به گزارش بیرونیت، کاربرد سرب در باتری‌ها و رشد روزافزون خودروهای برقی باعث شده است سرب به‌ عنوان یک محصول مهم شناخته شود اما سمی بودن و خطرات زیست‌محیطی آن، سبب ایجاد چالش‌هایی در ارتباط با آینده تجارت این محصول شده است؛ به‌ طوری که تجارت جهانی شمش سرب طی بازه ۱۰ زمانی ۲۰۱۴ تا ۲۰۲۳ روند خاصی نداشته و کاملا نوسانی بوده است.
فلز سرب به‌ دلیل دارا بودن خواص قابل‌توجهی مانند استخراج آسان از سنگ معدن، چگالی بالا، مقاومت در برابر خوردگی و انعطاف‌پذیری، یک فلز کاربردی به‌ شمار می‌رود که در زمینه‌های مختلف از جمله در صنایع ساخت و تولید باتری، کابل‌ها، صنعت شیشه‌سازی و سرامیک و همچنین در سازه‌های ساختمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد. بیشترین استفاده از فلز و شمش سرب در صنعت حمل‌و‌نقل و باتری‌سازی برای ساخت باتری‌های اسید سرب است.

روند تغییرات تجارت جهانی شمش سرب از سال ۲۰۱۴ تا سال ۲۰۲۳ در نمودار یک قابل مشاهده است.

میزان تجارت شمش سرب از دو میلیون و ۸۳۶ هزار تن در سال ۲۰۱۴ به حدود سه میلیون تن در سال ۲۰۲۳ رسیده است. بیشترین میزان تجارت شمش سرب در سال‌های ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸ به ترتیب سه میلیون و ۲۳۸ هزار تن و سه میلیون و ۲۱۱ هزار تن بود و سال ۲۰۱۸ نسبت به سال ۲۰۱۷ اندکی کاهش اتفاق افتاد که دلیل آن، کاهش تجارت در نیمه دوم سال ۲۰۱۸ در مقایسه با نیمه دوم سال قبل از آن است.

کاهش نامحسوس تجارت در سال ۲۰۱۸ به‌ دلیل کاهش ۱۴.۲ درصدی واردات آمریکا نسبت به سال ۲۰۱۷ است و دلیل این موضوع ‌می‌تواند جنگ تجاری آمریکا و چین باشد که موجب تحت تاثیر قرار گرفتن اقتصاد جهانی شده و تجارت فلزات مانند سرب نیز کاهش یافته است. تجارت جهانی شمش سرب در سال ۲۰۱۹ با کاهش حدودی ۲۶۰ هزار تنی نسبت به سال ۲۰۱۸ به حدود دو میلیون و ۹۵۰ هزار تن رسید.

پس از سال ۲۰۱۹ با همه‌گیری کووید ۱۹ و افت فعالیت اقتصادی، تجارت شمش سرب کاهش یافته و به کمترین میزان خود طی ۱۰ سال ۲۰۱۴ تا ۲۰۲۳ رسید و در سال ۲۰۲۰ به میزان دو میلیون و ۶۴۱ هزار تن ثبت شد اما در سال ۲۰۲۱ با کنترل همه‌گیری کووید ۱۹ و بهبود فعالیت اقتصادی، تجارت شمش سرب افزایش داشته است. تجارت شمش سرب در سال ۲۰۲۲ با کاهش حدودی ۱۸۵ هزار تنی نسبت به سال قبل از آن به حدود دو میلیون و ۸۷۰ هزار تن رسید؛ در حالی‌ که در سال ۲۰۲۳ تجارت شمش سرب با روند افزایشی که داشت به حدود سه میلیون تن رسید.

کشورهای برتر صادرکننده و واردکننده شمش سرب

این فلز در مقادیر کمی از پوسته زمین یافت می‌شود اما ذخایر قابل‌توجهی از این ماده به‌ ویژه در ایالات متحده آمریکا، کانادا، استرالیا، اسپانیا، آلمان، آفریقا و آمریکای جنوبی وجود دارد. بزرگ‌ترین تولیدکننده این فلز، چین است که تقریبا ۵۰ درصد از سرب جهان را تولید می‌کند و پس از آن، کشورهای استرالیا، پرو، آمریکا و مکزیک بزرگ‌ترین تولیدکنندگان سرب هستند؛ همچنین کره‌جنوبی، استرالیا و هند به ترتیب بزرگ‌ترین صادرکنندگان و آمریکا، هند و آلمان به ترتیب بزرگ‌ترین واردکنندگان شمش سرب در جهان هستند.

در نمودار ۲ سهم میانگین بزرگ‌ترین واردکنندگان و صادرکنندگان شمش سرب از مجموع تجارت این فلز طی سال‌های ۲۰۱۴ تا ۲۰۲۳ قابل مشاهده است.

