تولیدکنندگان این عرصه توانسته‌اند زنجیره تامین، تکنولوژی، مواد اولیه، نیروی انسانی و … را تامین کرده و کاشی و سرامیک را جزو صنایع راهبردی کشور جای دهند اما چند وقتی می‌شود که به دلیل ناترازی برق و گاز، بخش‌ زیادی از تولید کاشی و سرامیک، دچار چالش شده است. تاجایی که تولیدکننده‌ها تنها چهار روز در هفته برق دارند و نمی‌توانند تولید کافی داشته باشند.
امروز شرایط تولید به حدی بغرنج است که با قطعی برق این مهم مختل شده و باعث شده که تعهدات صادراتی در کنار حضور پررنگ رقبا به یک چالش جدی تبدیل شود. با توجه به اینکه وضعیت رقبای ما در منطقه بسیار بهتر است انتظار می‌رود که مشکل تولید این عرصه در داخل کشور حل شود. امروز کشور هند توانسته به راحتی وارد بازار عراق شود. تولیدکنندگان کاشی و سرامیک هندی نه‌تنها با محدودیت‌ تحریم که ما با آن دست به گریبان هستیم، روبه‌رو نیستند بلکه از دولت خود یارانه و مشوق هم دریافت می‌کنند. در این وضعیت رقابت با رقیب تازه نفس هندی و رقبای قدیمی یعنی ترکیه و چین برای ایرانی‌ها دشوار است.
این در حالی است که تولیدکنندگان نسبت به صنعت خود تعصب دارند و نمی‌توانند زمین خوردن آن را شاهد باشند بنابراین دلسوزانه برای توسعه صنعت خود تلاش می‌کنند. صنعت کاشی و سرامیک چون ظرفیت خوبی در تولید دارد، در استراتژی توسعه صنعتی مورد توجه قرار گرفته اما متاسفانه نسبت به آن استراتژی توجه کافی و لازم نشده است. حالا کارشناسان باور دارند که دولت چهاردهم باید بتواند در اجرای برنامه‌های خود موفق و مسیر رشد و اعتلای صنایع کشور را هموار کند.
از طرفی ناترازی انرژی یک مساله ملی است و گفته می‌شود که ما باید به سمت نیروگاه‌های خودتامین و انرژی خورشیدی برویم. در صورتی که واحد‌ها به این سمت بروند دچار کاهش و قطعی و خاموشی نمی‌شوند. مساله بهره‌وری و اینکه به سمت فناوری‌هایی برویم که مصرف آب و گاز و برق را کاهش دهد نیز جزئی از اقداماتی است که در راستای آن باید تلاش کرد.

پتانسیل‌های بالای ایران
مرتضی صفدری‌زاده، رییس هیات‌مدیره انجمن تولیدکنندگان کاشی و سرامیک با بیان اینکه ایران پنجمین تولیدکننده بزرگ کاشی و سرامیک در جهان است، گفت: این صنعت در ایران توانسته بازار داخلی، منطقه و حتی فراتر از آن را پوشش دهد. در این صنعت توانستیم زنجیره تامین، بومی‌سازی، تکنولوژی، مواد اولیه، نیروی انسانی و… را تکمیل کنیم و جزو صنایع راهبردی کشور باشیم.
این فعال اقتصادی از ناترازی انرژی، چالش‌های ارزی و مواردی از این دست صحبت کرد و افزود: صنعت به حمایت نیاز دارد و اتاق ایران باید بتواند در این مسیر گام برداشته و از صنایع مختلف حمایت کند. اتاق ایران باید در حوزه بازارسازی، بازاریابی و حفظ بازارهای موجود کمک‌کار صنعتگران باشد.

مشکل جدی بی‌برقی
در این راستا نصراله شریف‌فرد، نایب‌رییس انجمن از استقرار ۵۰‌درصد ظرفیت تولید کاشی و سرامیک کشور در استان یزد خبر داد و گفت: به دلیل اینکه شرایط استان یزد در ناترازی برق و گاز مناسب نیست، بخش‌های زیادی از تولید کاشی و سرامیک، دچار چالش شدند. در حال حاضر تنها چهار روز در هفته برق داریم و نمی‌توانیم تولید مکفی داشته باشیم.او ادامه داد شرایط تولید با قطعی برق مختل شده و تعهدات صادراتی هم در کنار حضور پررنگ رقبا به یک چالش تبدیل شده است. کشور هند وارد بازار عراق شده و تولیدکنندگان کاشی و سرامیک هندی نه‌تنها با محدودیت‌های تحریم مواجه نیستند بلکه از دولت خود یارانه و مشوق هم دریافت می‌کنند. در این وضعیت چگونه می‌توانیم با این رقیب تازه نفس و رقبای قدیمی یعنی ترکیه و چین رقابت کنیم؟
این فعال اقتصادی شرایط تخصیص ارز برای واردات قطعات و مواد اولیه را نیز نامناسب ارزیابی کرد و ادامه داد: گاهی به دلیل عدم واردات به موقع قطعه یا مواد اولیه، تولید با وقفه مواجه می‌شود. از طرفی زمان برای رفع تعهدات ارزی بسیار اندک است و به نظر می‌رسد فرصت چهار ماهه موجود باید به شش ماه افزایش پیدا کند. شریف‌فرد خاطرنشان کرد بالغ بر ۹۵‌درصد کارخانه‌های کاشی و سرامیک کشور صادرات ریالی دارند.

