از جمله مشکلات می‌توان به نبود فرآوری و برندینگ مناسب، کمبود نیروی انسانی متخصص و، ورود محصولات مشابه با قیمت پایین‌‌تر از کشورهای دیگر اشاره کرد که موجب سنگ‌اندازی در مسیر صادرات این محصول ارزشمند شده است. در حالی که این موارد نیازمند توجه مسوولان و فراهم‌سازی زیرساخت‌های صادراتی برای رفع مشکل است.
با وجودی که ایران از نظر درصد تولید و ذخایر سنگ مزیت نسبی دارد و جزو کشورهای پرقدرت دنیا به حساب می‌آید اما در مقایسه با رقبا از جمله ترکیه عقب مانده است. به این صورت که ما حدودا کمتر از یک‌درصد تبادلات جهانی را به خود اختصاص داده‌ایم اما ترکیه که بزرگ‌ترین رقیب ماست ۱۰‌برابر ما توانسته در بازار جهانی ورود کند. مسیری که به طور حتم در طول چندین سال شکل گرفته و با برنامه‌ریزی استراتژیک این کشور به نتیجه رسیده است. به این ترتیب در حالی که ترکیه موفق شده سهم بسیاری از کشورهای دیگر مثل ایتالیا، اسپانیا، پرتغال، یونان و‌… را به خود اختصاص دهد اما ایران حدودا کمتر از یک درصد تبادلات جهانی را ازآن خود کرده است. این در حالی است که کیفیت سنگ‌های ایرانی ایرادی ندارند و از نظر مشخصات فنی، مقاومتی، طرح و بافت بهتر از ترکیه هستند اما مشکل را باید در جای دیگری جست‌وجو کرد. کارشناسان باور دارند که در این خصوص بخش اصلی مشکل ما به حوزه بازرگانی برمی‌گردد.
در بین استان‌های کشور، اصفهان به عنوان یکی از قطب‌های این صنعت، نقش بسزایی در تامین سنگ‌های ساختمانی و تزئینی دارد. این استان دارای معادن غنی و متنوعی است و با رویکرد استخراجی در کنار فرآوری و صادرات محصولات فرآوری شده و نه خام به کشورهای همسایه می‌تواند در اقتصاد استان اصفهان نقش بسزایی داشته باشد.

چالش کمبود نیروی انسانی متخصص
در این ارتباط علی شفیعی، کارشناس صنعت سنگ استان اصفهان با بیان اینکه اصفهان با داشتن معادن متعدد، یکی از مراکز اصلی تولید سنگ‌های ساختمانی و تزئینی در ایران محسوب می‌‌شود، اظهار کرد: معادن سنگ این استان شامل انواع مختلفی از سنگ‌‌ها نظیر تراورتن، مرمریت، گرانیت و سنگ‌های آهکی است که به دلیل کیفیت بالا و تنوع رنگ، در بازارهای داخلی و خارجی مورد توجه قرار گرفته‌‌اند. وی با بیان اینکه خمینی‌شهر به عنوان یکی از شهرستان‌های استان اصفهان، به عنوان مهد صنعت سنگ شناخته می‌شود، بیان کرد: این منطقه با داشتن معادن غنی و کارخانه‌های فرآوری سنگ، نقش مهمی در تامین نیاز بازارهای داخلی و صادرات دارد.
این کارشناس صنعت سنگ با بیان اینکه معادن سنگ این شهرستان عمدتا شامل تراورتن و مرمریت هستند که به دلیل ویژگی‌های منحصربه‌فرد خود، محبوبیت زیادی دارند، ادامه داد: از سویی خمینی‌شهر به دلیل نزدیکی به مرکز استان و دسترسی آسان به زیرساخت‌های حمل‌ونقل، شرایط مناسبی برای توسعه صنعت سنگ فراهم کرده است.
وی ادامه داد: همچنین، وجود کارگاه‌ها و کارخانه‌‌های فرآوری سنگ در این منطقه، امکان تبدیل سنگ خام به محصولات نهایی با کیفیت را فراهم می‌‌آورد.
شفیعی در ادامه به چالش‌ها و فرصت‌‌های این صنعت برای استان و کشور پرداخت و بیان کرد: با وجود پتانسیل‌های بالای صنعت سنگ در اصفهان و به‌ویژه خمینی‌شهر، این صنعت با چالش‌هایی نیز مواجه است، همچون همیشه در این مقوله صنعتی، کمبود نیروی انسانی متخصص از مهم‌ترین مشکلات موجود است.
وی با اشاره به نیاز به آموزش و تربیت نیروی کار ماهر در زمینه استخراج و فرآوری سنگ بیان کرد: رقابت با محصولات خارجی به معنای ورود محصولات مشابه با قیمت پایین‌‌تر از کشورهای دیگر از چالش‌های بسیار مهم صنعتگران این عرصه به‌شمار می‌رود که نیازمند توجه مسوولان و فراهم‌سازی زیرساخت‌های صادراتی برای رفع مشکل است.
این کارشناس صنعت سنگ تصریح کرد: باید توجه کنیم که استخراج معادن ممکن است به تخریب محیط‌زیست منجر شود و چالش‌هایی برای تولید‌کننده در پی داشته باشد که این امر نیازمند مدیریت صحیح از ابتدای استخراج معادن است.
شفیعی گفت: صد البته در کنار این چالش‌ها، فرصت‌‌هایی نیز برای رشد این صنعت وجود دارد؛ افزایش تقاضا برای محصولات طبیعی در بازارهای جهانی، توسعه فناوری‌های نوین در فرآوری سنگ و توجه به صادرات می‌تواند به رونق بیشتر این صنعت کمک کند و سرمایه‌گذاری بیشتر برای تولید را در پی داشته باشد.
