اکبر ترکان گفت: سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران در سال‌های اخیر تبدیل به سازمانی فولادی شده است و به سایر فلزات غیرآهنی بی توجهی می‌کند.
این دولتمرد قدیمی در گفت‌وگو با بیرونیت افزود: ایمیدرو برای این تأسیس شد تا صنایع معدنی را توسعه داده و برای هر کدام از آنها نقشه راهی داشته باشد.، اما دیده می‌شود که این سازمان بیشتر بر روی سنگ‌آهن و فولاد متمرکز شده و از سایر فلزات غیرآهنی غافل شده است.
ترکان گفت: فکر و ذکر ایمیدرو صنعت فولاد و معادن سنگ‌آهن شده است. البته در این زمینه به موفقیت‌هایی نیز دست یافته که جای قدردانی دارد. اما می‌توان فعالیت‌های معدنی مربوط به توسعه فولاد را در کشرکت ملی فولاد متمرکز کرد.
ترکان گفت: پیشنهاد می‌شود که با توجه به وجود شرکت ملی فولاد تمامی سیاستگذاری‌ها و تصمیم‌سازی‌ها در عرصه صنعت فولاد کشور و معادن سنگ‌آهن و حتی زغال‌سنگ به این شرکت واگذار شود و توان فکری و اجرایی ایمیدرو صرف توسعه سایر فلزات غیرآهنی شود.
او گفت: وجود انرژی ارزان مانند برق و گاز یکی از مزیت‌های اقتصاد ایران برای توسعه صنایع معدنی انرژی‌بر است و باید از این مزیت در توسعه صنایعی مانند آلومینیوم، مس، سرب روی، کروم و... استفاده شود.
او گفت: 50 درصد قیمت فروش آلومینیوم انرژی است. این به خاطر برق ارزانی است که در کشور داریم و خود یک نوع ماده اولیه برای تولید آلومینیوم محسوب می‌شود به طوری که هر کیلووات ساعت برق در ایران 70 تومان یا نزدیک به نیم سنت است اما در دنیا هر کیلووات ساعت به قیمت 15 تا 28 سنت در اختیار مصرف کنندگان قرار می‌گیرد.
ترکان افزود: سرمایه‌گذاری در صنعت آلومینیوم می‌تواند در دستور کار سازمان‌های توسعه‌ای کشور نظیر ایمیدرو قرار گیرد و نوعی استراتژی تعیین شود تا بوکسیت و آلومینای مورد نیاز از سایر کشورهای جهان وارد کشور شده و میزان تولید آلومینیوم در ایران به حدود سه میلیون تن در سال برسد.
او افزود: توسعه صنعت سرب و روی یکی دیگر از مزیت‌های معدنی کشور است که با توجه به ذخایر بزرگ موجود در استان‌های زنجان و یزد می‌توانیم به قطب تولید سرب و روی در دنیا تبدیل شویم.
ترکان افزود: یکی دیگر از صنایع فلزی که می‌باید مورد توجه سیاستگذاران بخش معدن کشور قرار گیرد تولید فلز کروم است. ما هم‌اکنون ذخایر بزرگی از کرومیت در مناطق جنوب شرق کشور داریم که سال‌هاست این ماده معدنی را به صورت فرآوری‌نشده روانه بازارهای جهانی می‌کنیم. نمونه آن معدن کرومیت فاریاب است که هنوز به‌رغم چند دهه فعالیت به سمت تولید باارزش افزوده بالاتر نرفته است.
این صاحب‌نظر اقتصادی افزود: ایران روی کمربند جهانی مس قرار گرفته و ذخایر بزرگی از آذربایجان تا سیستان در رابطه با مس وجود دارد. اما دیده می‌شود که کلیه فعالیت‌های تولید مس در سرچشمه متمرکز شده و سایر معادن باید برای این مجتمع خوراک تأمین کنند. این در حالی است که به باور من با توجه به ذخایر موجود در میدوک و سونگون می‌توانیم چند مجتمع عظیم مانند مس سرچشمه داشته باشیم.
او گفت: فلزات ما تنها به این چند ماده منتهی نمی‌شوند. به عنوان مثال در حال حاضر در نزدیک شیراز ذخایر عظیمی از نیکل کشف شده که مستلزم توجه و سرمایه‌گذاری دولت و بخش خصوصی است.
ترکان افزود: با توجه به این مواردی که اشاره شد، بخش معدن کشور می‌تواند اقتصاد ایران را توسعه دهد چراکه سبد متنوعی از مواد معدنی در داخل کشور وجود دارد که کمتر کشوری از آن بهره برده است. به عنوان مثال ایران ذخایر عظیمی از سنگ‌های دولومیت دارد که می‌توان با انتقال فناوری و سرمایه‌گذاری فلز منیزیم را به تولید رساند.
او افزود: ایران یک درصد مساحت و جمعیت دنیا را در اختیار دارد در حالی که هفت درصد ذخایر معدنی جهان در آن جای گرفته است که بهترین فرصت برای اقتصاد کشور است تا با بهره بردن از این ذخایر رشد اقتصادی اشتغالزا را افزایش دهد.
او گفت: در مواد معدنی غیرفلزی نیز کشور ثروتمندی هستیم. به عنوان مثال زغال‌سنگ فراوانی در شرق کشور وجود دارد که عده‌ای پیشنهاد می‌کنند با توجه به این ذخایر به سمت ایجاد نیروگاه‌های حرارتی زغال‌سنگی حرکت کنیم و برق حاصل از آن را یا صادر کرده یا در جهت توسعه صنایع انرژی‌بر به کار گیریم.
او گفت: در زغال‌سنگ، هم می‌توان به دنبال زغال‌های حرارتی رفت هم زغال‌های کک شو تولید کرد و هم کربن پلنت را به تولید رساند، هم به سمت تولید پترولیوم کک، گرین کک، کک سوزنی رفت. مثلاً کک سوزنی برای تولید الکترود گرافیتی که نیاز جدی صنعت فولاد است می‌تواند در کشور به تولید برسد.
ترکان افزود: به قدری در کشور ذخایر سنگ سلیس داریم که می‌توانیم به قطب تولید و صادرات انواع صنایع وابسته به سیلیس تبدیل شویم.
مشاور پیشین رئیس‌جمهور تصریح کرد: در نمک‌ها با توجه به برق ارزان می‌توانیم کلر و سدیم را با الکترولیز ساده انجام دهیم و انواع سود سوزآور با قیمت پایین به تولید رسانده و با قیمت‌های بالا صادر کنیم.
ترکان گفت: پس می‌بینید که کشور بسیار توانمندی در بخش معدن هستیم اما نیاز است تا با برخی تغییرات در سیاستگذاری‌ها و تصمیم سازی‌ها از این ثروت برای رشد و توسعه کشور استفاده کرده و رفاه را در سراسر ایران بگسترانیم.
