به باور کارشناسان با بهره از تکنولوژی، صنعت معدن در آستانه یک تحول بنیادین قرار دارد و با ورود فناوری‌های نوین، این صنعت نه‌تنها به یک صنعت پویا و کارآمد تبدیل خواهد شد، بلکه به سهم خود در حفظ محیط‌زیست و توسعه پایدار نیز عمل خواهد کرد. اتوماسیون و هوش مصنوعی به عنوان دو نیروی محرک این تحول، مزایای بی‌شماری را برای این صنعت به ارمغان آورده‌اند. افزایش بهره‌وری و کاهش هزینه‌های عملیاتی از جمله مهم‌ترین مزایای این تحول هستند. به این ترتیب آینده صنعت معدن بسیار امیدوارکننده است. با استفاده از هوش مصنوعی می‌توان به بهینه‌سازی در مصرف انرژی، کاهش تولید پسماند و بهبود ایمنی کارکنان دست یافت. با سرمایه‌گذاری در تحقیق و توسعه، آموزش نیروی کار و ایجاد زیرساخت‌های مناسب، می‌توان از این تحول بزرگ به بهترین نحو بهره‌برداری کرد و صنعت معدن را به سمت آینده‌ای پایدار و هوشمند سوق داد.

فناوری نوین به داد معدن می‌رسد
در اعماق زمین صنعتی کهن با ریشه‌هایی به قدمت تمدن بشری، در آستانه دگرگونی قرار دارد. صنعت معدن که زمانی با دستانی خسته و ابزارهایی ساده به دل کوه‌ها می‌تاخت، امروزه با اتکا به فناوری‌های نوین، به سوی آینده‌ای هوشمند و پایدار گام برمی‌دارد.
در دل معادن، کامیون‌های خودران، در مسیرهای از پیش تعیین شده حرکت کرده و مواد معدنی را جابه‌جا می‌کنند. بیل‌های مکانیکی هوشمند با دقتی شگفت‌انگیز، لایه‌های زمین را می‌شکافند و گنجینه‌های پنهان در دل آن را آشکار می‌کنند. این تحول شگرف، حاصل ورود اتوماسیون و هوش مصنوعی به صنعت معدن است.
اما چرا باید به این سمت برویم؟ پاسخ در چالش‌هایی نهفته است که صنعت معدن با آنها روبه‌رو است. افزایش هزینه‌ها، نگرانی‌های زیست‌محیطی و نیاز به بهبود ایمنی، از جمله مهم‌ترین این چالش‌هاست. اتوماسیون و هوش مصنوعی، به عنوان دو بال قدرتمند، به صنعت معدن کمک می‌کنند تا بر این چالش‌ها غلبه کند. با اتوماسیون فرآیندها، بهره‌وری افزایش یافته و هزینه‌ها کاهش می‌یابند.
با استفاده از هوش مصنوعی می‌توان به بهینه‌سازی در مصرف انرژی، کاهش تولید پسماند و بهبود ایمنی کارکنان دست یافت. هوش مصنوعی همچون یک مغز متفکر، در دل معادن نفوذ کرده است. با تحلیل حجم عظیمی از داده‌ها، هوش مصنوعی می‌تواند الگوها و روندها را شناسایی کند و پیش‌بینی‌های دقیقی از آینده ارائه دهد. این امر به مهندسان و مدیران معادن کمک می‌کند تا تصمیمات بهتری اتخاذ کرده و از بروز مشکلات جلوگیری کنند.
این تحول تنها به اتوماسیون و هوش مصنوعی محدود نمی‌شود. برقی‌سازی تجهیزات معدنی نیز به عنوان یک گام مهم در جهت پایداری محیط‌زیست مطرح شده است. کامیون‌های برقی و ماشین‌آلات برقی، با کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای و آلودگی هوا، نقش مهمی در حفظ محیط‌زیست
ایفا می‌کنند. در مجموع، صنعت معدن در آستانه یک تحول بنیادین قرار دارد و با ورود فناوری‌های نوین، این صنعت نه‌تنها به یک صنعت پویا و کارآمد تبدیل خواهد شد، بلکه به سهم خود در حفظ محیط‌زیست و توسعه پایدار نیز عمل خواهد کرد.

