این رشد قیمت در شرایطی رخ داده است که به دلیل نبود نقدینگی، عملا بخش قابل‌توجهی از محصولات عرضه‌شده با شرایط پرداخت نقدی بدون مشتری باقی می‌مانند و عمده معاملات به صورت اعتباری و پرداخت مدت‌دار انجام می‌شود.

این موضوع در بازار میلگرد مشهودتر از بازار شمش و آهن اسفنجی است. بررسی‌ها از ردپای نوسانات اخیر نرخ دلار در رشد قیمت محصولات فولادی طی معاملات هفته جاری رینگ صنعتی بورس‌کالا خبر می‌دهد.
در شرایطی که تحت ‌تاثیر رکود عمیق در بازار اصلی مصرف‌ کننده فولاد (ساخت‌وساز) و همچنین نبود نقدینگی کافی، بازار فولاد در شرایط رکودی قرار دارد، طی هفته معاملاتی جاری، قیمت انواع محصولات و مصنوعات فولادی عرضه‌شده در رینگ صنعتی بورس‌کالا نسبت به هفته معاملاتی قبل با رشد محسوس روبه‌رو شد. این میزان رشد در معاملات شمش کمتر (حول و حوش یک‌درصد)، اما در معاملات آهن اسفنجی و میلگرد که به ترتیب ۴.۲ و ۳‌درصد بود، با سطح بالاتری به ثبت رسید.

رکوردشکنی قیمت آهن اسفنجی
معاملات آهن اسفنجی در روز شنبه ۵ آبان‌ماه ۱۴۰۳، با رکوردشکنی جدید قیمتی همراه شد. قیمت هر کیلوگرم از این محصول زنجیره فولاد در هفته معاملاتی جاری در سطح ۱۳‌هزار و۳۷۰‌تومانی قرار گرفت که این سطح قیمتی بالاترین قیمت این محصول از ابتدای سال‌جاری تاکنون است. این سطح قیمت نسبت به بهای هفته معاملاتی قبل ۴.۲‌درصد رشد نشان می‌دهد.

در روز شنبه ۵ آبان‌ماه، مجموعا ۱۸۹‌هزار و ۵۰۰تن آهن اسفنجی (با احتساب معاملات مچینگ) در رینگ صنعتی بورس‌کالا عرضه شد و میزان تقاضای ثبت‌شده برای این محصول، ۳۳۳‌هزار و ۵۰۰تن بود که نشان‌دهنده نسبت دوبرابری تقاضا به عرضه این محصول فولادی است. در نهایت ۸۳‌درصد از حجم کل عرضه صورت‌گرفته، معادل ۱۵۷‌هزار و ۵۰۰تن انواع آهن اسفنجی در رینگ صنعتی معامله شد.

فعالان بازار از نگرانی فولادسازان برای تامین آهن اسفنجی به عنوان ماده اولیه موردنیاز در تولید محصولات و مصنوعات فولادی، در آستانه شروع محدودیت‌های دسترسی به گاز به دلیل نزدیک شدن به فصل سرد، به‌عنوان یکی از دلایل رشد قیمت و حجم معاملات یاد می‌کنند؛ در حالی که ردپای نوسان ارزی اخیر و تشدید نااطمینانی‌های غیراقتصادی و اقتصادی نیز در این میان دیده می‌شود.

رشد بهای شمش فولادی
معاملات روز دوشنبه هفته جاری (۷ آبان) در رینگ صنعتی بورس‌کالا نیز با افزایش قیمت در بهای شمش فولادی همراه شد. متوسط قیمت هر کیلوگرم شمش فولادی در هفته معاملاتی جاری، ۲۲‌هزار و ۹۲۴‌تومان بود که نسبت به متوسط قیمت معاملات شمش در هفته گذشته، حدود یک‌‌درصد رشد نشان می‌دهد. عمده معاملات انجام‌شده در تالار شمش نیز اعتباری و سهم خرید با شرایط پرداخت نقدی از معاملات ناچیز بود.

روز دوشنبه هفته جاری در مجموع ۲۲۲‌هزار و ۳۳۸تن انواع شمش فولادی در بورس‌کالا عرضه شد و تقاضای ثبت‌شده برای این عرضه ۳۹۶‌هزار و ۶۹تن بود که در نهایت ۹۱‌درصد از حجم عرضه کل معادل ۲۰۲هزار و ۹۰۰تن انواع شمش در رینگ صنعتی معامله شد. ۷۹‌درصد از این معاملات مربوط به بازار اصلی و ۱۲‌درصد مربوط به مازاد عرضه بود. در حالی که به‌طور متوسط هر هفته کمتر از ۵۰‌درصد حجم عرضه شمش و آهن اسفنجی در رینگ صنعتی فروخته می‌شد، علت افزایش تقاضا و رشد حجم معاملات نسبت به هفته‌های معاملاتی قبل در معاملات هفته جاری به نوسانات دلاری از یک‌سو، نگرانی از شروع زودهنگام قطعی گاز واحدهای تولیدکننده از سوی دیگر و وجود سایه جنگ مربوط می‌شود. با این حال، در معاملات دیروز رینگ صنعتی بورس‌کالا، حجم معاملات میلگرد نسبت به عرضه کل در مقایسه با هفته قبل، کاهشی بود.

