سد باطله یکی از معادن سنگ آهن برزیل در چند سال گذشته عرضه برزیل را کاهش داده است و علاوه بر آن شیوع کرونا در آمریکای جنوبی بر عرضه برزیل تاثیر مضاعف گذاشته است، در نتیجه این کاهش عرضه با وجود تقاضا سود به سمت تولیدکنندگان سنگ آهن جهان معطوف شده است جریانی که به نظر می رسد در میان مدت ادامه داشته باشد.
صباغ اضافه کرد: تولیدکنندگان سنگ آهن ایران نیز متوجه افزایش قیمت های جهانی هستند و تلاش می کنند ضریبی از قیمت های جهانی را در ایران اعمال کنند. در مقابل آنها شرکت های بزرگ فولادی قرار دارند که ارزش افزوده به نسبت بالاتری از سنگ آهن دارند و اشتغال بیشتری ایجاد می کنند و مهم ترین اهرم فشارشان هم صادرات و ارزآوری برآمده از آن است. آنها مدعی هستند صادرات سنگ آهن به کمبود مواد اولیه موردنیاز آنها می انجامد و باعث می شود سهمی را که در بازار رقابتی صادرات دارند از دست بدهند. ضمن اینکه باید بپذیریم کشور با کمبود سنگ آهن در میان مدت رو به روست و با توجه به ظرفیت هایی که برای تولید فولاد ایجاد شده است، این کمبود می تواند به وقوع یک بحران و از بین رفتن سرمایه هایی بینجامد که صرف فولادسازی شده است. در نتیجه فولادسازان تلاش می کنند از صادرات سنگ آهن جلوگیری کنند، اتفاقی که به تنش تولیدکنندگان سنگ آهن و فولاد در ماه های اخیر منتهی شده است.
مدیر دفتر اقتصادی و توسعه سرمایه گذاری ایمیدرو در ادامه توضیح داد: از طرفی دیگر افزایش قیمت دلار به جذابیت بازارهای صادراتی برای فولادی ها و سنگ آهنی ها انجامیده و به تنش موجود در زنجیره دامه زده است و در حالی که منافع حلقه های زنجیره باید در یک راستا باشد، هر یک از حلقه ها به دنبال کسب سهم خود از زنجیره است.
وی افزود: در این شرایط از دولت انتظار می رود تعادلی در زنجیره برقرار کند تا متناسب با تحولات بین المللی سود در زنجیره توزیع شود و فعالان زنجیره به جای پرداختن به تنش های کنونی تمرکز خود را بر سرمایه گذاری و افزایش ارزش افزوده صرف کنند.
او ادامه داد: من فکر می کنم همان فرمولی که در قیمتگذاری فولاد اعمال می شود باید در قیمت گذاری سنگ آهن هم اعمال شود، الان قیمت فولاد ضریبی از قیمت های بین المللی است اگر قیمت سنگ آهن هم با ضریبی از قیمت های بین المللی تعیین شود قیمت آن متناسب با قیمت های بین المللی پایین و بالا می رود. در حال حاضر قیمت سنگ آهن براساس ضریبی از شمش خوزستان محاسبه می شود که فاصله بسیار چشمگیری با قیمت های بین المللی دارد.
صباغ خاطرنشان کرد: تنش بین دو بخش سنگ آهن و فولاد کشور ادامه دارد تا در سال آینده بتوانند با استفاده از قیمت های بین المللی به توافق برسند.
او در پاسخ اینکه چرا این توافق امسال حاصل نمی شود، گفت: فعلا مذاکرات بر سر قیمت گذاری به صورت ضریبی از شمش است و مقاومت فولادی ها هم برای قیمت گذاری سنگ آهن متناسب با قیمت های جهانی بالاست. باید زمانی بگذرد تا هم تنش بین فولاد و سنگ آهن کم شود و هم قیمت های جهانی سنگ آهن تعدیل شود. در حال حاضر قیمت جهانی سنگ آهن در اوج چند ساله اخیر است، با پایان کرونا اثر کمبود عرضه برزیل در بازار کاهش می یابد و قیمت سنگ آهن تا ۸۰ دلار پایین می آید، آن زمان فرصت خوبی برای شروع مذاکرات بر حسب قیمت گذاری سنگ آهن ایران براساس قیمت های بین المللی است.
وی افزود: در حال حاضر چون قیمت های جهانی بالاست، فولادسازان حاضر نخواهند شد با قیمت گذاری سنگ آهن بر مبنای قیمت های بین المللی موافقت کنند.
صباغ در پاسخ به اینکه فولادسازان، صادرکنندگان سنگ آهن را به خام فروشی متهم می کنند و با این رویکرد خواهان توقف صادرات سنگ آهن هستند، گفت: صنعت فولاد در مقایسه با سنگ آهن از ارزش افزوده بالایی برخوردار است و نسبت به سنگ آهن سرمایه گذاری بیشتری کرده تا بتواند این ارزش افزوده را ایجاد کند اما یادمان باشد صنایع پایین دست فولاد هم همین ادعای بالادست فولاد را نسبت به سنگ آهن دارد آنها هم می گویند فولاد خام در شرایطی صادر می شود که ما شمش نداریم این حرف ها تنها دامن زدن به تنش است واقعیت این است که شرکت های فعال در بخش های مختلف زنجیره بر سر قیمت با یکدیگر اختلاف دارند.
او اضافه کرد: خوشبختانه وزارت صمت بر رفع این اختلافات متمرکز است. جلسات مرتبط با قیمت گذاری سنگ آهن در معاونت معدن و صنایع معدنی وزارت صمت برگزار می شود، تاکنون ۶ تا ۷ جلسه در این باره تشکیل شده و به زودی خبرهای خوبی از توافق فولادسازها وتولیدکنندگان سنگ آهن منتشر می شود.
مدیر دفتر اقتصادی و توسعه سرمایه گذاری ایمیدرو تصریح کرد: در نهایت راه حلی که برای تنش پیش آمده پیشنهاد می شود اصلاح قیمت سنگ آهن با قیمتی منطقی تر است که برای تحقق این امر فولادسازها هم باید کمی از خود انعطاف نشان دهند. در حال حاضر به کمک دولت قیمت امروز محصولات فولادی در داخل کشور همراستا با قیمت های بین المللی است حالا انتظار می رود فولادی ها منافع انتهای زنجیره را در کل زنجیره توزیع کنند.
صباغ افزود: همچنین افزایش قیمت سنگ آهن به نفع مردم و دولت است با این اتفاق حقوق دولتی معادن افزایش می یابد و بودجه دولت از محل برداشت معادن سنگ آهن تقویت می شود.
مطالب مرتبط