محدودیت‌‌‌های گاز موجب شده است تا تمام واحدهای تولیدی زنجیره فولاد تا اواسط اسفندماه میزان تولید و عرضه خود را کاهش دهند و با توجه به ابهامات ناشی از لغو عوارض صادراتی بیشتر عرضه‌‌‌های بورس‌کالا جنبه رفع تعهدات صادراتی را دارد.
بررسی آمار و معاملات تالار صنعتی و معدنی بورس‌کالا طی چهار هفته گذشته نشان می‌دهد که میزان عرضه‌‌‌ها هر هفته نسبت به هفته گذشته روند تدریجی نزولی را در پیش گرفته است. در هفته‌‌‌های پایانی آبان‌ماه قیمت آهن اسفنجی در کانال ۱۴‌هزار تومان به ازای هر کیلوگرم مورد معامله قرار می‌‌‌گرفت؛ اما عرضه آهن اسفنجی در چهار هفته اخیر روند نزولی را در پیش گرفت، به‌طوری که در معاملات ۱۸آذرماه حدود ۱۰۲‌هزار تن آهن اسفنجی عرضه شد که در ۲۵ آذرماه به ۹۲‌هزار تن رسید و در دوم دی به ۷۰‌هزار تن کاهش یافت که این روند تدریجی میزان عرضه به معاملات ۹دی‌ماه هم رسید، به طوری که کمترین حجم عرضه هفتگی آهن اسفنجی در بورس‌کالا در سال‌جاری تاکنون بود و عمده دلیل آن نیز قطعی گاز واحدهای احیای مستقیم است.

بررسی بازار فیزیکی نشان می‌دهد که دو دلیل اصلی برای کاهش تدریجی میزان عرضه در تالار صنعتی وجود دارد که با توجه به حجم کم عرضه، تقاضای کمتری نیز نسبت به هفته‌‌‌های گذشته وارد بورس‌کالا شده است. اولین و مهم‌ترین دلیل کاهش عرضه را می‌‌‌توان به محدودیت ۳۰درصدی اعمال‌شده بر سهمیه بهین‌‌‌یاب شرکت‌های متقاضی آهن اسفنجی از سوی بورس‌کالا نسبت داد که واحدهای تولیدی را با معضل جدی مواجه کرده است. از طرفی برخی از شرکت‌های تولیدکننده شمش که به علت عدم‌توازن قیمت آهن اسفنجی و شمش در زیان عملیاتی قرار گرفته‌‌‌اند، تولید را متوقف کرده‌‌‌اند.

همچنین موضوع محدودیت گاز در واحدهای فولادی و به‌ویژه کارخانه‌‌‌های آهن اسفنجی که با آغاز فصل زمستان اعمال می‌شود، موجب کاهش میزان فعالیت و تولید واحدهای صنعتی می‌شود. از این‌رو فعالان حوزه آهن اسفنجی در ماه پایانی پاییز میزان فعالیت خود را افزایش می‌دهند تا بتوانند ضرر و زیان‌‌‌های ناشی از کمبود گاز در فصل زمستان را جبران کنند. روند کاهشی میزان عرضه در بازار فیزیکی این ادعا را تا حدودی تثبیت می‌کند که موضوع اخطارهای محدودیت و قطعی گاز آغاز شده است. کاهش میزان عرضه و افزایش قیمت آهن اسفنجی در تالار معدنی و صنعتی بورس‌کالا بر عملکرد دیگر حلقه‌‌‌های زنجیره فولاد تاثیر مستقیم گذاشته است. از این‌رو محدودیت تولید آهن اسفنجی موجب کاهش عرضه شمش فولادی در رینگ فیزیکی خواهد شد و این در حالی است که بررسی معاملات نشان می‌دهد میزان عرضه شمش نیز روند کاهشی را در پیش گرفته است.
همچنین محدودیت تولید آهن اسفنجی تحت‌تاثیر کمبود انرژی معاملات مقاطع فولادی را نیز تحت‌تاثیر قرار داده است، به طوری که در روز ۲۹ آذرماه حدود ۱۵‌درصد از حجم عرضه مورد معامله قرار گرفت، در روز ۶ دی‌ماه نیز ۱۴‌درصد از عرضه‌‌‌ها به فروش رسید. به عبارت بهتر این میزان از معامله به صورت اعتباری انجام می‌شود و عملا به دلیل کمبود نقدینگی دادوستدها به صورت نقدی انجام نمی‌شود و تولیدکننده‌‌‌ها ترجیح می‌دهند با توجه به مسائل ذکرشده محصول خود را در بازار عرضه کنند یا با توجه به ابهاماتی که پیرامون لغو عوارض صادراتی بیان می‌شود بیشتر تولیدکننده‌‌‌ها با هدف رفع تعهدهای صادراتی وارد بورس‌کالا می‌‌‌شوند و از این‌رو وضعیت معاملات آهن اسفنجی در رینگ فیزیکی همه زنجیزه فولاد را تحت‌تاثیر قرار داده است.

در روز معاملاتی ۹دی‌ماه تالار فیزیکی در بورس‌کالای ایران میزبان ۲۵‌هزار تن آهن اسفنجی بود که این میزان با استقبال ۳۱‌هزار و ۲۰۰تنی مواجه شد و تمام عرضه مورد معامله قرار گرفت. میزان عرضه در روز معاملاتی هفته جاری حدود ۶۴‌درصد کاهش را نسبت به هفته گذشته به ثبت رسانده است. بررسی میانگین قیمت پایه نیز نشان می‌دهد که آهن اسفنجی با افت ناچیز قیمت همراه بوده است.
منبع: دنیای اقتصاد