صنایع ایران با چالش‌های مشابه دست به گریبان هستند
در ادامه بهرام شکوری، رییس کمیسیون معدن اتاق ایران خاطرنشان کرد دولت به دلیل کاهش درآمد به منابع جدید نیاز دارد برای همین به سراغ دریافت مالیات بیشتر و عوارض مختلف می‌رود. در حال حاضر شرایط حاکم بر نظام مالیات‌ستانی و دریافت عوارض با اشکالاتی روبه‌روست و اصولی نیست اما دولت روی آن پافشاری می‌کند.
جمشید نفر، عضو هیات‌مدیره کنفدراسیون صادرات نیز از صدور بخشنامه‌های متعدد و متناقض انتقاد کرد و گفت: امروز صادرات ایران با بزرگ‌ترین چالش‌ها مواجه است و ضرورت دارد بخش خصوصی با شجاعت، حقایق را مطرح کرده و پیشنهادهای اصلاحی ارائه دهد.
فرشید شکرخدایی، رییس کمیسیون سرمایه‌گذاری و تامین مالی اتاق ایران نیز با توجه به محدودیت نظام بانکی برای تامین مالی بنگاه‌ها، پیشنهاد داد که واحدهای تولیدکننده کاشی و سرامیک به سمت بازار سرمایه بیایند و از روش‌هایی چون تامین مالی زنجیره‌ای یا ظرفیت اوراق گام بهره ببرند.
محمدرضا بهرامن، نایب‌رییس اتاق ایران نیز چالش‌های امروز تولیدکنندگان کاشی و سرامیک را مربوط به همه صنایع دانست و تدوین نسخه درمانی برای صنایع مختلف را متناسب با ظرفیت‌هایی که دارند، ضروری دانست. به اعتقاد او باید از تجربیات کمیسیون‌های تخصصی برای حل مشکلاتی که وجود دارد، بهره ببریم.
در ادامه پیام باقری، نایب‌رییس اتاق ایران به پیشرفت صنعت کاشی و سرامیک و سرمایه‌گذاری‌هایی که در این حوزه انجام شده اشاره و تاکید کرد فعالان بخش خصوصی در زنجیره ارزش خود و در تبدیل خاک به محصول بسیار خوب عمل کردند و آثار آن را در چارچوب اشتغالزایی و ایجاد ارزش‌افزوده شاهد هستیم. در حوزه بین‌المللی و صادرات هم به توفیقات خوبی دست پیدا کردیم هرچند تا رسیدن به نقطه مطلوب هنوز فاصله وجود دارد. او به نقش حاکمیت و اتاق ایران در توسعه صادرات اشاره کرد و آن را برجسته دانست.به باور باقری، فعالان این بخش باید آینده‌ای برای صنعت کاشی و سرامیک تعریف و برای تحقق آن برنامه‌ریزی کنند. در این مسیر باید ظرفیت‌ها و امکاناتی که در اختیار داریم را بشناسیم و به کمک آنها حرکت کنیم.
نایب‌رییس اتاق ایران خاطرنشان کرد اتاق‌های استانی، کمیسیون‌ها، اتاق‌های مشترک، نمایندگان اتاق ایران در مجامع و شوراهای مختلف و … امکاناتی هستند که در اختیار فعالان اقتصادی قرار دارد.
باقری برگزاری هدفمند نمایشگاه دائمی در دیگر کشورها را امکان‌پذیر و در عین حال مفید ارزیابی کرد و گفت اتاق ایران در این رابطه سازوکارهای سخت‌افزاری در اختیار دارد که قابل استفاده هستند. این امکانات در آستاراخان و دمشق در دسترس قرار دارد. به اعتقاد او آنچه در مسیر موفقیت فعالان اقتصادی اهمیت دارد، تغییر پارادایم و سوق پیدا کردن از اقتصاد دولتی به اقتصاد بازار است.

اولین گام؛ بیان مشکل
صمد حسن‌زاده، رییس اتاق ایران بیان مشکلات را اولین قدم در مسیر حل آنها دانست و گفت: تولیدکنندگان نسبت به صنعت خود تعصب دارند و نمی‌توانند زمین خوردن آن را شاهد باشند بنابراین دلسوزانه برای توسعه صنعت خود تلاش می‌کنند.
براساس اظهارات او صنعت کاشی و سرامیک چون ظرفیت خوبی در تولید دارد، در استراتژی توسعه صنعتی نیز مورد توجه قرار گرفته اما متاسفانه نسبت به آن استراتژی توجهی نشده است. با این حال امیدواریم دولت چهاردهم بتواند در اجرای برنامه‌های خود توفیق یابد و مسیر رشد و اعتلای صنایع کشور را هموار کند.گفتنی است، هیات‌مدیره انجمن تولیدکنندگان کاشی و سرامیک در نشست با هیات رییسه اتاق ایران خواستار کمک به رفع چالش انرژی شدند و برگزاری نمایشگاه دائمی کاشی و سرامیک ایران در کشورهای همسایه را پیشنهاد دادند. اعضای هیات‌مدیره انجمن تولیدکنندگان کاشی و سرامیک با هیات رییسه اتاق ایران دیدار کردند. در این نشست مقرر شد ظرف یک ماه آینده ضمن برگزاری مجمع این انجمن، اقدامات قانونی برای تکمیل مراحل الحاق این انجمن به اتاق ایران انجام شود.
براساس آنچه در این نشست اعلام شد، موافقتنامه اصولی برای الحاق انجمن تولیدکنندگان کاشی و سرامیک از طرف اتاق صادر شده و باید مراحل تکمیلی آن از طرف انجمن دنبال شود.

منبع: روزنامه جهان صنعت