پنجشنبه 8 آذر 1403 شمسی /11/28/2024 1:30:16 PM
سازمان زمین شناسی نسبت به واگذاری اراضی جزیره قشم در حریم ژئوسایت های ژئوپارک ابراز نگرانی کرد

مسوول گروه میراث زمین‌شناختی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور در گفت و گو با معدن نامه اظهار کرد: واگذاری اراضی جزیره قشم اگر در نقاط حیاتی و در تجاوز با حریم ژئوسایت ها و آثار و میراث طبیعی ملی ثبت شده باشد،  جای نگرانی و تامل دارد. نازنین بدری افزود: ژئوپارک جهانی قشم یکی از اولین ژئوپارک‌های شبکه جهانی و تنها ژئوپارک جهانی ایران محسوب می شود و نخستین ژئوپارک جهانی در منطقه خاورمیانه است.
کارت زرد یونسکو
به گزارش معدن نامه، او ادامه داد: هدف از ایجاد و معرفی ژئوپارک‌ها و تلاش کشورها برای به ثبت رساندن ژئوسایت‌ها و ظرفیت‌های طبیعی و فرهنگی خود در لیست جهانی یونسکو این است که قرارگیری در این لیست، زمینه توسعه روزافزون گردشگری در سطح بین‌الملل و در پی آن توسعه اقتصادی و اشتغال برای جوامع محلی را سبب می‌شود و علاوه بر این طبق استانداردهای یونسکو و اهداف دنبال شده ژئوپارک، با آموزش جامعه محلی حفاظت صحیح از اجزا و مولفه های درون ژئوپارک‌های جهانی نیز اتفاق می‌ افتد.
مسوول گروه میراث زمین‌شناختی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور می افزاید: ژئوپارک جهانی یونسکو نه تنها هیچ محدودیتی در فعالیت اقتصادی، مطابق با قوانین بومی، محلی، منطقه ای یا ملی در داخل ژئوپارک ندارد بلکه ژئوپارک باعث توسعه اقتصادی و اشتغالزایی برای مردم محلی و بومیان آن منطقه و مناطق مجاور می شود. اما برای انجام هر گونه فعالیت توسعه ای و ساخت و ساز بایستی استانداردها و ملاحظات رعایت شده و از متولی و مدیریت ژئوپارک و  مقام حاکمیتی مسئول منطقه میزبان ژئوپارک استعلام های لازم و ضروری به عمل آید. 
او یادآور شد: شاخص‌ترین ژئوسایت ژئوپارک جهانی قشم‏، مجموعه گنبد نمکی و غار نمکدان است که پدیده‌ای کم‌نظیر در جهان به شمار رفته و عنوان طولانی‌ترین غار نمکی جهان را نیز به همراه دارد.  هر ساخت و سازی یا هر گونه فعالیت توسعه ای، حریم این ژئوسایت را به خطر بیندازد یا آن را به نوعی تخریب کند، برگشت ناپذیر بوده و به منزله عدم رعایت معیارها و ضوابط و استانداردهای شبکه جهانی یونسکو خواهد بود. نکته مهم و اساسی این است که تنها رعایت حریم دهانه ورودی غار نمکدان که به عنوان بخش اصلی یک گنبد نمکی بزرگ است مد نظر نیست، بلکه  از نظر زمین شناسی کل حریم گنبد نمکی حایز اهمیت است و ممکن است ساخت و سازها در بخش های دیگر گنبد نمکی به دلیل  ساختار و ماهیتی که دارد موجب تخریب چشم اندازها و پدیده‌های اصلی، شود، البته سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور به صورت مستقیم وظیفه قانونی در زمینه حفاظت و بهره برداری از ژئوسایتها  و ورود به مسائل اجرایی در این زمینه را ندارد،  چرا که تنها نقش علمی در ظرفیت سنجی، شناسایی، معرفی و پتانسیل یابی مناطق توانمند در زمینه ژئوپارک و همکاری علمی در زمینه ثبت را داشته و برای اثبات هرگونه تخلفی نیاز به مطالعات بیشتر و بررسی و استعلام از مدیریت ژئوپارک و سازمان منطقه آزاد قشم است. 
بدری در ادامه گفت: ژئوپارک جهانی قشم فراز و نشیب‌های فراوانی را پشت سر گذاشته و تاریخچه مفصلی دارد. نخستین بار در سال 1379 مطالعات شناسایی جاذبه‌های زمین شناختی این منطقه توسط سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور و با حمایت سازمان منطقه آزاد قشم به انجام رسید و این منطقه به عنوان یکی از شاخص ترین مناطق کشور از دیدگاه گوناگونی زمین شناختی و جاذبه های ژئوتوریسم (زمین گردشگری) مطرح شد. در سال 1385 برای نخستین بار ثبت جهانی شد. 
