آذربایجان‌غربی از استان های غنی معدنی کشور به شمار می رود که البته تا پیش از دولت سیزدهم توجه ویژه ای به این بخش نشده بود ولی در دولت سیزدهم، این بخش به یکی از پیشران های اصلی توسعه استان تبدیل شده و مورد توجه قرار گرفت.

این منطقه دارای ظرفیت های بسیاری در بخش تولیدات و فراورده های معدنی با دارابودن بیش از ۵۰۰ معدن و بیش از ۵۰ نوع تنوع معدنی است که مهمترین آنها شامل تیتان، کان سنگ طلا، باریت، فلدسپات، میکا، کان سنگ نقره و انواع سنگهای تزیینی مانند گرانیت، دولومیت، تراورتن، مرمر، گنگلومرا و بازالت است.

به گفته کارشناسان معدنی ذخیره قطعی معادن آذربایجان غربی نیز به بیش از یک میلیارد و ۱۹۷ میلیون تن می رسد که ظرفیتی بی نظیر برای توسعه به شمار می رود.

اما تا پیش از فعالیت دولت سیزدهم، رکود در بخش قابل توجهی از معادن آذربایجان غربی سایه انداخته بود و بسیاری از فعالیت ها در این بخش عملا تعطیل شده یا به کمترین میزان فعالیت رسیده بود که با روی کارآمدن دولت سیزدهم، بخش قابل توجهی از آنها به چرخه فعالیت بازگشتند.

هدف گذاری ۹ درصدی در رشد اقتصادی بخش معدن آذربایجان غربی نیز مزید بر علت بود تا زمینه برای رشد و شکوفایی معادن آذربایجان غربی فراهم و تلاش ها گسترده تر شود.

آذربایجان غربی جزو استان‌های نخست از نظر مواد معدنی در کشور

استاندار آذربایجان غربی که همواره بر نقش توسعه معادن در راستای پیشرفت استان تاکید داشته در این خصوص گفت: آذربایجان غربی جزو ۶ استان نخست از نظر تکثر مواد معدنی است.

محمدصادق معتمدیان افزود: این استان از مواد معدنی متنوعی همانند تیتانیوم، مس، طلا و اورانیوم برخوردار است ولی در کنار استخراج مواد معدنی باید زمینه برای فراوری نیز فراهم شود که در این راستا، هیچ معدنی واگذار نمی شود مگر اینکه در کنارش واحد فراوری ایجاد شود.

وی با بیان اینکه نقش معدن در اقتصاد ما خود را نشان می دهد، اضافه کرد: سیاست ما حمایت از بخش خصوصی است و حتما باید زمینه ای فراهم کنیم تا این مهم محقق شود.

وی با اشاره به مطالعات در زمینه ژئوفیزیک هوایی در جنوب استان اظهار کرد: موضوع اولین پروژه در استان و سومین پروژه کلان کشوری در این راستا بوده و نیازمند پیگیری‌های جدی است و استانداری هم در راستای رفع مشکلات در این زمینه آماده حمایت است تا در هفته دولت سال جاری این اقدام به اتمام برسد.

استاندار آذربایجان غربی با تاکید بر انجام مطالعات ژئوفیزیک هوایی در شمال استان آذربایجان غربی با توجه به قابلیت‌های موجود در منطقه اظهار کرد: نیازمند تدوین اطلاعات پایه در بخش معدن هستیم و باید جایگاه معادن در رشد اقتصادی در نظر گرفته شود.

معتمدیان با بیان اینکه پیگیری و اجرایی کردن تفاهم‌نامه‌های موجود با بخش‌های مختلف لازم است، بیان کرد: رشد اقتصادی استان هشت درصد پیش‌بینی شده که سهم بخش معدن ۹ درصد است و نیازمند اطلاعات دقیق و پایه از نظارت‌ها، تصمیم‌گیری و ظرفیت‌ها هستیم و لازم است اثر این بخش در اشتغال استان هم بررسی دقیق شود.

تهیه شناسنامه معادن در آذربایجان غربی

سرپرست اداره کل صنعت، معدن و تجارت آذربایجان غربی هم در این خصوص گفت: شناسنامه معادن استان با هدف اطلاع از آخرین وضعیت معادن استان، دسترسی آسان و سریع به اطلاعاتی نظیر میزان حقوق دولتی، ضمانتنامه‌های بانکی، حضور یا عدم حضور مسئولان فنی در معادن و موارد مرتبط با حوزه معدن تهیه می‌شود.

