حال تامین مواد ناریه و افزایش قیمت آن از چالش‌هایی است که این روزها معدنی‌ها با آن مواجه هستند و باید دولت با تصمیمات کارشناسی به سمت رفع آن برود. بخش معدن در حوزه تامین مواد ناریه با چالش‌ها و مشکلات بسیاری همراه است و در صورتی‌که به هر دلیلی بخش انفجار یک معدن با مشکلات متعددی روبه‌رو شود، بدون‌شک بر روی بخش‌اعظمی از عملیات معدن‌کاری تاثیر مستقیم خواهدگذاشت.
نکته مهم آن است که در مجموع ۷۰‌درصد هزینه‌های عملیاتی مرتبط با بخش انفجار یعنی بارگیری، حمل و انفجار است. البته یکی از دلایل اینکه معادن به‌خصوص کوچک و متوسط به سمت استخراج به واسطه انفجار روی آورده‌اند، ماشین‌آلات معدنی مستهلک در کشور است.

بر اساس آمارهای مندرج در سامانه کاداستر که مبتنی بر خود اظهاری معادن است، متوسط عمر ماشین‌آلات پرکاربرد معادن روباز (شامل لودر، بلدوزر، بیل مکانیکی، شاول، دامپتراک و گریدر) به‌طور متوسط حدود ۱۹سال ‌است.

سجاد غرقی؛ نایب‌رئیس کمیسیون معدن و صنایع معدنی اتاق بازرگانی ایران درباره این بخش اظهار کرد: در این بخش با مشکلات بسیاری مواجه هستیم که یکی از این موارد انحصاری‌بودن حمل مواد ناریه (حمل و اسکورت) آن است. تا قبل از آبان ماه سال‌گذشته حمل مواد ناریه تنها در انحصار «شرکت حمنا» بوده‌است که با پیگیری‌های مکرر از آبان ماه سال‌۱۴۰۲ سه شرکت آزادگان، شریف‌بار ورامین، آریاترابر به مجموعه حمل مواد ناریه اضافه شده‌اند که به‌همراه شرکت حمنا ۴شرکت فعال در این حوزه هستند، اما همچنان این موضوع شبه‌انحصاری بوده و منجر به افزایش هزینه‌های حمل مواد ناریه نسبت به قیمت‌های حمل مصوب کشور شده‌است.

وی ادامه‌داد: بحث دیگر عدم‌تناسب درخواست و عرضه است. به دلیل مستعمل‌بودن دستگاه‌ها، تنوع تولید مواد ناریه، شامل امولایت و بوستر کم بوده و منجر به عدم‌امکان طراحی بهینه انفجار می‌شود. به‌عنوان مثال در چند ماه از سال‌گذشته امولایت ۳۵ و ۴۵ عرضه نشده‌است. همچنین مجوز واردات آنفو تراک ارائه نمی‌شود.

اما موضوع دیگر مربوط به کیفیت پایین مواد ناریه است که غرقی درباره آن اظهار کرد: کیفیت مواد ناریه از دیگر مشکلات موجود در این حوزه است که به دلیل برخی از عدم‌نظارت‌ها در سال‌های گذشته در کنار افزایش مداوم قیمت مواد ناریه، شاهد کاهش کیفیت آن بوده‌ایم. همان‌طور که اشاره شد، کیفیت پایین مواد ناریه هزینه‌های زیادی به معدن‌کاران در بخش بارگیری و حمل و حتی انفجار ثانویه در پی خواهد داشت.

وی تصریح کرد: برای حل این مشکلات جلساتی با مسوولان برگزار و مکاتباتی صورت‌گرفته‌است. بخش انفجار در عملیات معدن‌کاری دارای اهمیت بسیاری است.

انفجار حدود ۱۰‌درصد از هزینه‌های معدن‌کاری را به خود اختصاص داده‌است. بخش بارگیری ۱۶.۲‌درصد و بخش حمل ۴۸.۷‌درصد از هزینه‌های معدن‌کاری را به خود اختصاص می‌دهند. موفقیت در بخش بارگیری و حمل که در مجموع بیش از ۶۰‌درصد هزینه‌های عملیات معدن‌کاری را به خود اختصاص می‌دهند، به‌طور مستقیم وابسته به بخش انفجار در عملیات معدن‌کاری است.

همان‌طور که اشاره‌شد، هزینه‌های انفجار ۱۰‌درصد از هزینه تمام‌شده معدن‌کاری را به خود اختصاص می‌دهد و این درحالی است که موانع دیگری همچون فرسوده‌بودن ماشین‌آلات، وضع عوارض صادراتی، قوانین و مقررات غیر‌کارشناسی و... تماما دست به‌دست هم داده تا هزینه‌های معدنی افزایش پیدا کند. درنتیجه چنین شرایطی نمی‌توان انتظار داشت توسعه در این بخش سرعت بگیرد، درحالی‌که کشورهای منطقه برای توسعه بخش معدن خود دست به‌کار شده و تلاش می‌کنند تا با بهره‌برداری از ظرفیت‌های معدنی خود علاوه‌بر توسعه صنایع پایین‌دستی، حضور پررنگی در بازارهای صادراتی داشته باشند.

درواقع اگر نگاه کلی به بخش معدن و صنایع معدنی داشته باشیم، خواهیم دید که برای توسعه بخش معدن و صنایع معدنی باید به سراغ حلقه‌های ابتدایی زنجیره رفت و چالش‌های موجود در آن بخش را برطرف کرد. حل این چالش‌ها با استفاده از نظرات کارشناسی فعالان بخش معدن می‌تواند آسان‌تر باشد و هزینه کمتری به‌همراه داشته‌باشد.
منبع: دنیای اقتصاد