در اطلاعیه بانک مرکزی آمده است که این بانک در پاسخ به یادداشت رئیس اتاق بازرگانی، صنایع و معادن ایران پیرامون «اعتراض به حذف تعدیل ۲۰ درصدی ارزش پایه صادراتی در تمدیدیه بسته سیاستی نحوه رفع تعهد ارزی سال ۱۳۹۸ و بازگشت ارز حاصل از صادرات سال ۱۳۹۹» ضمن تأکید بر اینکه سیاستهای نحوه برگشت ارز حاصل از صادرات به چرخه اقتصادی کشور براساس مصوبات کمیته موضوع ماده «۲» مصوبات چهاردهمین جلسه شورای عالی هماهنگی اقتصادی متشکل از وزارتخانههای امور اقتصاد و دارایی، نفت، صنعت، معدن و تجارت و سازمان برنامه و بودجه کشور و بانک مرکزی تعیین میشود، بسته مزبور نیز مطابق با تصمیمات اعضاء کمیته فوق با توجه به وضعیت کلان اقتصادی کشور برای سال ۱۳۹۹ تمدید شد.
علیرغم تکلیف کلیه صادرکنندگان به بازگشت کامل ارز حاصل از صادرات، اقدامات متعدد و حمایتی کافی از سوی این بانک از سال ۱۳۹۷ تاکنون برای تسهیل امور بازگشت در تعامل با دستگاههای اجرایی، اتاقهای بازرگانی، تعاون، اصناف، اتحادیهها، انجمنها، صادرکنندگان و واردکنندگان انجام شده است.
بر این اساس، بانک مرکزی طی دو سال اخیر بیشترین تعامل و همکاری را با اتاقهای بازرگانی، تولیدکنندگان و صادرکنندگان داشته که رئیس اتاق بازرگانی، صنایع و معادن ایران شاهد و حاضر در جلسات متعدد بوده است.
موضوع قیمتگذاری ارزش پایه صادراتی در حیطه وظایف و اختیارات بانک مرکزی نبوده و همانگونه که در جلسات کارشناسی با حضور نمایندگان دستگاههای ذی ربط و نماینده اتاق مورد نظر به تفصیل در این خصوص بحث کارشناسی صورت گرفت و نماینده اتاق در حوزه صادرات با توجه به بحث اعمال تعدیل های قیمت توسط گمرک اذعان داشت که اعمال ۲۰ درصد تعدیل سال ۱۳۹۷ برای سال ۱۳۹۸ امکان تعدیل و کاهش دارد.
بانک مرکزی خاطرنشان کرده است: با این حال ۲۰ درصد تعدیل ارزش پایه صادراتی در سال ۱۳۹۷، به میزان حدود ۷.۳ میلیارد یورو برای بهرهمندی کلیه صادرکنندگان از برگشت ارز حاصل از صادرات حسب تصمیم کمیته ماده ۲ انجام شد.
پذیرش اظهارنامههای صادراتی کشور های عراق و افغانستان و بازارچههای مرزی به عنوان یک قلم برگشت ارز و رفع تعهد ارزی صادرکنندگان ذی ربط به میزان ۲.۵ میلیارد یورو در حالی بوده که مطابق تصویبنامه ۲ اردیبهشت ماه۱۳۹۷ هیأت وزیران صرفاً از فروش ارز به بانکها و صرافیهای مجاز معاف بودهاند و اخذ ریال به جای ارز ملاک برگشت ارز نبوده است.
اقدام دیگر، تمدید مهلت بازگشت ارز حاصل از صادرات سال ۱۳۹۷ به مدت ۶ ماه تا پایان دی ماه ۱۳۹۸، مطابق با تکالیف شورای گفتگو و بخش خصوصی و دولت برای دریافت معافیتهای مالیاتی صادرکنندگانی که در مهلت مقرر نسبت به برگشت ارز خود اقدام نکردهاند.
پذیرش و لحاظ وارداتهای انجام شده توسط صادرکنندگان به عنوان رفع تعهد ارزی آنان با ابلاغ دستورالعمل ۱۰دی ماه۱۳۹۷ علیرغم اینکه عملیات مزبور قبلاً در سامانههای ذی ربط ثبت نشده بود.
اقدام دیگر، دریافت کامل و ۱۰۰ درصدی معافیتهای مالیاتی و ارزش افزوده متعلقه توسط صادرکنندگان است که صرفاً با بازگشت ۷۰ درصد ارز حاصل از صادرات و ضریب تعدیل ۲۰ درصد ارزش پایه صادراتی برای سال ۱۳۹۷ انجام شده است.
عدم ایجاد محدودیت در زمان استهلاک اظهارنامههای صادراتی از ۲۲ فروردین ماه ۱۳۹۷تاکنون و کمک و مساعدت به تولیدکنندگان صادرات محور مبنی بر تأمین و تخصیص ارز با وجود داشتن مشکل در بازگشت ارز بر اساس سیاستهای تسهیل تجارت بانک نیز از دیگر اقدامات انجام شده است.
بانک مرکزی تصریح کرده است: انتظار میرود با توجه به همکاریهای ذکر شده و کاهش فزآینده درآمدهای نفتی کشور تحت تحریمهای ظالمانه در شرایط کنونی، رئیس اتاق بازرگانی با سیاستهای اقتصادی جاری همسو بوده و همچنین ضرورت دارد بنگاههای مختلف اقتصادی نیز که طی سالیان متمادی با بهرهمندی از سوبسید انرژی و ارزهای نفتی ایجاد و شکل گرفتهاند در این شرایط منابع ارز حاصل از صادرات خود را به صورت موثر و شفاف برای تأمین نیازهای وارداتی بخشهای اقتصادی به کار گیرند.
در ادامه اطلاعیه بانک مرکزی آمده است: انتظار وجود دارد که رئیس اتاق اقدامات موثرتری در تحقق سهم یاد شده انجام داده و صرفاً در جهت اعمال اقدامات برای تعدیل یا کاهش بازگشت ارز حاصل از صادرات نکنند.
این در حالی است که علیرغم همکاریهای انجام یافته، تعداد کثیری از آنان نسبت به بازگشت ارز خود اقدام نکرده و به صورت چشمگیری دستگاههای ذی ربط نسبت به صدور کارتهای بازرگانی جدید که در مواردی یک بار مصرف نیز هستند، اقدام کردهاند.