در این بین براساس آمارها کشور چین با صادرات ۵ میلیارد دلاری رتبه اول صادرات سنگ‌های تزئینی را به خود اختصاص داده است، اما ایران در این حوزه با ۲۰۰ میلیون دلار صادرات، جایگاه خوبی را در بازارهای جهانی ندارد. ایران پس از چین با ۵/۵۳ میلیون تن تولید سالانه، هند با ۳۰ میلیون تن و ترکیه با ۱۳ میلیون تن قرار دارد. سال گذشته حدود ۱۲ میلیون تن سنگ تزئینی در کشور تولید شده است. به این ترتیب ما در بهترین شرایط ۱۵ میلیون تن و در بدترین شرایط ۸ میلیون تن تولید سنگ‌های تزئینی می‌توانیم تولید کنیم. براساس نظر کارشناسان حجم تجارت این نوع سنگ سال گذشته در سطح جهانی به ۳۲ میلیارد دلار در دنیا رسیده،‌ پیش‌بینی امسال رسیدن به ۴۰ میلیارد دلار و پیش‌بینی برای سال ۲۰۳۰، رسیدن به ۵۴ تا ۵۵ میلیارد دلار است.
حال گفته می‌شود اگر جمهوری اسلامی ایران ۱۰ درصد از سهم این بازار جهانی را داشته باشد و مشکلات فعالان تولید‌کننده حل شود، می‌تواند جایگاه خوبی را رقم بزند و سطح خود را ارتقا دهد، اما مساله این است که از ۲ هزار و ۲۰۰ معدنی که در کشور وجود دارد تنها ۳۰ درصد آنها فعال است و از حدود ۵ هزار واحد فرآوری با ظرفیت ۴۵۰ میلیون مترمربع نیز ۳۰ درصد کار می‌کند و باید گفت به دلیل بی‌بهرگی از ماشین‌آلات روز نتوانسته‌اند بیش از اینها به پیش بروند. این در حالی است که سال‌هاست موضوع مشوق‌های صادراتی مطرح بوده و از سوی فعالان اقتصادی به آن اشاره شده، اما مسوولان هیچ‌گونه حمایتی از آنها نکرده‌اند. با توجه به اینکه امروز رقابت مهم در دنیا برای فروش محصولات بیشتر، کسب بازارهای جهانی، ارزآوری و توسعه کشورهاست، بنابراین نیاز است فعالان حوزه سنگ کشور مورد حمایت جدی دولت قرار گیرند تا صادرات سنگ تکانی بخورد. نکته مهم را وقتی بیشتر درک می‌کنیم که نگاهی به آمارهای صادراتی ترکیه بیندازیم. در حالی که ۹۰ درصد سنگ تولیدی در کشور ما مصرف می‌شود در ترکیه ۸۰ درصد سنگ تولیدی صادر می‌شود! این موضوع به این خاطر رخ می‌دهد که در ایران معادن فعال و کارخانه‌های فعال دچار مشکل شده‌اند، اما برای معادن ترکیه راه هموار است.

تفاوت آمار ظرفیت و تولید
در این خصوص رییس انجمن سنگ ایران گفت: ظرفیت در حوزه معدن کشور ۳۰ میلیون تن است، اما متاسفانه تاکنون بیشترین سهم تولیدی کشور بیشتر از ۱۵ میلیون تن نبوده است. باید به سمت و سویی حرکت شود که این مهم افزایش یابد و تا الزامات در مسیر محقق نشود، این امر امکان‌پذیر نیست.
بهرام شکوری ادامه داد: وزارت صمت متولی تولید کشور است اما با اینکه سازمان‌های دیگری مانند دارایی، بانک مرکزی و خیلی از سازمان‌های دیگر به شکل مستقیم با تولید مرتبط نیستند، سیاستگذاری و نوع عملکرد آنها تولید را متاثر می‌کند و هرکدام از آنها‌ ساز خود را می‌زنند.