صابر پرنیان افزودک تحلیل بازار، پیش‌بینی قیمت ها و تنظیم‌گری در راستای فراوانی کالا، تکریم ارباب رجوع و اهتمام جدی در تسهیل و تسریع امور مراجعه‌کنندگان و افزایش رضایتمندی و پیگیری جدی در جهت تسویه حقوق دولتی معادنی که دارای معوقه هستند، از جمله اقداماتی است که با انجام آنها می توان زمینه ارتقای بخش معدن آذربایجان غربی را فراهم کرد.

وی با اشاره به اینکه ظرفیت قابل توجهی در حوزه معادن آذربایجان غربی وجود دارد، گفت: تلاش های زیادی برای استفاده از این ظرفیت صورت رگفته ولی تلاش می شود که این روند روز به روز رشد و گسترش یابد.

سرمایه گذاری بیش از ۹ هزار میلیارد ریالی در بخش معدن

معاون امور معدن اداره کل صنعت معدن و تجارت آذربایجان غربی میزان سرمایه گذاری سه ساله در این بخش را بیش از ۹ هزار میلیارد ریال بیان کرد و گفت: در این مدت میزان سرمایه گذاری صورت گرفته بر روی معادن دارای پروانه های بهره برداری بیش از پنج هزار و ۵۶۰ میلیارد ریال بوده است.

جلال دسترنج با بیان اینکه میزان سرمایه گذاری در حوزه معادن دارای گواهی کشف نیز ۵۰۰ میلیارد ریال بوده است، افزود: میزان حقوق دولتی دریافتی در طی سه سال از معادن آذربایجان غربی به بیش از ۱۱ هزار میلیارد ریال رسید که در نوع خود بی نظیر است.

وی اظهار کرد: ۱۴۸ پروانه اکتشاف نیز در این سه سال صادر شده و هم اکنون ۲۳۴ پروانه اکتشاف موجود و فعال است.

وی ادامه داد: از مجموع ۵۱۹ معدن در آذربایجان غربی ۳۴ معدن فلزی، ۷۳ غیر فلزی، ۲۱۸ تزیینی، ۱۹۴ معدن طبقه یک است و از مجموع یک میلیارد و ۱۹۷ هزار تن ذخیره قطعی معادن استان ۹۹ میلیون و ۳۰۰ هزار تن فلزی است.

معاون امور معدن اداره کل صنعت معدن و تجارت آذربایجان غربی با بیان اینکه ۵۶ میلیون و ۷۲۹ هزار تن ذخایر غیر فلزی، ۶۹ میلیون و ۶۸۵ هزار تن سنگهای تزیینی، هستند، افزود: بیشترین تعداد معادن استان در ارومیه با ۱۰۲ معدن قرار دارد که ۸۱۵ نفر در این بخش کار می کنند و بیشترین استخراج سالانه با ۶ هزار و ۸۰۰ تن نیز از معادن این شهرستان ثبت شده است.

دسترنج با اشاره به احیای ۷۴ واحد معدنی در سه سال گذشته بیان کرد: شهرستان تکاب با ۱۱۸ معدن و اشتغال یکهزار و ۳۸۳ نفر بیشترین تعداد اشتغال در بخش معدن را داراست و شهرستان مهاباد با ۵۸ معدن و ۴۶۲ نفر اشتغال زایی در رتبه سوم استانی ایستاده است.

وی افزود: جهت احیای معادن راکد استان و استفاده از تمام ظرفیت های معدنی برای توسعه اقتصادی استان ۲۸۹ معدن و محدوده معدنی جهت فعال سازی از طریق انجام فرایند مزایده عمومی به افراد واجد شرایط واگذار خواهد شد.

گشایش کار برای ادامه اجرای معدن تیتان ارومیه

معدن تیتان در ارومیه یکی از مهمترین معادنی بود که تا قبل از فعالیت دولت سیزدهم، مورد توجه قرار نمی گرفت و با وجود این که این معدن، ظرفیتی قابل توجه برای توسعه استان داشت، مورد بی توجهی قرار گرفته بود اما با همت دولت سیزدهم و تلاش های استاندار آذربایجان غربی، این معدن نیز در مسیر استخراج قرار گرفت و نخستین گام های آن برداشته شد.

کشف این معدن مهم در دهه ۷۰ اتفاق افتاد خبر مربوط به کشف آن به ۲۴ خرداد ۱۳۷۵ برمی گردد که در آن به نقل از «علی قره باغیان» مدیرکل معادن و فلزات آن زمان آذربایجان غربی گفته شده از این معدن پس از فراوری حدود ۱۵۰ میلیون تُن کانسنگ، بیش از ۱۰ میلیون تُن فلز تیتان و افزون بر ۲ میلیون تُن فسفات استحصال خواهد شد.

البته بعد از این خبر، در هر دوره‌ای بنا به شرایط، برخی مسوولان از فعالیت برای استحصال این ماده معدنی در ارومیه خبر می‌دادند که هر بار به نتیجه نمی‌رسید و خبری از افتتاح این معدن نبود.

