در واقع محدودیت برق در فصل تابستان باعث شد ۵‌درصد از تولید فولادی‌ها کاسته شود، همچنین در فصل گرما آمارها از کاهش ۲‌درصدی صادرات مقاطع فولادی سخن می‌گوید، در نتیجه باید این واقعیت را پذیرفت که به جای افزایش ۲۰‌درصدی صادرات، صادرات محصولات فولادی ۲‌درصد هم افت کرد. البته صنعت فولاد ۷۰‌درصد از مصرف برق خود را تولید می‌کند و تنها به ۳۰‌درصد از برق شبکه سراسری نیاز دارد اما جالب اینکه شرکت‌های فولادی مجبور به عرضه برق خود در شبکه سراسری هستند و در قطع برق، صنعت فولاد ۶۰ درصد دچار محدودیت می‌شود.
درخصوص محدودیت گاز طبیعی نیز باید گفت که این مساله علاوه بر ایجاد چالش در برنامه‌ریزی تولید، منجر به تاخیر در تحویل محصولات و متحمل شدن هزینه‌های سنگین از جمله جریمه‌های بورسی می‌شود. از ۱۹مهر ورودی گاز طبیعی به برخی از شرکت‌های فولادی با محدودیت ۲۲‌درصدی روبه‌رو شده است. این محدودیت‌ها هنوز هم رو به افزایش هستند و پیش‌بینی می‌شود تا پایان زمستان ادامه داشته باشند. این در حالی است که سال گذشته در اواخر بهمن‌‌ماه با محدودیت‌های مشابهی روبه‌رو بودیم که تاثیرات منفی زیادی بر تولید گذاشت اما کاهش تولید ناشی از محدودیت‌های انرژی منجر به تاخیر در تحویل به موقع محصولات به مشتریان بورسی شد. با اینکه مشتریان انتظار داشتند کالاهای مورد نیاز را در تاریخ‌های اعلام شده دریافت کنند، اما به خاطر قطعی کامل انرژی در بهمن‌ماه، امکان تولید و برنامه‌ریزی مناسب فراهم نشد. در نتیجه نه‌تنها این مساله به جریمه‌های بورسی منجر شد، بلکه هزینه‌های فرصت از‌دست‌رفته و خسارات ناشی از کاهش تولید را هم برای شرکت‌ها به همراه داشت!
ایران در ماه هفتم سال‌۲۰۲۴ به دلیل افت تولید، رتبه نهم جهانی خود در تولید فولاد را به برزیل واگذار کرد. در این میان، چین همچنان با تولید ۶۱۳‌میلیون و ۷۰۰‌هزار تن فولاد در هفت ماه ابتدایی سال‌۲۰۲۴، بزرگ‌ترین تولیدکننده فولاد جهان باقی ماند. افت تولید در صنعت فولاد که به حدود ۷۰۰‌هزار تن به ارزش بیش از ۳۰۰‌میلیون دلار رسیده، می‌تواند پیامدهای جدی برای آینده این صنعت به بار بیاورد اما کاهش سودآوری، کاهش سرمایه‌گذاری و فرار متخصصان از کشور می‌تواند منجر به افزایش بحران بیکاری و نارضایتی اجتماعی شود. برای جلوگیری از تشدید این بحران، دولت باید تامین انرژی را در دستور کار قرار دهد و بهبود زیرساخت‌های انرژی، توسعه بازارهای صادراتی و افزایش بهره‌وری را در اولویت برنامه‌ها قرار دهد، در غیر این صورت، بحران‌ها و نارضایتی‌های اجتماعی بیشتر به صحنه خواهد آمد.

صنعت فولاد در نقطه اوج ۵‌ درصد از گاز و ۸ درصد از برق کشور را مصرف می‌کند
عضو انجمن فولاد ایران با بیان اینکه محدودیت‌های اعمال شده بر مصرف برق صنایع فولاد همچنان به صورت پراکنده ادامه دارد، گفت: امیدوارم محدودیت مصرف انرژی برای شرکت‌های تولیدکننده فولاد به حداقل برسد.
سیدبهادر احرامیان با بیان اینکه هنوز هم برخی تولیدکنندگان فولاد با محدودیت برق مواجه هستند، گفت: محدودیت برق در فصل گرم سال به میزان ۵‌درصد از تولید فولادی‌ها کم کرد.
او تاکید کرد: برای اینکه کشور به رشد اقتصادی برسد نیاز است که واحدهای تولیدی بتوانند محصولات بیشتری را به بازارهای داخلی و صادراتی عرضه کنند، صنعت فولاد توانایی افزایش ۲۰ تا ۳۰درصدی تولید محصول را دارد اما در فصل تابستان میزان تولید ۵‌درصد کاسته شد.
احرامیان افزود: تعدیل نرخ حامل‌های انرژی به ویژه برق و گاز راهی برای تعدیل مصرف به ویژه در قشرهای پرمصرف بوده و این راه برای رسیدن به مصرف معقول مناسب است.