اتوماسیون، گامی بزرگ به سوی بهره‌وری
اتوماسیون تجهیزات به ویژه در حوزه حمل‌ونقل به سرعت در حال گسترش است. کامیون‌های معدنی خودران به عنوان پیشرو این تحول، سهم قابل ‌توجهی از ناوگان جهانی را به خود اختصاص داده‌اند. این امر منجر به افزایش بهره‌وری، کاهش هزینه‌های عملیاتی و بهبود ایمنی در عملیات معدنی شده است.
داده‌ها به وضوح حاکی از تحولی بنیادین در پارادایم تجهیزات معدنی است. برقی‌سازی این تجهیزات که عمدتا با جایگزینی کامیون‌های دیزلی سنتی با نمونه‌های باتری‌دار و الکتریکی همراه است، نه‌تنها به عنوان یک گرایش نوظهور، بلکه به عنوان یک ضرورت اجتناب‌ناپذیر در راستای دستیابی به اهداف توسعه پایدار مطرح می‌شود. این گذار فناورانه، ضمن کاهش چشمگیر انتشار آلاینده‌های هوا و گازهای گلخانه‌ای، منجر به بهبود قابل توجه کارایی انرژی و کاهش هزینه‌های ناشی از تعمیر و نگهداری تجهیزات شده است. در واقع برقی‌سازی تجهیزات معدنی را می‌توان به عنوان یک گام استراتژیک در جهت بهینه‌سازی فرآیندهای استخراج و کاهش اثرات زیست‌محیطی این صنعت پرچالش تلقی کرد.

هوش مصنوعی، مغز متفکر معادن آینده
با استفاده از هوش مصنوعی می‌توان فرآیندهای معدنی را بهینه‌سازی کرد، ایمنی را افزایش داد و اکتشاف ذخایر معدنی را دقیق‌تر انجام داد. هوش مصنوعی در نگهداری پیش‌بینی شده تجهیزات، مدیریت انرژی و اتوماسیون عملیات نقش کلیدی ایفا می‌کند.
کشورهای استرالیا و چین، به عنوان قطب‌های نوظهور در عرصه نوآوری‌های صنعتی، به طور فزاینده‌ای در خط مقدم تحولات شگرف حوزه معدنکاری قرار گرفته‌اند. این دو ابرقدرت صنعتی، با اتخاذ رویکردی سیستمی و یکپارچه، برآنند با بهره‌گیری از پتانسیل‌های نهفته در فناوری‌های اتوماسیون و برقی‌سازی، ضمن ارتقا بهره‌وری و کاهش هزینه‌های تولید، به سوی آینده‌ای پایدارتر و هوشمندتر در صنعت معدن حرکت کنند.

مزایا و چالش‌ها
اتوماسیون و هوش مصنوعی به عنوان دو نیروی محرک این تحول، مزایای بی‌شماری را برای این صنعت به ارمغان آورده‌اند. افزایش بهره‌وری و کاهش هزینه‌های عملیاتی از جمله مهم‌ترین مزایای این تحول هستند. با اتوماسیون فرآیندها و استفاده از هوش مصنوعی برای بهینه‌سازی عملیات، معادن می‌توانند به طور چشمگیری بهره‌وری خود را افزایش داده و در نتیجه، هزینه‌های تولید را کاهش دهند. علاوه بر این، ایمنی کارکنان نیز به طور قابل ‌توجهی بهبود یافته است. با جایگزینی نیروی انسانی در عملیات پرخطر با ربات‌ها و سیستم‌های خودکار، خطر بروز حوادث کاهش یافته و محیط کاری ایمن‌تری برای کارکنان فراهم شده است.

از سوی دیگر، اتوماسیون و هوش مصنوعی به کاهش اثرات زیست‌محیطی صنعت معدن کمک شایانی کرده‌اند. با استفاده از این فناوری‌ها، می‌توان مصرف انرژی را کاهش داد، میزان تولید پسماند را به حداقل رساند و به طور کلی، عملیات معدنی را پایدارتر کرد. با افزایش دقت در عملیات، امکان استخراج از معادن صعب‌العبور و پیچیده فراهم شده است که در گذشته به دلیل محدودیت‌های فنی امکان‌پذیر نبود.
با این حال، این تحول بزرگ بدون چالش‌هایی همراه نیست. هزینه بالای تجهیزات و زیرساخت‌های مورد نیاز برای اتوماسیون و هوش مصنوعی، یکی از مهم‌ترین چالش‌هاست. علاوه بر این، نیاز به نیروی کار ماهر در زمینه فناوری اطلاعات و مهندسی، یکی دیگر از موانع پیش روی این تحول است. مقاومت کارکنان در برابر تغییر و نگرانی از دست دادن شغل از جمله چالش‌های اجتماعی این تحول محسوب می‌شود. مسائل امنیتی مرتبط با اتوماسیون، مانند هک شدن سیستم‌ها و ایجاد اختلال در عملیات، از دیگر چالش‌هایی است که باید مورد توجه قرار گیرد.
با وجود این چالش‌ها، آینده صنعت معدن بسیار امیدوارکننده است. با سرمایه‌گذاری در تحقیق و توسعه، آموزش نیروی کار و ایجاد زیرساخت‌های مناسب، می‌توان از این تحول بزرگ به بهترین نحو بهره‌برداری کرد و صنعت معدن را به سمت آینده‌ای پایدار و هوشمند سوق داد.

