سیمان یکی از صنایع مادر به حساب می‌‌‌آید که در فصل گرما با معضل کمبود برق و در زمستان با محدودیت گاز مواجه است و از این‌رو حجم تولید در کارخانه‌‌‌ها در قسمت‌‌‌های مختلف کشور با افت و خیز همراه است. بنابراین اگر در یک منطقه به دلیل ناترازی انرژی، فعالیت کارخانه‌‌‌ای متوقف یا به عبارت بهتر تولید محدود شود، سایر مناطق با فاصله طولانی نمی‌‌‌توانند این کمبود را جبران کنند. بنابراین، ضرورت دارد تولید در هر منطقه، حداقل نیاز خود را برطرف کند، اما محدودیت گاز و برق این امکان را فراهم نمی‌‌‌کند و موجب می‌شود حجم عرضه‌‌‌ و تقاضا در تالار صنعتی و معدنی بورس‌کالای ایران نیز با نوسان همراه شود.

بازار فیزیکی بستری برای شفاف‌‌‌سازی معاملات و قیمت‌گذاری به حساب می‌‌‌آید و به عبارت بهتر قیمت این محصول براساس عرضه و تقاضا کنترل می‌شود و طبق قوانین بورس‌کالا عرضه‌‌‌ها انجام می‌شود.

از طرفی قیمت‌ها براساس عرضه و تقاضا و وضعیت قیمت در کل کشور شناور است. بررسی بازار آزاد از ابتدای سال‌جاری نشان می‌دهد که حجم تقاضا برای این محصول نسبت به سال‌های گذشته کاهشی بوده است و این موضوع را می‌‌‌توان به موضوع رکود مسکن و ساخت‌وساز در سال جاری نسبت داد که موجب شده است تقاضا برای انواع مصالح ساختمانی به‌ویژه سیمان و فولاد به صورت قابل‌توجهی کاهش یابد. از این‌رو بازار با مازاد سیمان همراه می‌شود، بنابراین تقویت مسیرهای صادرات می‌‌‌تواند به رشد صنعت سیمان و افزایش نقدینگی کمک کند.

عرضه سیمان در بازار فیزیکی بورس‌کالا موجب شفافیت معاملات و قیمت‌گذاری شده است، از این‌رو سامان‌دهی صادرات از بورس‌کالا نیز می‌‌‌تواند اقدامی در جهت حفظ منابع همه صنایع مرتبط با بازار باشد. مدیریت این بازار باعث می‌شود که در حوزه صادرات نیز نظم و شفافیت به وجود آید و با افزایش صادرات و بازگشت ارز حاصل از صادرات پول در این صنعت به چرخش درآید.

آمار منتشرشده توسط انجمن سیمان نشان می‌دهد که کوره‌‌‌های فعال در صنعت سیمان توان تولید مازاد بالایی دارند، به‌طوری که ظرفیت نصب‌شده در کشور حدود ۹۰میلیون تن برآورد شده است و این در حالی رقم می‌‌‌خورد که مصرف داخلی حدود ۶۵میلیون تن است.

با وجود این، ناترازی و محدودیت انرژی مانع رسیدن به این سطح ازتولید شده است و در صورت وجود برق و گاز کافی واحدهای تولیدی فعال سیمان در کشور قادر بودند اختلاف ۲۵میلیون تنی بین ظرفیت نصب‌شده و مصرف داخلی را روانه بازارهای صادراتی کنند.

طبق آمارهای انجمن سیمان، در سال ۱۴۰۲ حدود ۱۳میلیون تن از این محصول به دلیل ناترازی انرژی تولید نشد و از برنامه تعیین‌شده عقب ماند و در ۱۰ماه ابتدایی سال‌جاری نیز ۴میلیون تن دیگر به این عقب‌ماندگی اضافه شده است. بنابراین پیش‌بینی می‌شود که با تداوم این شرایط همچنان حجم تولید از برنامه عقب باشد و کوره‌‌‌ها با مشکلات بیشتری مواجه شوند.

کاهش معاملات سیمان در پی تعطیلی رینگ فیزیکی
بررسی تالار صنعتی و معدنی بورس‌کالای ایران طی هفته چهارم بهمن‌ماه نشان می‌دهد این بازار میزبان ۹۰۴‌هزار و ۷۴۵تن انواع سیمان بود که با تقاضای یک‌میلیون و ۱۶۲‌هزار و ۶۰۳تنی مواجه شد و در پایان معاملات بازه زمانی مورد بررسی ۸۳۵‌هزار و ۹۴۹تن سیمان به فروش رسید. میانگین قیمت پایه سیمان پرتلند نوع۲ از ۲۰ تا ۲۴بهمن‌ماه سال‌جاری یک‌هزار و ۳۹۹تومان به ازای هر کیلوگرم تعیین شد.

مقایسه آمار بازار فیزیکی سیمان طی هفته‌های سوم و چهارم بهمن‌ماه ۱۴۰۳ نشان می‌دهد که حجم عرضه و معامله به ترتیب ۴۵‌درصد و ‌۴۰.۵درصد کاهش یافته است. همچنین مقایسه بازار فیزیکی سیمان در هفته چهارم بهمن‌ماه سال‌جاری با مدت مشابه در سال ۱۴۰۲ نشان می‌دهد که حجم عرضه و معاملات به ترتیب ۷۴درصد و ۴۵درصد کاهش یافته است، این در حالی است که میانگین قیمت پایه برای سیمان پرتلند نوع۲ نیز در دو هفته مشابه طی دوسال متوالی۳۲درصد افزایش را گزارش می‌کند.

کاهش قابل‌توجه حجم عرضه و معاملات در هفته چهارم بهمن‌ماه سال‌جاری تحت‌تاثیر تعطیلات تالار صنعتی و معدنی بورس‌کالای ایران به دلیل برودت هوا و کمبود گاز در صنایع مادر اتفاق افتاده است. با وجود اینکه طی چند سال اخیر صنایعی همچون سیمان و فولاد با معضل کمبود برق و گاز در دو فصل تابستان و زمستان دست و پنجه نرم می‌کنند، اما در سال‌جاری تعطیلی تالارهای معاملاتی نسبت به سال‌های گذشته بیشتر رقم خورده و این موضوع موجب شده است تا حجم عرضه‌‌‌ها در بهمن‌ماه ۱۴۰۳ کاهشی به ثبت برسد.
منبع: دنیای اقتصاد