به‌طور معمول با آغاز فصل زمستان میزان تولید در کارخانه‏‏‌های تولیدی آهن اسفنجی کاهش می‌یابد و میزان عرضه در روز معاملاتی بعد با افت همراه می‌شود که این روند کل زنجیره فولاد را با چالش مواجه می‌کند و مجددا بازار فولاد وارد رکود و سکون می‌شود و عملا راه‌حلی به‌جز صادرات برای برون‏‏‌رفت از این شرایط باقی نمی‌ماند که سیاست‏‏‌های داخلی این راه را نیز به بن‎بست کشانده است.
بررسی معاملات زنجیره فولاد در تالار صنعتی و معدنی بورس‌کالای ایران نشان می‌دهد که رینگ فیزیکی زنجیره فولاد طی سه‌هفته اخیر با افزایش قیمت همراه بوده است. براساس آنچه در سال‌های پیش در بخش فولاد رخ داده می‌‌‌توان انتظار داشت که واحدهای تولیدی با نزدیک شدن به فصل سرما با اخطارهایی در زمینه محدودیت و قطعی گاز مواجه ‌‌‌شوند؛ از این‌رو فولادکاران زمستانی همراه با افت تولید را سپری می‌کنند.

افزایش قیمت معاملات آهن اسفنجی در رینگ فیزیکی این موضوع را تایید می‌کند که در زمستان سال‌جاری نیز واهمه‌‌‌ از محدودیت‌های گاز محقق خواهد شد. به عبارت بهتر، تجربه سال‌های گذشته این مهم را به اثبات رسانده است که با آغاز فصل زمستان و پیش‌بینی سرد شدن هوا از هفته آینده میزان تولید در بخش فولاد به‌ویژه آهن اسفنجی به‌شدت کاهش یابد.

از این‌رو قیمت آهن اسفنجی در معاملات تالار فیزیکی بورس‌کالا طی سه‌هفته گذشته در کانال افزایشی قرار گرفته و موجب شده است تا رقابت در این رینگ نیز افزایشی شود. از این‌رو بررسی معاملات سه‌هفته گذشته نشان می‌دهد که میزان تقاضا روند رشد تدریجی را سپری کرده است، به نحوی که در معاملات روز شنبه ۱۸آذرماه میزان تقاضا فراتر از میزان عرضه بود.

احتمال کاهش حجم عرضه آهن اسفنجی در رینگ فیزیکی
بررسی معاملات آهن اسفنجی در بورس‌کالا نشان می‌دهد که روز شنبه ۱۸ آذرماه حدود ۱۰۲‌هزار تن آهن اسفنجی در رینگ فیزیکی عرضه شد که با تقاضای ۱.۸برابری نسبت به عرضه مواجه شد و از این‌رو ۱۰۰‌درصد میزان آهن اسفنجی عرضه‌شده مورد معامله قرار گرفت. همچنین بررسی روند قیمتی آهن اسفنجی طی هفته‌‌‌های اخیر نشان می‌دهد که روز شنبه میانگین قیمت موزون هر کیلوگرم آهن اسفنجی بیش از ۱۳‌هزار و ۵۰۰تومان به ثبت رسید که نسبت به معاملات هفته گذشته ۷.۴‌درصد افزایش قیمت را گزارش کرد.

از طرفی با توجه به قیمت‌های فعلی عرضه‌شده آهن اسفنجی در بورس‌کالا در صورت ادامه این روند صعودی، خریداران محصولات میل و رغبت چندانی برای خرید نخواهند داشت، چراکه قیمت‌های بازار فیزیکی در حال رسیدن به قیمت‌های بازار هستند و از این‌رو انگیزه‌‌‌ای برای ادامه خرید محصول از بازار فیزیکی وجود نخواهد داشت. در این بین محصولاتی که عرضه آنها به صورت اعتباری انجام می‌شود همچنان از جذابیت خرید برخوردارند، چراکه فعالان بخش فولاد با معضلی به نام کمبود نقدینگی دست و پنجه نرم می‌کنند و از این‌رو محصول را از تالار فیزیکی خریداری می‌کنند و در بازار می‌‌‌فروشند که این امر موجب برهم‌خوردن بازار و نحوه قیمت‌گذاری می‌شود.

