به گفته فعالان این عرصه تنها در ماه فروردین و اردیبهشت با قطعی برق روبه‌رو نبوده‌اند و در روزهای گرم تابستان مشکل کمبود برق داشته‌اند. حالا با توجه به این کارنامه انتظار می‌رود که پاییز امسال نیز شرایط مساعد نباشد؛ شرایطی که در پی آن کارخانه‌‌های سیمان به تولیدکنندگان فصلی تبدیل می‌شوند و آنها را از ماهیت اصلی خود دور می‌کنند.
این در حالی است که ایران جزو ۶ کشور اصلی تولیدکننده اصلی سیمان در دنیاست و چنین رتبه‌ای به طور حتم به خطر می‌افتد. به دلیل محدودیت برق شاهد کاهش تولید سیمان هستیم که همین مساله بر جو بازار تاثیر گذاشته و باعث شده دلالان سیمان را با قیمت بالاتری به دست مصرف‌کنندگان برسانند. این در شرایطی است که تولیدکنندگان هیچ سهمی از این افزایش قیمت ندارند.
کمبود برق در تابستان در حالی بر واحد‌های سیمانی حاکم است و تولید را دچار اختلال کرده که در فصل ساخت‌و‌ساز قرار داشتیم و مصرف سیمان به اوج خود در طول سال رسید. مساله جدی دیگر اینکه برقی که صنعت سیمان امسال دریافت کرده، نصف سهمیه‌ای است که در تابستان ۱۴۰۲ از آن برخوردار بوده است. فعالان این حوزه باور دارند که در فصل گرم سال گذشته برق‌رسانی به واحد‌های سیمانی با شرایط بهتری مدیریت می‌شد و می‌توانستند تولید را هم‌راستا با تقاضا رشد دهند و با وجود رشد ۱۰درصدی تقاضا می‌توانستند بازار را به خوبی مدیریت کنند و با توزیع ۶۶‌میلیون تن سیمان در کشور در سال ۱۴۰۲ بازار را به تعادل برسانند و قیمت‌ها هم مناسب بود اما امسال شرایط مساعد نیست.
در این رابطه دبیر انجمن صنفی کارفرمایان صنعت سیمان گفت: ناترازی انرژی یکی از اصلی‌ترین چالش‌های صنعت سیمان طی چند سال اخیر بوده است، به گونه‌ای که در طول یک‌ سال فقط در ماه‌های فروردین، اردیبهشت و شاید مهرماه با قطعی برق و گاز مواجه نباشیم و در سایر ماه‌های سال چالش جدی در این زمینه داریم.
علی‌اکبر الوندیان گفت: پس از قطعی‌های مکرر برق در ماه‌های اخیر، زمزمه قطعی گاز از مهرماه شنیده می‌شود. با ادامه این روند، کارخانه‌های سیمانی به تولیدکنندگان فصلی تبدیل می‌شوند.
به گفته دبیر انجمن سیمان، در سال ۱۴۰۲ معادل ۷۶‌میلیون تن تولید سیمان داشتیم که با توجه به ظرفیت تولید سالانه ۸۹‌میلیون تنی در واقع ۱۳‌میلیون تن عدم‌النفع تولید به دلیل ناترازی انرژی داشته‌ایم.
او در ادامه به عرضه سیمان در بورس کالا از سال ۱۴۰۰ اشاره کرد و گفت: پذیرش و عرضه سیمان کل کشور در بورس کالا اتفاقی مبارک بود که کمک‌ شایانی به تولیدکنندگان سیمان کرد؛ این اتفاق همه چیز را شفاف کرد.
الوندیان ادامه داد: تا قبل از سال ۱۴۰۰، سیمان با قیمت دستوری فروخته می‌شد اما در بازار خبری از نرخ کارخانه‌ها نبود، بلکه مردم مجبور بودند با چند برابر قیمت کارخانه، سیمان را از دلالان و واسطه‌ها خریداری کنند اما به محض ورود سیمان به بورس کالا، نرخ‌های دستوری کنار گذاشته شد و شرایط تولیدکنندگان نیز متفاوت شد که در این مسیر، کماکان در حال انجام برخی اصلاحات با همکاری بورس کالا هستیم.
او گفت: ورود سیمان به بورس به دلیل شفافیت کامل معاملات، میزان عرضه و تقاضا، قیمت‌ها و خریداران به نفع صنعت تمام شده که در بحث قیمت‌های پایه یا برخی شرایط معاملات در حال تکامل رویه‌ها هستیم.
