با اینکه کشورهای پیشرفته امروز در حال گذار از انرژی‌های تجدیدناپذیر هستند، اما در چنین شرایطی کشور ما به‌ دلیل عدم توازن عرضه و تقاضا درگیر ناترازی و بحران انرژی است.به این خاطر امروز شاهد ضربه شدید به اقتصاد کشور و کاهش تولید ناخالص ملی هستیم؛ موضوعی که به باور کارشناسان به شدت مخرب است چراکه به تدریج با توقف فعالیت واحدهای تولیدی و صنعتی، وابستگی وارداتی کشور افزایش یافته و صادرات کشور نیز به میزان چشمگیری کاهش خواهد یافت. حال از آنجا که این معضل یکی از معضلات بحرانی کشور است در نتیجه رسیدگی سریع به آن از واجب واجبات دانسته می‌شود.
امسال قطعی و اعمال محدودیت برق صنایع فولادی از ماه سوم سال شروع شد. الان چهارمین تابستانی است که با مشکل قطعی برق روبه‌رو هستیم. در واقع گرمای بیش از حد هوا که غیرقابل پیش‌بینی بوده مشکل جدی ایجاد کرده است. البته این مساله در کشورهای دیگر منطقه هم مشهود است. بر اساس اخبار دریافتی کشورهای عمان و عربستان هم درگیر این مساله هستند اما نوع برخورد دولت‌ها بسیار متفاوت است. تا جایی که همه می‌دانند این معضل چه خسارت وحشتناکی به تولید و صادرات در کشور ما زده است.

به دلیل ناترازی در حوزه برق و قطعی‌های مکرر تولیدات مشابه امسال مجموعه‌ها نسبت به گذشته کاهش یافته است. به دلیل خاموشی‌های مکرر عملا تولید با چالش مواجه شده و شرایط کسب‌و‌کار به دلیل ناترازی انرژی مساله‌‌ساز شده است. با این شرایط متاسفانه نمی‌توانیم به چشم‌اندازی که برای سال‌ جاری ترسیم شده دست یابیم، تمامی تولیدکنندگان حتی امیدی به کارکرد سال قبل خود نیز ندارند تا بتوانند رکورد سال گذشته خود را بشکنند.
حالا انتظار می‌رود دولت چهاردهم در این زمینه به یک راه‌حل منطقی برسد. در این خصوص سوالی که بارها مطرح شده این است که ما چقدر برق صادر می‌کنیم؟ فارغ از مقدار مصرف برق که قابل توجه است باید یک راهکار پیدا کرد که در شرایط آب و هوایی گرم تابستان ماجرا را کنترل کرد تا کمتر خسارت به کارخانه‌جات به ویژه صنایع فولادی کشور وارد شود.
سیامک حاج سید جوادی،‌ تحلیلگر ارشد بازارهای جهانی سنگ به «جهان‌صنعت» گفت: قطع برق با اعلام برنامه و سه روز کامل در هفته صنعت و معدن ایران را به پرتگاه وحشتناک ورشکستگی کشانده است و در صورت ادامه این روند شاهد نابودی صنایع خواهیم بود.
در هفته‌های اخیر کارخانجات اصفهان چهار روز کامل برق نداشتند. چگونه می‌شود با ۱۲روز تعطیلی واحد به علت نداشتن برق، چهار روز تعطیلی روزهای جمعه و سه روز میانگین تعطیلات رسمی و تقویمی کشور که جمعا ۱۹روز در ماه می‌شود و تنها با ۱۱روز کار در ماه تاوان ۳۰روز حقوق نیروی کار، ۳۰روز حق بیمه و هزینه‌های سرباری مانند سنوات، عیدی و غیره را داد و سرپا ماند! چگونه می‌شود به تعهدات به قراردادهای منعقد شده با مشتریان و تحویل به موقع سفارشات و محصولات پیش‌فروش شده عمل کرد، در حالی که هزینه بی‌برقی را باید تولید‌کننده بپردازد!
سیدجوادی پیشنهاد داد: سازمان‌های مختلف باید هوای تولید‌کننده را داشته باشند، به این صورت که حداقل سازمان تامین اجتماعی حق بیمه ایام بی‌برقی را نگیرد. بانک‌ها هم به اندازه روزهای کاری سود بگیرند تا فعال معدنی بتواند نفسی بکشد، راهکاری هم برای خرید ژنراتور یا ایجاد نیروگاه خورشیدی با ارائه تسهیلات بلندمدت و بدون سود ارائه کنند.

در این بین باید بدانیم که صنعتگران کشور اجنبی و دشمن نیستند، بلکه تعدادی صنعتگر عاشق و متعهد به کشور هستند وگرنه راه سوداگری و دلالی را همه بلدند اما دلسوزی کرده و راه تولید را در پیش گرفته‌اند.