مسوول گروه میراث زمین‌شناختی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور توضیح داد: متاسفانه به دلیل مشکلات گوناگون از جمله عدم ثبات مدیریتی، عدم توسعه کافی در ژئوسایت ها، عدم فعالیت شبکه ای و ارتباط با دیگر ژئوپارک های جهانی، عدم همکاری بین سازمان های مرتبط و دلایل دیگر، قشم پس از ارزیابی 4 ساله، ابتدا در سال 1389 کارت زرد و اخطار دریافت کرد و به دلیل آن که در فرصت دو ساله نتوانست به سطح مورد نظر شبکه جهانی برسد، در سال 1391 از شبکه جهانی خارج شد. از ابتدای سال 1394 برنامه احیا و توسعه ژئوپارک قشم با پیگیری منطقه آزاد قشم، کمک و همکاری کمیسیون ملی یونسکو ایران و دفتر منطقه ای یونسکو در تهران، حمایت علمی سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور و همکاری سازمان حفاظت محیط زیست از سر گرفته شد و در اردیبهشت 1396 ژئوپارک قشم عنوان مهم تر و با ارزش تری را به دست آورد: "ژئوپارک جهانی یونسکو" و این عنوان مسوولیت سنگین تری را برای حفظ و حراست از آن به دوش مسولان کشور و منطقه خواهد گذاشت. 
او با بیان اینکه معیارهای شبکه جهانی برای ثبت ژئوپارک و ارزیابی های دوره ای آنها، بسیار سخت تر و پیچیده تر شده است، گفت: برای اینکه بخواهیم ما این ژئوپارک را حفظ و حراست کنیم، مسوولیت فقط بر عهده سازمان منطقه آزاد قشم و مدیریت ژئوپارک قشم نیست. به نظر من مسوولیت آن بر عهده همه کشور است. با توجه به اینکه تاسیس ژئوپارک در کشور ما نقش موثری در زمینه اشتغال، در آمدزایی، ایجاد رفاه اجتماعی نسبی در روستاها، کانونهای کوچک جمعیتی، شهرهای کم برخوردار صنعتی و معدنی و همچنین شهرهای کم بهره از بودجه‌های نفتی، دارد، بایستی به این مقوله اهمیت بیشتری داده شود. حفظ  ژئوپارک ها،  از استراتژی های مهم و بعنوان یکی از محورهای اساسی آمایش سرزمین ضرورتی اساسی و اجنتاب ناپذیر است.
به گزارش معدن نامه، در حالی سازمان زمین شناسی نسبت به آسیب دیدن حریم ژئوسایت های ژئوپارک جهانی قشم ابراز نگرانی کرده که علی‌رضا امری‌ کاظمی سرپرست مدیریت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری سازمان منطقه آزاد قشم معتقد است 
 فهرستی تهیه‌شده که نشان می‌دهد ۱۵ مورد از این واگذاری‌ها که البته هنوز اجرایی نشده در محدوده ژئوسایت‌ها قرار دارد. هر یک از این پروژه‌ها با ژئوپارک تداخل پیدا کند حکم اخطار و کارت زرد یونسکو را دارد. او در گفت و گو با ایسنا مطرح کرده است: دغدغه اصلی ما از یک سال پیش واگذاری زمین‌های در قلمرو ژئوپارک است. این واگذاری‌ها معمولاً به دو صورت انجام می‌شود؛ یا از طریق سازمان منطقه آزاد قشم با طی روال مشخص اداری است که در این صورت از اداره ژئوپارک و معاونت‌ها و مدیریت‌های مربوطه استعلام می‌شود تا اگر تعارضی با ژئوسایت‌ها داشته باشد اصلاحات و اقدامات لازم انجام شود.
بنا بر گفته وی، مشکل اصلی در نحوه دیگر واگذاری‌ها است که خارج از اختیارات سازمان منطقه آزاد قشم و توسط استان هرمزگان و عمدتاً هم جهاد کشاورزی استان به‌عنوان متولی شیلات انجام می‌شود. امری کاظمی معتقد است: زمین‌های زیادی از محدوده ژئوپارک، محیط‌زیست و میراث فرهنگی بدون استعلام راسا واگذارشده که کاربری تعریف‌شده برای آن‌ها مزارع پرورش میگو بوده است. مساحت این اراضی زیاد است و تغییری که روی چشم‌انداز ایجاد می‌کند بسیار چشم‌گیر است، اتفاقی هم که در آن منطقه رخ می‌دهد برگشت‌ناپذیر است، یعنی اگر روزی پشیمان شوند دیگر نمی‌توان جبران و یا اصلاح کرد. نگرانی اصلی ما همین است.


نمایش ساده


مطالب مرتبط



نظر تایید شده:0

نظر تایید نشده:0

نظر در صف:0

نظرات کاربران

نظرات کاربران برای این مطلب فعال نیست

آخرین عناوین