به زودی وارد رینگ صادراتی می‌شویم
دبیر انجمن سیمان با اعلام یک خبر جدید گفت: همان‌گونه که پیش از ورود به بورس کالا با چالش‌ها و معضلات فراوانی در بازار داخل مواجه بودیم، امروز در بحث صادرات نیز با چندین مشکل روبه‌رو هستیم، در همین زمینه اقداماتی برای عرضه سیمان در رینگ صادراتی بورس کالا و رعایت یک کف قیمت برای معاملات صادراتی در حال انجام است.
الوندیان اذعان داشت: واقعیت این است که صنعت ۹۱‌ساله سیمان نیازمند به‌روز‌رسانی و سرمایه‌گذاری است، بر این اساس تغییر نگاه سیاستگذاران به این صنعت از ملزومات توسعه آن به شمار می‌رود. به عبارت دیگر قربانی یک جو روانی شده‌ایم که می‌گوید، با رشد قیمت سیمان، مسکن هم گران می‌شود اما واقعیت چیز دیگری است.
او افزود: قیمت سیمان فقط ۲‌درصد در صنعت ساختمان و نیم ‌درصد در قیمت یک ملک اثرگذار است اما به خاطر این ارقام ناچیز باید کمترین رشد قیمت را از ابتدای دهه ۹۰ تاکنون به نسبت سایر مصالح و تجهیزات ساختمانی تجربه کنیم. همین موضوع باعث کاهش سرمایه‌گذاری و فرسوده شدن خطوط تولید شده است. البته امیدواریم به کمک بازار سرمایه، مزیت اقتصادی در سرمایه‌گذاری این صنعت احیا شود.
دبیر انجمن سیمان گفت: با توجه به همه چالش‌های صنعت از ناترازی انرژی گرفته تا معضلات مربوط به قیمت‌ها و عوارض صادرات و سرمایه‌گذاری، باید اعلام کنیم که در صنعت سیمان یارانه انرژی نمی‌خواهیم بلکه تامین پایدار انرژی می‌خواهیم تا بتوانیم با بهبود سیاستگذاری‌ها به یک صنعت سودآور و نوین تبدیل شویم.
روال عادی با رفع محدودیت برقی
رییس هیات‌مدیر انجمن صنفی کارفرمایان صنعت سیمان گفت: با رفع محدودیت‌های مربوط به تامین برق، میزان تولید سیمان در حال بهبود است.
حمید فرمانی با بیان اینکه رفع تدریجی محدودیت‌های تامین انرژی در متعادل شدن بازار موثر است، اظهار داشت: در حال حاضر در برخی کارخانه‌های سیمان کشور با توجه ‌به وجود کلینکر، تامین سیمان به طور طبیعی در حال انجام بوده و نیاز بازار تامین شده است.
رییس هیات‌مدیره انجمن صنفی کارفرمایان صنعت سیمان در پاسخ به اینکه آیا صنعت سیمان نیز می‌تواند همانند صنایع فولادی نسبت به احداث نیروگاه برای تامین برق مورد نیاز خود اقدام کند، گفت: در صورتی که سیمان از قیمت‌گذاری دستوری خارج شود، کارخانه‌های سیمان از احداث نیروگاه خودتامین برق استقبال خواهند کرد.
فرمانی خاطرنشان کرد: در حال حاضر سیمان در داخل کشور به قیمت حدود ۲۰‌دلار فروخته می‌شود، این در حالی است که قیمت جهانی آن حدود ۷۰‌دلار است و در صورتی که سیمان از قیمت‌گذاری دستوری خارج شود، احداث نیروگاه خودتامین برق برای صنعت سیمان نیز توجیه‌پذیر خواهد بود.
رییس هیات‌مدیره انجمن صنفی کارفرمایان صنعت سیمان گفت: صنعت سیمان به عنوان یکی از صنایع پایه، نقش اساسی در توسعه زیربناهای اقتصادی کشور بر عهده دارد. این نقش، حساسیت‌ها را در مورد این صنعت افزایش داده است، تا جایی که هدف‌گذاری‌ها در این صنعت بیشتر جنبه افزایش تولید تا افزایش کارایی تولید را دارد.