تا اینکه با روی کار آمدن دولت سیزدهم و انتخاب معتمدیان به عنوان استاندار آذربایجان غربی، این مهم مورد توجه قرار گرفت و چندی پیش معتمدیان در جلسه شورای معادن استان بر حل و فصل سریع موضوع معدن تیتانیوم ارومیه تاکید و حتی برای آن ضرب الاجل تعیین کرد.

با این اقدام استاندار آذربایجان غربی و البته راهبری اداره کل صنعت، معدن و تجارت استان، معدن تیتان ارومیه به یک کنسرسیوم سپرده شد که این کنسرسیوم، در سریعترین زمان ممکن روند استحصال این ماده معدنی و استفاده از این ظرفیت مهم را در دستور کار قرار خواهد داد.

استاندار آذربایجان غربی چندی پیش در یک گفت وگوی خبری گفته بود، ۵۰۰ میلیون یورو در معدن تیتانیوم ارومیه سرمایه گذاری می‌شود.

معتمدیان با بیان اینکه با تدابیر دولت سیزدهم و مدیریت استان، موانع پیش روی سرمایه گذاری در این خطه از کشور برداشته شده است، افزود: علاوه بر ده‌ها میلیارد تومان سرمایه گذاری که از طریق بخش خصوصی در استان جذب شده، زمینه سرمایه گذاری ۵۰۰ میلیون یورویی یک کنسرسیوم داخلی در بزرگترین معدن تیتانیوم کشور و منطقه نیز فراهم شده است.

پیش بینی سرمایه گذاری ۲۵ هزار میلیارد ریالی برای توسعه معدن طلای زرشوران تکاب

سرپرست شرکت گسترش معادن و صنایع طلای زرشوران تکاب هم گفت: به همت دولت سیزدهم ۲۵ هزار میلیارد ریال اعتبار برای اجرای فاز توسعه این مجموعه صنعتی معدنی پیش‌بینی شده است.

محمد پروین افزود: فاز توسعه این مجموعه معادن و صنایع طلای زرشوران به زودی وارد مرحله اجرایی می‌شود و برای آن در مجموع ۲۵ هزار میلیارد ریال اعتبار پیش‌بینی شده است.

وی با اشاره به اینکه هم اکنون در این مجموعه یک هزار و ۲۰۰ نفر در سه شیفت کاری مشغول فعالیت هستند، اضافه کرد: با اجرای فاز توسعه معدن طلای زرشوران برای ۵۰۰ نفر دیگر به صورت مستقیم شغل ایجاد می شود و اشتغال غیرمستقیم این مجموعه به بیش از هفت هزار نفر افزایش پیدا می کند.

سرپرست شرکت گسترش معادن و صنایع طلای زرشوران تکاب گفت: اجرایی شدن فاز توسعه این مجموعه می تواند تحول خوبی در بخش تولید طلا در کشور شود و شاهد تحول اقتصادی در این منطقه نیز باشیم.

وی افزود: فاز دوم توسعه زرشوران علاوه بر ایجاد اشتغال مستقیم و غیرمستقیم در این مجموعه، تولید شمش طلا را به ۲ برابر میزان فعلی افزایش خواهد داد.

پروین گفت: طلای تولید شده این مجموعه به عنوان درآمدی پایدار جذب اقتصاد کشور می شود و پس از اخذ مالیات و سهم خزانه، ۱۵ درصد از حقوق دولتی این مجموعه برای رفع محرومیت ها و کارهای عام المنفعه در این منطقه هزینه می شود.

وی یادآور شد: شرکت گسترش معادن و صنایع طلای زرشوران یکی از شرکت های مهم صنعتی معدنی در شمال غرب کشور است که مساحت معدن آن ۵۹ کیلومتر مربع و کارخانه فرآوری و پایین دستی آن نیز ۱۵۰ هکتار مساحت دارد.

گفتنی است، بخش معدن و صنایع پایین دستی آن محور توسعه آذربایجان غربی به شمار می رود و اما معادن سنگ این استان با مشکلات عدیده ای چون خام فروشی و نبود بازار مواجه است.

اعطای تسهیلات با بهره بانکی پایین جهت سرمایه در گردش و همچنین نوسازی ماشین آلات معدنی برای بهبود عملکرد معادن این استان ضروری است.

آذربایجان غربی از وضعیت مناسبی در زمینه ذخایر معدنی برخوردار است اما به رغم حمایتهای مطلوب دولت هنوز تا بهره برداری مطلوب از ظرفیت های بخش معدن و صنایع معدنی راهی طولانی در پیش دارد.