معضل گذار انرژی و ناترازی برق کشور
تحلیلگر ارشد بازارهای جهانی سنگ با اشاره به تغییر رویه کشورهای دیگر اظهار کرد: جهان امروز درگیر گذار انرژی است و با توجه به خطرات زیست‌محیطی و مشکلات ناشی از انتشار گازهای گلخانه‌ای در حال حاضر یکی از مهم‌ترین برنامه‌های جهانی گذار از انرژی تجدید‌ناپذیر است اما در چنین شرایطی کشور ما به ‌دلیل عدم توازن عرضه و تقاضا درگیر ناترازی و چالش انرژی است.
به همین دلیل میزان مصرف سوخت‌های فسیلی جهت تامین انرژی در کشور ما بر خلاف دنیا رو به افزایش است و این مساله در آینده یکی از بزرگ‌ترین معضلات کشور ما در مقیاس جهانی خواهد بود.
سیدجوادی با اشاره به فرسودگی نیروگاه‌ها اذعان کرد: در حال حاضر بر مبنای اظهارات وزارت نیرو کمبود شدید برق که دامن واحد‌های تولیدی و صنعتی کشور را گرفته، ناشی از فرسودگی نیروگاه‌ها و‌ خطوط انتقال برق است اما از طرفی با گذر زمان و افزایش سطح رفاه اجتماعی در سه دهک بالا و هر چه بیشتر ماشینی شدن زندگی در جامعه میزان تقاضا و مصرف برق بالاتر رفته و‌ خواهد رفت!
او ادامه داد: کاهش توانایی، افزایش ظرفیت منابع تولید، تبدیل و انتقال و توزیع انرژی برق و افزایش مصرف و تقاضا دلیل اصلی ناترازی برق در کشور است، از طرفی تلفات در مرحله تولید و تمام مراحل مصرف نه‌تنها کاهش نداشته بلکه نسبت به قبل بیشتر هم شده و شیب افزایشی داشته تا جایی که نقش آن در ناترازی برق کشور بسیار پررنگ‌تر شده است.
سیدجوادی تصریح کرد: در صورتی که قطعی‌های برق ادامه یابد واحد‌های صنعتی و تولیدی کشور در جهت تامین برق مورد نیاز حیاتی خویش دست به استفاده از ژنراتورهای دیزلی و گازی زده و عملا شعله بیشتر بر خرمن تولید گازهای گلخانه‌ای جهت خلاف برنامه‌ریزی جهانی می‌زنند، از طرفی معضل تامین سوخت این ژنراتورها نیز مشکلی بر مشکلات تامین انرژی و سوبسید‌های آن می‌افزاید. در نتیجه مشکل نه‌تنها حل نمی‌شود بلکه به شکل دیگری بیرون خواهد زد و نمایان می‌شود.

ایران عقب ماند
تحلیلگر ارشد بازارهای جهانی سنگ تاکید کرد: تمام این‌ موارد باعث ‌افزایش فاصله عقب‌ماندگی ما از برنامه‌های جهانی در رابطه با کنترل و مهار گازهای گلخانه‌ای می‌شود و در آینده نزدیک مشکلات زیادی را برای کشور به بار خواهد آورد.
بدیهی است رفع این چالش بزرگ که دامن واحد‌های صنعتی و‌ دولت را گرفته، نتیجه مدیریت غلط و عدم پیش‌بینی لازم توسط مسوولان گذشته بوده و به راحتی قابل حل نخواهد بود، بنابراین این مهم نیازمند سرمایه‌گذاری‌های کلان در بخش تولیدات انرژی کشور و رفع فرسودگی‌ها و افزایش بهره‌وری و کاهش تلفات و همینطور در بخش خصوصی و واحد‌های مصرفی، صنعتی و تولیدی کشور در جهت بهینه‌سازی مصرف انرژی، کاهش تلفات، افزایش بهره‌وری و استفاده از ماشین‌آلات و ‌تکنولوژی روز است که با وجود موتورهای نسل جدید و همچنین ذخیره انرژی حاصله و استفاده بهینه از آن عملا کمک فراوانی به کاهش مصرف و تقاضا می‌کند و در این زمینه نیز واحد‌های صنعتی باز نیازمند مساعدت‌های دولتی در جهت تامین امکانات در جهت تجهیز واحدهای خود خواهند بود.
سیدجوادی اظهار داشت: آنچه بدیهی است اینکه عملا با قطعی‌های برق که نفس واحد‌های صنعتی و شریان تولید کشور است و بدون تدوین یک برنامه‌ریزی کاربردی اصولی با اهداف مدون شاهد ضربه شدید به اقتصاد کشور و کاهش تولید ناخالص ملی خواهیم بود و رفته‌رفته با توقف فعالیت واحد‌های تولیدی و صنعتی، وابستگی‌های وارداتی کشور افزایش یافته و از طرفی دیگر صادرات کشور نیز به میزان چشمگیری کاهشی خواهد بود. در کل به نظر می‌رسد این معضل یکی از معضلات بحرانی کشور بوده و رسیدگی سریع به آن واجب واجبات است.
منبع: روزنامه جهان صنعت