همان‌طور که در نمودار ۲ قابل مشاهده است، به طور متوسط ۴۱ درصد از شمش سرب صادر شده توسط کشورهای برتر صادرکننده صورت گرفته است؛ همچنین حدود ۴۴ درصد از واردات شمش سرب به پنج کشور برتر واردکننده تعلق دارد. با توجه به سهم پنج کشور برتر در صادرات و واردات، سایر کشورها نیز سهم قابل‌توجهی دارند که نشان‌دهنده تولید و مصرف وسیع سرب در تمام نقاط جهان است.

در بازه ۱۰ ساله ۲۰۱۴ تا ۲۰۲۳، حدود ۱۲ درصد از صادرات جهانی شمش سرب متعلق به کره‌جنوبی بوده و پس از آن استرالیا با ۹ درصد در رده دوم بزرگ‌ترین صادرکنندگان شمش سرب جهان قرار گرفته است؛ بیشترین میزان صادرات از سال ۲۰۱۴ تا سال ۲۰۱۶ متعلق به استرالیا بوده است. از سال ۲۰۱۷ تا سال ۲۰۲۳ رتبه اول صادرات شمش سرب متعلق به کره‌جنوبی بوده که سهم آن از صادرات ۱۲ درصد است و استرالیا با کاهش حجم صادرات شمش سرب در رتبه دوم قرار گرفت و میزان صادرات آن نسبت به سال ۲۰۱۶ حدود ۳۶ درصد کاهش داشته است. همچنین در سال ۲۰۲۱ استرالیا با اختلاف نامحسوسی از کره‌جنوبی به بیشترین میزان تجارت شمش سرب یعنی حدود ۳۰۳ هزار تن رسید و مجددا رتبه اول صادرکنندگان شمش سرب در جهان را از آن خود کرد. مهم‌ترین مقاصد شمش سرب استرالیا کشورهای انگلستان، هند، چین و ویتنام هستند.

هند دارای سهم ۹ درصدی از صادرات جهانی شمش سرب و سومین صادرکننده برتر این محصول در جهان است. صادرات شمش سرب این کشور در طی سال‌های ۲۰۱۴ تا ۲۰۲۳ روندی افزایشی را طی کرده است؛ به طوری که از حدود ۸۰ هزار تن در سال ۲۰۱۴ به حدود ۲۴۶ هزار تن در سال ۲۰۲۳ رسیده است.

کانادا چهارمین صادرکننده شمش سرب و سهم آن از صادرات جهانی ۶ درصد است؛ صادرات این محصول کانادا در طی ۱۰ سال مورد بررسی روند خاصی نداشت اما در مجموع کاهشی بود؛ به‌ طوری که از حدود ۲۷۱ هزار تن در سال ۲۰۱۴ به حدود ۱۶۴ هزار تن در سال ۲۰۲۳ رسیده است. بلژیک در رتبه پنجم صادرات شمش سرب قرار دارد و ۵ درصد از سهم تجارت شمش سرب متعلق به این کشور است؛ صادرات شمش سرب بلژیک در طی سال‌های ۲۰۱۴ تا ۲۰۲۳ به‌ طور کلی روند کاهشی داشته و از حدود ۱۵۵ هزار تن در سال ۲۰۱۴ به حدود ۱۴۲ هزار تن در سال ۲۰۲۳ رسیده است.

سهم آمریکا از واردات شمش سرب حدود ۱۸ درصد است که این موضوع نشان می‌دهد این کشور بزرگ‌ترین واردکننده شمش سرب در جهان است؛ واردات شمش سرب آمریکا در سال ۲۰۲۳ حدود ۵۳۲ هزار تن ثبت شد که نسبت به سال ۲۰۲۲ حدود ۱۲۰ هزار تن کاهش داشته است. کشورهای مهم تامین‌کننده شمش سرب آمریکا، کشورهای کانادا، کره‌جنوبی و مکزیک هستند؛ همچنین با توجه به اطلاعات سازمان تجارت جهانی، متوسط واردات سرب آمریکا طی ۱۰ سال ۲۰۱۴ تا ۲۰۲۳ حدود ۵۵۰ هزار تن به ثبت رسیده است.

هند در رتبه دوم واردکنندگان برتر شمش سرب در جهان قرار دارد و سهم آن از تجارت حدود ۸ درصد است. طی سال‌های ۲۰۱۴ تا ۲۰۲۳ واردات شمش سرب این کشور تغییرات چندانی نداشته و از حدود ۲۱۳ هزار تن در سال ۲۰۱۴ به حدود ۲۰۰ هزار تن در سال ۲۰۲۳ رسیده است؛ متوسط واردات شمش سرب هند طی بازه ۱۰ ساله ۲۰۱۴ تا ۲۰۲۳ حدود ۲۳۷ هزار تن بوده و هند بیشترین واردات شمش سرب را از کره‌جنوبی، امارات متحده عربی و مالزی داشته است.