عضو انجمن فولاد در پاسخ به سوالی
مبنی بر اینکه صادرات این صنعت در تابستان چقدر از محدودیت برق ضربه دید، افزود: آمارها از کاهش ۲‌درصدی صادرات مقاطع فولادی سخن می‌گوید اما باید این واقعیت را لحاظ کرد که به جای افزایش ۱۰ تا ۲۰درصدی صادرات، ۲‌درصد صادرات محصولات فولادی افت کرد.
احرامیان با بیان اینکه مصرف گاز فولادی‌ها در نقطه اوج معادل ۵‌درصد از مصرف کل کشور است، گفت: مصرف برق نیز حدود ۸‌درصد از برق کشور است. او در عین حال توضیح داد: البته صنعت فولاد ۷۰‌درصد از مصرف برق خود را تولید می‌کند و فقط به ۳۰‌درصد از برق شبکه سراسری نیاز دارد اما نکته اینجاست که شرکت‌های فولادی مجبور به عرضه برق خود در شبکه سراسری هستند، اما در قطع برق، صنعت فولاد ۶۰‌درصد دچار محدودیت می‌شود.

صنعت فولاد در گرداب بحران انرژی
سعید منیعات، کارشناس صنعت فولاد با اشاره به اینکه با آغاز فصل سرما، شرکت‌های فولادی با محدودیت و قطعی گاز طبیعی مواجه می‌شوند که تاثیر مستقیم بر کاهش تولید دارد، اظهار داشت: این مساله علاوه بر ایجاد چالش در برنامه‌ریزی تولید، منجر به تاخیر در تحویل محصولات و متحمل شدن هزینه‌های سنگین از جمله جریمه‌های بورسی می‌شود.
وی افزود: از تاریخ ۱۹مهر ورودی گاز طبیعی به برخی شرکت‌های فولادی با محدودیت ۲۲درصدی مواجه شده است. این محدودیت‌ها همچنان رو به افزایش است و پیش‌بینی می‌شود تا پایان زمستان ادامه داشته باشد.
منیعات ادامه داد: سال گذشته نیز در اواخر بهمن‌ماه با محدودیت‌های مشابهی روبه‌رو بودیم که تاثیرات منفی زیادی بر تولید گذاشت و این کاهش تولید ناشی از این محدودیت‌ها منجر به تاخیر در تحویل به موقع محصولات به مشتریان بورسی شد. به گفته وی، این تحویل در تاخیر به شکایاتی علیه برخی از شرکت‌ها ختم شد که در نهایت منجر به پرداخت جریمه‌های سنگین شد.
این کارشناس فولادی ادامه داد: مشتریان انتظار داشتند کالاهای مورد نیاز خود را در تاریخ‌های مقرر دریافت کنند، اما به دلیل قطعی کامل انرژی در بهمن‌ماه، امکان تولید و برنامه‌ریزی مناسب فراهم نشد. این تاخیرها نه‌تنها به جریمه‌های بورسی منجر شد، بلکه هزینه‌های فرصت از‌دست‌رفته و خسارات ناشی از کاهش تولید را نیز برای شرکت به همراه داشت.
وی با تاکید بر اینکه در حال حاضر ایران از لحاظ تولید فولاد در جهان رتبه دهم را دارد، خاطرنشان کرد: با این حال اگر محدودیت‌های ناشی از کمبود انرژی وجود نداشت، ایران می‌توانست به رتبه هشتم یا حتی بالاتر در تولید فولاد دست یابد.

چالش آهن اسفنجی‌ها
امسال ناترازی انرژی و محدودیت‌های گازی در نیمه دوم سال به چالش‌جدی شرکت‌های تولیدی تبدیل شده است. به‌طور مثال واحدهای تولید آهن اسفنجی که از گاز به عنوان منبع اصلی انرژی استفاده می‌کنند در نیمه دوم سال ناچار به کاهش تولید شدند. با توجه به اینکه در کارخانجات تولیدکننده آهن اسفنجی، گاز به عنوان خوراک اصلی به حساب می‌آید، بنابراین اگر خوراک انرژی از میزانی بیشتر کاهش پیدا کند در نهایت به تعطیلی کامل کارخانه‌‌ها منجر می‌شود.
روند تغییرات قیمتی آهن اسفنجی در سال ۱۴۰۲ نشان می‌دهد که میانگین نرخ معامله‌شده آهن اسفنجی در فروردین ۱۴۰۲ از قیمت ۱۰‌هزار و ۹۱۰تومان با جهش حدود ۲۵‌درصدی به قیمت ۱۳‌هزار و ۶۰۰تومان در اسفندماه رسیده است. در واقع با توجه به روند چند سال اخیر در تولید آهن اسفنجی، انتظار می‎رود قیمت این محصول در بورس کالا تا آخر زمستان به ۷۲‌درصد قیمت شمش بلوم یا حتی بیشتر برسد.
منبع: روزنامه جهان صنعت