رکود تورمی میلگرد
بررسی‌های «دنیای‌اقتصاد» نشان می‌دهد، مهم‌ترین مشخصه معاملات دیروز رینگ صنعتی بورس‌کالا «رکود تورمی در بازار میلگرد» بود. معاملات میلگرد دیروز، چهارشنبه ۹ آبان ۱۴۰۳، مانند معاملات هفته جاری آهن اسفنجی و شمش فولادی با رشد محسوس قیمت همراه بود، اما یک تفاوت عمده با آن داشت؛ نسبت معامله به عرضه کل میلگرد در معاملات هفته جاری (دیروز، چهارشنبه) در مقایسه با روز معاملاتی هفته قبل (چهارشنبه ۲ آبان) کاهش یافت.

ضمن آنکه حجم معاملات نیز کاهشی بود. دیروز، متوسط قیمت هر کیلوگرم انواع میلگرد عرضه‌شده در رینگ صنعتی بورس‌کالا به سطح ۲۷‌هزار و ۴۵۰تومانی رسید که این میزان نسبت به متوسط قیمت این محصول در روز معاملاتی هفته گذشته (چهارشنبه ۲ آبان)، رشد ۳درصدی را نشان می‌دهد. در معاملات دیروز، ۱۷۱‌هزار و ۶۴۶تن انواع میلگرد عرضه شد که نسبت به عرضه هفته گذشته کاهش ۵درصدی را نشان می‌دهد.

میزان تقاضای میلگرد نیز ۹۴‌هزار و ۲۳۰تن بود که نسبت به تقاضای ۱۰۱‌هزار و ۷۰۰تنی چهارشنبه هفته قبل، ۷.۳‌درصد کاهش نشان می‌دهد. در نهایت دیروز، ۲۰‌درصد حجم کل عرضه میلگرد معادل ۳۴‌هزار و ۷۷۰تن از این محصول معامله شد. روز گذشته میزان معاملات میلگرد تالار صنعتی بورس‌کالا، ۱۹.۶‌درصد نسبت به معاملات چهارشنبه هفته گذشته افت داشت. هفته گذشته، ۴۳هزار و ۲۵۰تن انواع میلگرد در رینگ صنعتی بورس‌کالا فروخته شد که معادل ۲۴‌درصد عرضه کل این محصول بود.

فعالان بازار با بیان اینکه عمده معاملات دیروز رینگ صنعتی مربوط به فروش‌های اعتباری میلگرد بود و به دلیل نبود نقدینگی، عرضه‌های نقدی با عدم‌استقبال روبه‌رو شد، به «دنیای‌اقتصاد» اعلام کردند: فعلا پولی برای خرید میلگرد نقدی در بازار وجود ندارد؛ عامل اصلی رشد ۳درصدی بهای میلگرد هم در شرایط فعلی تنها به اثر نوسان ارزی مربوط می‌شود. این رشد قیمت در شرایطی است که هیچ‌گونه پول و تقاضای مصرفی در بازار میلگرد وجود ندارد تا به این بازار رونق بدهد.

به گفته آنها فعلا هم چشم‌اندازی از رونق در این بازار مشاهده نمی‌شود و انتظار می‌رود در صورت افزایش قیمت در هفته‌های معاملاتی بعد، نوسان قیمت تنها در نتیجه قطعی گاز و ادامه نوسانات دلاری رخ دهد. در چنین شرایطی اگر در هفته‌های معاملاتی پیش‌رو، ترمز رشد قیمت دلار کشیده شود، بازار به دلیل نبود تقاضا و رکود شدید در بخش مصرف، با احتمال کاهش قیمت‌ها نیز روبه‌رو خواهد بود. فعلا اعتمادی به بازار نیست و نمی‌توان چشم‌انداز مشخصی برای آن ارائه کرد.

فولاد جهانی در سراشیبی قیمت
بررسی‌های «دنیای‌اقتصاد» نشان می‌دهد، بازار جهانی فولاد نیز تحت‌تاثیر وضعیت تقاضا، کماکان در وضعیت رکود قرار دارد و پیش‌بینی‌ها نیز از ادامه رکود در این بازار خبر می‌دهد. از آن جمله می‌توان به ثبت سراشیبی جدید قیمتی در بازار سنگ‌آهن اشاره کرد. گزارش‌های آماری نشان می‌دهد، نزول پی در پی بهای سنگ‌آهن که از میانه اکتبر آغاز شده بود، دیروز چهارشنبه، ۳۰ اکتبر ۲۰۲۴، ادامه یافت و بهای سنگ‌آهن به پایین‌ترین میزان از ابتدای ماه جاری رسید.

