مجتبی پورحبیبی| بررسی معاملات سیمان در بازار صنعتی بورس‌کالای ایران نشان می‌دهد که با آغاز فصل گرما میزان ساخت‌وساز مسکن نیز به طور نسبی افزایش می‌‌‌یابد و از این‌رو تقاضا برای سیمان نیز روند صعودی به خود می‌گیرد و در ادامه افزایش قیمت انواع سیمان در سال جدید را پی خواهد داشت.
بررسی تالار صنعتی و معدنی بورس‌کالای ایران نشان می‌دهد که در بازه زمانی ۸ تا ۱۱اردیبهشت‌ماه حدود یک‌میلیون و ۵۰۶‌هزار و ۶۶۱تن انواع سیمان عرضه شد که با ثبت تقاضای ۱.۱درصدی نسبت به عرضه در نهایت یک‌میلیون و ۲۸۳‌هزار و ۳۰۳تن سیمان با میانگین قیمت موزون یک‌هزار و ۷۷تومان به ازای هر کیلوگرم به فروش رسید. میزان تقاضا برای سیمان‌‌‌های عرضه‌شده نیز یک‌میلیون و ۷۱۵‌هزار و ۴۲۳تن به ثبت رسید که به طور کلی ۸۵‌درصد از انواع سیمان مورد معامله قرار گرفت.

همچنین بررسی تالار صنعتی کالای ایران در بازه زمانی اول تا چهارم اردیبهشت‌ماه نشان می‌دهد که در مدت مورد بررسی یک‌میلیون ۵۴۹‌هزار و ۵۰۷تن انواع سیمان در این بازار عرضه شد که با استقبال یک‌میلیون و ۶۱۲‌هزار و ۹۰۶تنی مواجه شد و در نهایت یک‌میلیون و ۲۸۱‌هزار و ۴۴۸تن با میانگین قیمت موزون یک‌هزار و ۱۸تومان به ازای هر کیلوگرم مورد معامله قرار گرفت.

مقایسه آمار معاملات هفته جاری با هفته گذشته نشان می‌دهد که در هفته جاری میانگین قیمت موزون سیمان رشد ۵.۴درصدی داشته است و با توجه به آغاز فصل ساخت‌وساز میزان تقاضا برای این محصول معدنی حدود ۶‌درصد افزایش داشته است.

این در حالی رخ می‌دهد که میزان عرضه سیمان در تالار فیزیکی بورس‌کالا در هفته جاری نسبت به هفته گذشته ۳درصد کاهش داشته است. افزایش تقاضا و میزان رقابت با آغاز فصل بهار موجب صعودی شدن قیمت سیمان شده است، از این‌رو تولیدکننده‌‌‌ها تا حدودی از عرضه محصول خود امتناع کردند. با وجود این در معاملات هفته جاری ۸۵‌درصد از انواع سیمان عرضه‌شده به فروش رسید.

کمبود نقدینگی و صادرات؛ دو چالش سیمانی‌‌‌ها
با آغاز فصل گرما تولیدکننده‌‌‌ها و فعالان سیمانی با چالش‌‌‌های جدیدی مواجه می‌‌‌شوند که آغاز محدودیت و قطعی برق در این فصل‌‌‌ها موجب تعطیلی یا کاهش ساعت کاری واحدهای تولیدی می‌شود.

با توجه به این موضوع و طبق روال سال‌های گذشته، فعالان این صنعت در ماه‌‌‌های ابتدایی سال با تمام ظرفیت خود سیمان تولید می‌کنند و به طور نسبی میزان عرضه در بورس‌کالا و بازار آزاد در ماه‌‌‌‌‌‌ پایانی سال گذشته و همچنین دوماه ابتدایی سال جدید نسبت به سایر فصل‌‌‌ها بیشتر است. موضوع کمبود نقدینگی و صادرات از دیگر چالش‌‌‌های اساسی این صنعت به حساب می‌‌‌آیند؛ چراکه به عقیده بسیاری از صنعتگران و فعال این حوزه و براساس آمار سال گذشته، ظرفیت اسمی تولید سیمان سالانه ۹۰میلیون تن برآورد شده و این در حالی است که نیاز داخلی با ۶۰میلیون تن سیمان تامین می‌شود و ۳۰میلیون تن مازاد باید از طریق صادرات به فروش برسد.
مشکلی که در این میان مطرح می‌شود محدودیت کشورهای مقصد برای فروش است؛ چراکه صنعتگران ایران بازارهای قدیمی عراق و افغانستان را به دلیل مسافت و مسائل سیاسی از دست داده‌‌‌اند و فقط کشورهای حوزه CIS از مقاصد مهم و اصلی برای صادرات کلینکر ایران محسوب می‌شوند.

در نتیجه با وجود محدودیت صادرات، در کشور مازاد کلینکر وجود دارد و صنعتگران از این میزان مازاد برای جبران تولید در فصل زمستان و تابستان با وجود محدودیت‌های برق و گاز استفاده می‌کنند. صنعت سیمان در فصل تابستان با بحران قطعی برق و در فصل سرما با محدودیت گاز همراه است.

یکی دیگر از معضلات صنعت سیمان، تفاوت قیمت این محصول در بازار آزاد و بورس‌کالاست؛ چراکه تولیدکننده‌‌‌ها محصول خود را در بازار آزاد باید با قیمت پایه عرضه کنند که نسبت به قیمت عرضه در بورس‌کالا رقمی پایین‌‌‌تر است.

با این حال قیمت پایه رقم منطقی به نظر می‌رسد و از این رو تولید برای صنعتگر صرفه اقتصادی خواهد داشت تا با برقراری تعادل در فروش داخلی و صادراتی و انبار کردن کلینکر بتواند چرخ صنعت سیمان را همواره در حال حرکت نگه دارد.