نباید فراموش کنیم که آموزش یکی از مهم‌‌ترین و ارزشمندترین اقدامات در زنجیره صنعت سنگ است و برگزاری دوره‌های آموزشی در اصفهان، با توجه به پیشرو بودن این استان در صنعت سنگ از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، از جمله نکات مهمی که در این آموزش‌ها می‌تواند مدنظر باشد، ضرورت فرآوری محصولات خام، عدم صادرات سنگ خام و اهمیت برندینگ و نحوه برندسازی جهانی و افزایش فروش جهانی است که نتایج حاصل از آن می‌تواند صنعت سنگ ساختمانی را به سرمنزل مقصود برساند.

کاهش سهم کشورمان از صادرات
در همین ارتباط مهدی طغیانی، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی با اشاره به رتبه نخست استان اصفهان در کشور از نظر تعداد معادن فعال اظهار کرد: عدم استفاده از دانش و فناوری، کمبود سرمایه‌‌گذاری، محدودیت پهنه‌‌های معدنی، صادرات محصول خام و برندسازی و بازاریابی از چالش‌های حوزه معدن است.
وی با بیان اینکه در ایران همانند بسیاری از عرصه‌های دیگر هنوز سرمایه‌گذاری کافی در حوزه فرآوری تولیدات معدنی انجام نشده است، گفت: این امر موجب کاهش سهم کشورمان از صادرات محصولات فناوری شده مطابق نیاز روز دنیاست.
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی خواستار استفاده از اینترنت اشیا در حوزه صنعت، بهره‌گیری از علم پایداری محیط‌زیست و هوش‌مصنوعی در این عرصه و حوزه معادن شد و گفت: ماشینی کردن فرآیندها موضوعی است که باید هر چه سریع‌تر مورد توجه قرار گرفته و در عرصه معادن عملیاتی شود.
در همین ارتباط مهدی جمالی‌نژاد، استاندار اصفهان نیز به بازار گفت: صنعت سنگ یکی از صنایع کلیدی و استراتژیک استان اصفهان است؛ ما با داشتن معادن غنی و متنوع، توانسته‌‌ایم به یکی از قطب‌‌های تولید سنگ‌های ساختمانی و تزئینی در کشور تبدیل شویم.
وی با بیان اینکه این صنعت نیازمند توجه و سرمایه‌گذاری بیشتری است تا بتواند به پتانسیل‌های خود دست یابد، بیان کرد: وجود معادن غنی و متنوع سنگ در استان اصفهان، به‌ویژه در شهرستان‌هایی مانند خمینی‌شهر نقش بسزایی در پیشرفت صنعت سنگ اصفهان نسبت به کشور داشته است.
وی ادامه داد: از سویی دسترسی به زیرساخت‌های حمل‌ونقل و وجود کارخانه‌های فرآوری سنگ، شرایط مناسبی را برای توسعه این صنعت فراهم کرده است.
استاندار اصفهان با بیان اینکه فرآوری سنگ یکی از اولویت‌‌های اصلی این عرصه باید قرار گیرد، گفت: ما در حال همکاری با بخش ‌خصوصی و دانشگاه‌ها هستیم تا تکنولوژی‌های نوین را در فرآوری سنگ معرفی کنیم.
وی با بیان اینکه همچنین، برنامه‌هایی برای آموزش نیروی انسانی متخصص در این زمینه داریم تا کیفیت محصولات فرآوری شده افزایش یابد، گفت: صادرات محصولات سنگی یکی از اهداف مهم در این صنعت به‌شمار می‌‌رود و ما نیز به‌شدت بر روی گسترش صادرات تمرکز داریم.
جمالی‌نژاد تصریح کرد: در این مسیر با شناسایی بازارهای هدف و برگزاری نمایشگاه‌‌های بین‌المللی، تلاش می‌‌کنیم تا محصولات با کیفیت خود را به بازارهای جهانی معرفی کنیم؛ همچنین باید تسهیلاتی برای صادرکنندگان فراهم کنیم تا بتوانند با سهولت بیشتری به فعالیت‌های صادراتی بپردازند و این امر با کمک بخش ‌خصوصی به‌ویژه اتاق بازرگانی اصفهان فراهم می‌شود.
وی گفت: چالش‌هایی مانند رقابت با محصولات خارجی، کمبود نیروی انسانی متخصص و مسائل زیست‌ محیطی چالش‌هایی در این عرصه آفریده است اما ما با برنامه‌ریزی دقیق و همکاری با بخش‌خصوصی، سعی داریم این چالش‌ها را مدیریت کنیم و به یک صنعت پایدار و موفق دست یابیم.
استاندار اصفهان با بیان اینکه فعالان صنعت سنگ باید همواره به کیفیت و نوآوری توجه کنند، گفت: از سرمایه‌گذاران و فعالان بخش ‌خصوصی دعوت می‌‌کنیم تا در این حوزه نیز سرمایه‌گذاری کنند زیرا آینده روشنی در انتظار صنعت سنگ اصفهان است. به گفته کارشناسان، صنعت سنگ در استان اصفهان و به‌ویژه در خمینی‌شهر، با داشتن معادن غنی و کارخانه‌های پیشرفته، پتانسیل بالایی برای توسعه دارد؛ با مدیریت صحیح منابع، سرمایه‌‌گذاری در آموزش نیروی انسانی و ارتقای کیفیت محصولات، برندینگ، جلوگیری از خام‌فروشی و فرآوری در این عرصه، می‌توان به آینده‌‌ای روشن‌تر برای این صنعت در اصفهان و توسعه اقتصادی کشور امیدوار بود.
منبع: روزنامه جهان صنعت