براساس آمارهای جهانی، قیمت هر تن سنگ‌آهن در بازار جهانی، روز گذشته، وارد کانال ۱۰۳دلاری شد که کمترین سطح قیمتی این ماده معدنی و صنعتی از ابتدای ماه جاری میلادی محسوب می‌شود. بالاترین میزان قیمت سنگ‌آهن در اکتبر ۲۰۲۴ (ماه جاری میلادی)، مرز قیمتی ۱۱۳دلار به ازای هر تن از این محصول صنعتی و معدنی بود که در روز ۷ اکتبر، به ثبت رسید و پس از آن با افت‌وخیزهای روزانه در بهای سنگ‌آهن، قیمت این محصول که اولین حلقه از زنجیره فولاد محسوب می‌شود، همواره از قله ثبت‌شده در ۷اکتبر کمتر بود.

دیروز هم پایین‌ترین سطح قیمت یک‌ماه اخیر در این بازار به ثبت رسید. براساس گزارش‌های جهانی، از جمله ارقام منتشرشده در وب‌سایت خبری و تحلیلی trading economics، دیروز، چهارشنبه ۳۰ اکتبر ۲۰۲۴، قیمت محموله‌های سنگ‌آهن با محتوای آهن ۶۲‌درصد به ۱۰۳دلار به ازای هر تن کاهش یافت و به پایین‌ترین حد در یک‌ماه گذشته رسید. مهم‌ترین دلیل این موضوع از دیدگاه کارشناسان بازار، ورود بازار معاملات سنگ‌آهن به فاز انتظار برای اطلاع از سیاست‌های جدید چین به عنوان مصرف‌کننده اصلی سنگ‌آهن و دومین اقتصاد بزرگ دنیا، به منظور اتخاذ و اعمال سیاست‌های محرک جدید بازار است.

سرمایه‌گذاران منتظر هستند تا از اقدامات محرک مکمل برای خروج بخش مسکن و ساخت‌وساز چین از رکود از سوی کنگره ملی خلق این کشور رونمایی شود. قرار است نشست کنگره خلق چین در روزهای ۴ تا ۸ نوامبر تشکیل شود. فعالان بازار احتمال می‌دهند در این نشست از اقدامات پولی و مالی جدید و همچنین محرک‌های مکملی رونمایی شود تا بر مبنای آن بتوانند وضعیت پیش‌روی بازارها از جمله بازار سنگ‌آهن را پیش‌بینی کنند. بررسی‌ها نشان می‌دهد کاهش قیمت داخلی فولاد در چین که حاشیه سود کارخانه‌های فولاد چین را کاهش داد، قیمت سنگ‌آهن را نیز تحت‌تاثیر قرار داده و آن را کاهش داد.

در مورد عدم‌اثربخشی اقدامات محرک چین برای خروج بازار ساخت‌وساز و مسکن از رکود در میان برخی از تحلیلگران اتفاق نظر وجود دارد. برمبنای برخی تحلیل‌ها اقدامات اخیر چین در راستای کاهش نرخ سود وام‌های بانکی و... نتوانسته است آن‌طور که انتظار می‌رود موجب تحریک تقاضای فولاد در این کشور شود. این اظهارات و همچنین انتظار بازار در مورد رونمایی از اقدامات مالی مکمل بسته‌های حمایتی، فعلا سطح قیمت سنگ‌آهن را در محدوده حداقلی نگه داشته است.

با این حال، نتایج و اعلامیه‌های نشست هفته آینده کنگره ملی خلق چین می‌تواند مسیر پیش‌روی بازار سنگ‌آهن در هفته‌های آتی را تحت‌تاثیر قرار داده و آن را مشخص کند. این در حالی است که پیش‌بینی‌ها درباره چشم‌انداز یک‌ساله بهای سنگ‌آهن (سال ۲۰۲۴)، چندان خوش‌بینانه نیست. آن‌طور که منابع جهانی و تحلیلگران بازار سنگ‌آهن پیش‌بینی می‌کنند، احتمالا متوسط قیمت هر تن سنگ‌آهن در بازه ۱۲ماهه ۲۰۲۴، حول و حوش ۱۰۲دلار یا اندکی بالاتر از آن (کمتر از ۱۰۳ دلار) قرار بگیرد.

این پیش‌بینی حاکی از خوش‌بین نبودن فضای سرمایه‌گذاری بازار این محصول صنعتی و فولادی در خصوص اثربخش بودن سیاست‌های محرک اقتصاد، مسکن و ساخت‌وساز در دومین اقتصاد بزرگ دنیا (چین)، دست‌کم تا پایان سال‌جاری میلادی است.

پیش‌بینی‌های جهانی در حالی دست‌کم تا پایان سال‌جاری میلادی، رشد محسوس در بهای سنگ‌آهن و سایر محصولات فولادی را انتظار ندارند که در بازار داخل نیز وضعیت بازارهای جهانی، یکی از مولفه‌های اثرگذار اصلی بر تحولات قیمت زنجیره فولاد، در ماه‌های باقی‌مانده از سال ۱۴۰۳ و همچنین روند پیش‌روی این بازار در ۱۴۰۴ است. با این حال، میزان تقاضای داخلی و همچنین تغییرات نرخ ارز در کنار تحولات بازار جهانی، وضعیت پیش‌روی بازار فولاد داخلی را بازی‌گردانی خواهد کرد.
منبع: دنیای اقتصاد