اهمیت هوشمندسازی در معادن مس
هوش مصنوعی در حال حاضر به طور فزاینده‌ای در معادن و استخراج مواد معدنی و به خصوص در صنایع مس مورد استفاده قرار می‌گیرد و می‌تواند با افزایش بهره‌وری، ایمنی و پایداری به این صنعت کمک کند.
ابوالفضل صالح‌آبادی، دبیر انجمن مس ایران پیشتر درباره تاثیر هوش مصنوعی بر معادن و صنایع معدنی مس گفته است: از مزایای هوش مصنوعی در صنعت مس، افزایش بهره‌وری این صنعت است، به نحوی که هوش مصنوعی با خودکارسازی وظایف، بهبود فرآیندها و بهینه‌سازی عملیات، به افزایش بهره‌وری در معادن مس کمک کند.
وی بیان کرد: هوش مصنوعی می‌تواند برای کنترل و نظارت بر تجهیزات، پیش‌بینی خرابی‌ها و انجام تعمیرات و نگهداری پیشگیرانه مورد استفاده قرار بگیرد.به گفته این مقام مسوول در صنعت مس، از دیگر مزایای هوش مصنوعی می‌توان به افزایش بحث ایمنی اشاره کرد، به نحوی که با شناسایی و کاهش خطرات به افزایش ایمنی در معادن مس کمک می‌کند، ضمن اینکه هوش مصنوعی می‌تواند برای نظارت بر شرایط محیطی، شناسایی گازهای سمی و جلوگیری از ریزش معادن مورد استفاده قرار بگیرد.
صالح‌آبادی با اشاره به مزیت‌های دیگر این ابزار عنوان کرد: هوش مصنوعی می‌تواند با کاهش مصرف انرژی و منابع به افزایش پایداری صنعت مس کمک کند، به نحوی که برای بهینه‌سازی مصرف آب و برق و کاهش ضایعات و بازیافت در صنعت مس استفاده شود.
وی در ادامه عنوان کرد: برخی کاربردهای این ابزار می‌تواند به صورت خاص برای مس باشد که در اکتشاف و استخراج مواد معدنی، تجزیه و تحلیل داده‌های زمین‌شناسی، شناسایی ذخایر جدید مس، بهینه‌سازی عملیات استخراج در معادن مورد استفاده قرار بگیرد. از جمله کاربردهای دیگر هوش مصنوعی می‌توان به حوزه فرآوری اشاره کرد که به بهبود کیفیت محصولات و کاهش ضایعات کمک می‌کند.
صالح‌آبادی در مورد آخرین کاربرد هوش مصنوعی در معادن مس گفت: نهایتا کاربرد هوش مصنوعی در بحث تجارت است که می‌تواند در بازاریابی و فروش برای پیش‌بینی تقاضا، قیمت‌گذاری محصولات و یافتن مشتریان جدید، در فضای کسب‌و‌کار به صاحبان صنعت و در صنعت مس کمک شایانی کند.
دبیر انجمن مس در ادامه خاطرنشان کرد: با توجه به اینکه مزایای متعددی برای هوش مصنوعی وجود دارد، انتظار می‌رود استفاده از این فناوری به خصوص در صنعت مس به صاحبان این صنعت کمک شایانی کند.
وی به نمونه‌های عملی از هوش مصنوعی در شرکت‌های بزرگ معدنی مس در سراسر دنیا اشاره کرد: به عنوان مثال، شرکت ریوتینگ توی از هوش مصنوعی برای خودکار‌سازی فرآیند استخراج در معدن اویوتول گوی در مغولستان استفاده می‌کند یا یک شرکت دیگر در دنیا از هوش مصنوعی برای پیش‌بینی خرابی تجهیزات معدنی مثل اسکوندیدا در شیلی استفاده می‌کند که این امر باعث کاهش زمان خرابی و افزایش تولید شده است.
به گفته صالح‌آبادی، شرکت گلن کور از دیگر شرکت‌های بزرگ حوزه مس از هوش مصنوعی برای بهینه‌سازی مصرف آب در معدن کویا واسی در پرو استفاده می‌کند که این امر باعث شده که مصرف آب به شدت کاهش پیدا کند و پایداری در آن معدن افزایش پیدا کرده است.
وی افزود: با توجه به روندهای فعلی انتظار می‌رود استفاده از هوش مصنوعی در صنعت مس در سال‌های آینده به طور فزاینده‌ای افزایش پیدا کند و این امر می‌تواند تحولات قابل ‌توجهی را در این شاخه از صنعت و معدن ایجاد کند.

منبع: روزنامه جهان صنعت