پیش‌بینی می‌شود با ادامه این روند ارگان‌‌‌های نظارتی و بازارسازها وارد عمل شوند و مجددا سهمیه‌‌‌بندی را در بخش فولاد اجرا کنند که این موضوع موجب می‌شود بازار در آینده مجددا وارد رکود و سکون شود.

افزایش قیمت مواد اولیه همچون آهن اسفنجی و شمش موجب می‌شود تا محصول نهایی به صورت نقدی از درب کارخانه خریداری نشود و به این ترتیب دوباره بازار فولاد در رکود به دام خواهد افتاد. تشدید این شرایط با نزدیک شدن به پایان سال‌جاری موجب می‌شود تا کارخانه‌‌‌ها و واحدهای فولادی با کمبود جدی نقدینگی و همچنین افزایش هزینه مواجه شده و در پرداخت حقوق و دستمزد و عیدی پایان سال کارکنان خود با معضل روبه‌‌‌رو شوند.

پیش‌بینی می‌شود با توجه به احتمال اعمال محدودیت‌های گازی در واحدهای تولیدی میزان تولید آهن اسفنجی کاهش یابد و از این‌رو انتظار می‌رود روز شنبه ۲۵آذرماه میزان عرضه آهن اسفنجی در بازار فیزیکی نسبت به هفته‌‌‌های گذشته کاهش یابد که این موضوع موجب افزایش قیمت آن خواهد شد که می‌توان تاثیر مستقیم این جریان را در کاهش رغبت و انگیزه خرید محصول نهایی از درب کارخانه و رکود مجدد بازار فولاد مشاهده کرد.

کاهش ۳۰ درصدی میزان عرضه میلگرد
بررسی معاملات میلگرد در تالار صنعتی بورس‌کالا در روز چهارشنبه ۲۲آذرماه نشان می‌دهد با توجه به افزایش قیمت آهن اسفنجی و شمش فولادی طی سه‌هفته اخیر، میانگین قیمت پایه میلگرد ۲۰‌هزار و ۸۴۱تومان به ازای هر کیلوگرم ثبت شد که نسبت به قیمت پایه هفته گذشته که ۲۰‌هزار و ۶۵۹تومان به ازای هر کیلوگرم بود، حدود ۰.۹‌درصد افزایش داشته است. از این‌رو حجم عرضه میلگرد در روز معاملاتی ۲۲ آذرماه ۱۹۰‌هزار و ۲۵۸تن بود که نسبت به عرضه هفته گذشته با حجم ۲۷۰‌هزار و ۴۸تن با ۳۰‌درصد افت همراه بوده است.

آمار و ارقام نشان می‌دهد که افزایش قیمت مواد اولیه ناشی از احتمال محدودیت‌های گازی کل زنجیره فولاد را با بحران مواجه کرده است، به نحوی که نوردکاران با توجه به هزینه تولید و حمل میلگرد تمایلی به خرید شمش ندارند. همچنین با نزدیک شدن قیمت بازار و بورس‌کالا عملا خرید از بازار فیزیکی توجیه اقتصادی برای فعالان بخش فولاد ندارد و ادامه این شرایط، آینده نه‌چندان مطلوبی را برای بازار رقم خواهد زد. به طور کلی در شرایط فعلی، بازار داخلی فولاد در رکودی سنگین به سر می‌‌‌برد که حاصل سیاست‌‌‌های دستوری ناشی از قیمت‌گذاری محصولات زنجیره فولاد و شرایط ناپایدار سیاسی و اقتصادی جهانی است.

قیمت‌های جهانی زنجیره فولاد در ماه پایانی سال میلادی در کانال افزایشی قرار گرفته‌‌‌اند و از این‌رو سیگنالی مثبت برای تولیدکننده‌‌‌های ایرانی است که می‌‌‌توانند محصولات نهایی خود را روانه بازارهای جهانی کنند، اما شرایطی که بخش تولید زنجیره فولاد داخلی را احاطه کرد و همچنین سیاست‌‌‌های به‌کار گرفته‌شده برای این بخش موجب شده است تا فعالان و صنعتگران بخش فولاد در رقابت‌‌‌های بین‌المللی نیز از رقبای خود جا بمانند و فولاد ایرانی در بازارهای صادراتی نمی‌‌‌تواند نقش پررنگی همچون گذشته ایفا کند.
منبع: دنیای اقتصاد