به گزارش بیرونیت، کووید19 علاوه بر سلامت بشر، حال و روز اقتصاد جهانی را نیز بر هم زده است. چیزی شبیه به یک رکود اقتصادی اتفاق افتاده که هنوز همه زوایای آن روشن نشده، اما آنچه از حالا مشخص است، آن است که اقتصاد بین الملل و همه ارکان آن باید آماده رویارویی با چالش های نفس گیری باشند. در همین حال صادرت ایران نیز به عنوان جزئی از اقتصاد جهانی از پیامدهای شیوع ویروس بی نصیب نمانده است. عبور از مرزها برای انتقال محصولات ایرانی در دو ماه گذشته یا غیرممکن و یا با سختی همراه بود در حالی که کاهش بهای نفت از قدرت اقتصادی مقاصد صادراتی ایران کاسته است. 

*به هم ریختگی ساختار اقتصاد جهان 

یحی آل‌اسحاق رئیس پیشین اتاق بازرگانی تهران در گفت و گو با بیرونیت از پیامدهای کووید19 بر اقتصاد جهان و ایران گفت و توضیح داد: آمارهای سازمان های جهانی مانند سازمان ملل متحد، صندوق بین المللی پول، بانک جهانی و... حکایت از آن دارد که  اقتصاد جهانی متاثر از شیوع کرونا افت داشته و تعاملات اقتصادی 15 تا 30 درصد و ارزش بورس 15 تا 20 درصد پایین آمده است. در همه دنیا قدرت خرید مردم کاهش یافته، بیکاری تشدید و مصرف منابع انرژی کم شده است و خلاصه آنکه رکودی بر اقتصاد جهان حاکم است که برخی آن را پدیده ای شبیه به رکود اقتصادی سال 1930 میلادی و برخی دیگر چیزی بدتر از رکود سال 2008 میلادی می دانند. 

وی افزود: در چنین شرایطی صادرات ایران نیز از تبعات این بحران بی نصیب نمانده است. تاکنون بیشتر صادرات ما به کشورهای همسایه را محصولات غذایی، لوازم خانگی و بهداشتی تشکیل می داده است. اقلامی که بسته شدن مرزها و کاهش تقاضا به دلیل پایین آمدن توان اقتصادی کشورهای مقصد به افت صادرات آنها انجامیده است.   

او ادامه داد: ایران در سال گذشته 10 تا 12 میلیارد دلار کالا به عراق به عنوان اصلی ترین مقصد صادراتی در میان کشورهای همسایه صادر کرد. این رقم در سال جاری کمی افت خواهد کرد و امیدواریم کمتر از 8 تا 9 میلیارد دلار نباشد. 

آل‌اسحاق اضافه کرد: در همین راستا میزان صادرات محصولات معدنی ما نیز به دلیل کاهش تقاضای جهانی پایین آمده است. با این حال پیش بینی های خوشبینانه حکایت از بهبود اوضاع تا سال آینده میلادی دارد هر چند در مقابل شماری از به هم ریختگی ساختار اقتصادی دنیا می گویند. 

*کاهش ۸۰ درصد صادرات ایران 

مجیدرضا حریری رئیس اتاق بازرگانی ایران و چین نیز از کاهش چشمگیر صادرات ایران گفت و اظهار کرد: برآوردهای جهانی حکایت از آن دارد که تجارت جهانی در سه ماهه نخست سال جاری میلادی در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته 20 تا 35 درصد افت داشته است. این افت تجارت در برخی کالاها مشهودتر از سایرین بوده و در شمار، ارزش و حجم صادرات، خود را نشان داده است. 

وی افزود: در مورد ایران، افت صادرات بیش از همه در محصولات انرژی و مشتقات آن رخ داده است. انرژی و فرآورده های آن بیش از 50 تا 60درصد صادرات غیرنفتی ایران را تشکیل می دهند. صادرات این اقلام با شیوع کرونا به دلیل کاهش مصرف نزولی شد و کاهش مصرف به کم شدن تقاضا و بهای این اقلام انجامید. 

حریری دادامه داد: علاوه بر انرژی، دیگر صادرات قابل توجه ایران در اقلام غیرنفتی ایران شامل کامودیتی ها یا همان مواد اولیه می شود. کامودیتی ها 20درصد کل صادرات غیرنفتی را دربرمی گیرند. شیوع کرونا به کاهش تقاضای این اقلام و متوسط کاهش 15درصدی صادرات آنها انجامیده است. در نتیجه تا به اینجا با کاهش حدود 80درصدی صادرات غیرنفتی ایران رو به رو هستیم.  

او خاطرنشان کرد: اصلی ترین مقصد صادراتی ایران چین است و در میان کشورهای همسایه نیز عراق و افغانستان اصلی ترین مقاصد را تشکیل می دهند. پس از چین بزرگ ترین بازار صادراتی ایران عراق است. توجه داشته باشید که در سه ماهه گذشته عبور از مرزهای ایران به دو کشور افغانستان و عراق با مشکل رو به رو بوده است. این اتفاق نیز به نوبه خود به کاهش میزان صادرات دامن زده است. 

وی افزود: همچنین معیشت عراقی ها با فروش نفت تامین می شود دولت، نفت می فروشد و مردم  زندگی می کنند. در شرایط کنونی دولت عراق نمی تواند به میزان گذشته نفت بفروشد درآمد کشور کاهش پیدا می کند و تقاضا برای کالای ایرانی پایین می آید. با توجه به اینکه در عراق قشر متوسط به پایین متقاضی محصول ایرانی است قشری که کاهش بهای نفت بر میزان درآمدش تاثیر چشمگیر دارد. 

*فولاد در امان است 

محمد آزاد رییس سابق اتحادیه فروشندگان فولاد و آهن نگاه خوشبینانه تری دارد. او گفت: شیوع کرونا تولید آهن و فولاد ایران را چندان از خود متاثر نکرده است. اما در سه ماهه اسفند تا اردیبهشت بازار داخلی این محصولات تعطیل شده بود تعطیلی که به کاهش معاملات داخلی انجامیده است.  

وی افزود: در چنین شرایطی ایران بازارهای هدف محصولات فولادی خود را از دست نداده و به غیر از ورق های فولادی که دولت به دلیل کمبود در داخل، صادرات آنها را ممنوع کرده است، دیگر بازارهای صادراتی برای میلگرد و تیرآهن برقرار است. 

آزاد تصریح کرد: ما در داخل با مازاد عرضه فولاد رو به رو هستیم. قیمت های فولاد در بازار داخلی بیش از آنکه از شیوع کرونا تاثیر بپذیرد از مسائلی همیشگی چون نحوه قیمتگذاری تاثیر می پذیرد.