وی تاکید کرد: در این میان مدیریت مصرف انرژی در کارخانجات تولید سیمان کشور وضعیت چندان مطلوبی ندارد و در حالی که شدت مصرف انرژی الکتریکی و حرارتی در مقیاس جهانی آن حدود ٨٠کیلووات ساعت بر تن و ٧٠٦کیلوکالری بر کیلوگرم کلینکر بوده این مقایسه بیانگر آن است که صنعت سیمان توان بهینه‌سازی یک‌سوم از مصرف انرژی الکتریکی و ۸/۱۱‌درصد از انرژی حرارتی مصرفی خود را دارد که این مهم نیز تنها از طریق اجرای روش‌های مدیریت مصرف انرژی در صنعت سیمان کشور و افزایش کارایی انرژی در این صنعت امکان‌پذیر است.
بر اساس گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس، صنعت سیمان سالانه حدود ۷درصد از سهم انرژی صنعت جهان را به خود اختصاص می‌دهد. در ایران سهم صنعت سیمان از انرژی کل صنایع حدود ۱۵درصد است، بنابراین بهینه‌سازی مصرف انرژی در این صنعت در سطوح مدیریتی و فنی شایان توجه است.
خروجی‌های ملموس از برگزاری میزهای صنایع مختلف
رضا عیوضلو، معاون نظارت بر بورس‌ها و ناشران سازمان بورس و اوراق بهادار بررسی مسائل، فرصت‌ها و مشکلات صنایع کشور را از اهداف برگزاری میز صنعت در حوزه‌های مختلف ذکر کرد و گفت: پس از برگزاری این جلسات، همکاران میز صنعت به صورت اجمالی گزارشی از مسائل اساسی و مشکلات صنایع تهیه کرده و به نهادهای ذی‌ربط برای رسیدگی به مشکلات آنان ارسال می‌کنند.
وی با بیان اینکه تاکنون گزارش‌های مدونی از حوزه‌های مربوط به صنایع مختلف تهیه شده و از مراجع مختلف پیگیری‌های لازم به منظور رفع مشکلات و مسائل مختلف صورت گرفته، گفت: تاکنون خروجی‌های ملموسی را از برگزاری میزهای صنایع مختلف شاهد بوده‌ایم که از جمله می‌توان به صنعت سیمان اشاره کرد. در سال‌های گذشته با همت هلدینگ‌های سیمانی و بورس کالا شاهد عرضه محصولات این صنعت در بورس و خروج از رویکرد قیمت‌گذاری دستوری و حاکم شدن نظام عرضه و تقاضا بوده‌ایم.
عیوضلو ادامه داد: یکی از موضوعات مهمی که این صنعت و سایر صنایع بزرگ با آن مواجه هستند، بحث ناترازی‌هاست. سال ۱۴۰۱، زمانی که دستورالعمل حاکمیت شرکتی را هیات‌مدیره سازمان بورس بازنگری و ابلاغ کرد، بخشی تحت عنوان گزارشگری پایداری در دستورالعمل گنجانده شد؛ موضوعی که دنیا به سمت آن حرکت کرده است. امروزه گزارشگری پایداری به عنوان یک نیاز مبرم در اقتصاد مطرح شده است؛ موضوعی انکارناپذیر که هر شرکت باید ذی‌نفعان خود را در جریان بگذارد که برای رفع این ناترازی و صرفه‌جویی اقدام و تصمیم‌گیری کند.
وی خواستار تهیه گزارشی مکتوب از چالش‌ها و راهکارهای صنعت سیمان شد و تاکید کرد: همه صنایع از معضل ناترازی انرژی و قطعی برق رنج می‌برند، بنابراین باید در مقام یک کمک‌کننده به دولت برای رفع این ناترازی‌ها تلاش کنیم و پیشنهادهای خود را به منظور رفع این ناترازی‌ها روی میز دولت قرار دهیم.
عیوضلو اعلام کرد: لازم است برآوردهایی از بحث زیرساخت‌ها و سرمایه‌گذاری‌هایی که برای این صنعت نیاز است، داشته باشیم، با تمرکز بر تامین مالی تولید و سرمایه‌گذاری، طرح‌های توسعه‌ای را پیش برده و بخشی از سود را نیز برای کیفی‌سازی این صنعت به کار ببریم.
به گفته این مقام مسوول، انتظار می‌رود پس از ارسال مسائل و مشکلات صنعت سیمان به وزارت صمت، راهکارهای مربوط به آن ارائه و اجرا شود.

منبع: روزنامه جهان صنعت