او اظهار کرد: نباید مالیات فعالان در امر تولید افزایش یابد، از آبادانی می‌توانیم خراج گرفت اما از ویرانی که نمی‌توان خراج گرفت. وی با بیان اینکه نرخ مالیاتی کمتر، انگیره برای تولید را بیشتر فراهم می‌کند، گفت: امروز اگر در حوزه سنگ سرمایه‌گذاری شود، برای رسیدن به ظرفیت ۳۰ میلیون تن که می‌تواند یک و نیم میلیارد دلار ارز‌آوری داشته باشد، باید یک میلیارد دلار خرج ماشین‌آلات سنگین معدنی و به همین میزان برای تجهیزات فرآوری سرمایه‌گذاری شود، اما انواع و اقسام ممنوعیت‌ها و محدودیت‌ها سر راه وجود دارد که شایسته کشور نیست.
شکوری بیان کرد: ۹۰ درصد سنگ تولیدی در کشور مصرف می‌شود اما در ترکیه ۸۰ درصد سنگ تولیدی صادر می‌شود و در ایران به دلیل کاهش ساخت‌و‌ساز، مشکلاتی نیز ایجاد شده و معادن فعال و کارخانه‌های فعال دچار مشکل شده‌اند و تنها راه نجات این صنعت، صادرات است.

احتمال جایگزینی سنگ مصنوعی
در ادامه مدیرکل صمت استان مرکزی گفت: اگر در حوزه سنگ تزئینی به موقع اقدام نشود، احتمال جایگزینی سنگ‌های مصنوعی به جای سنگ طبیعی وجود خواهد داشت. علی جودکی ادامه داد: در صادرات سنگ تزئینی به جایگاه واقعی خود نرسیده‌ایم و در اقتصاد کلان نیز همین گونه است، بنابراین سیاست‌های ما در این مسیر نیاز به بازنگری دارد.
وی با اشاره به بازار ۳۷ میلیارد دلاری صنعت سنگ جهانی افزود: یکی از نکاتی که در اجلاس ششم میز سنگ نیز به آن پرداخته شد، ماشین‌آلات فرآوری است. امروزه نمی‌توان با تکنولوژی ۵۰ سال پیش مطابق سلیقه بازار به فرآوری سنگ پرداخت.
مدیرکل صمت استان مرکزی گفت: یکی از نکات مثبت در زمینه سنگ این است که سنگ کوپ، سنگ خام محسوب نمی‌شود چراکه ۵۰ درصد فرآوری سنگ در معدن اتفاق می‌افتد.
وی با اشاره به صادرات ۷۵ درصدی سنگ کوپ از کشور ترکیه اظهار کرد: ذائقه کشورها متفاوت است و همچنین در بهترین شرایط، امکان فرآوری ۵۴ درصد سنگ استخراجی از معادن در کشور وجود دارد. صادرات سنگ نه‌تنها یک هدف، بلکه فرآیندی است که از استخراج سنگ در معدن آغاز شده و به صورت سنگ فرآوری شده یا کوپ به دست مشتری خارجی می‌رسد.
جودکی ادامه داد: تعریف عوارض مختلف روی سنگ، صادرات آن را مختل می‌کند. از آنجا که افغانستان به آب‌های آزاد دسترسی نداشته و امکان فرآوری سنگ در آن کشور وجود ندارد، ممنوعیت ورود سنگ از افغانستان موجب مسدود شدن بخشی از بازار روی کشور می‌شود. ایجاد شورای سیاستگذاری سنگ کشور، از اتخاذ تصمیمات خلق‌الساعه در ارتباط با این صنعت جلوگیری می‌کند.
وی گفت: امیدواریم با برنامه‌ریزی مناسب و ارتباطات بیشتر، شرایطی فراهم شود تا گام مثبتی را برای توسعه صادرات کشور برداریم. در صورت راه‌اندازی پایانه صادراتی سنگ عدد صادراتی کشور را جابه‌جا خواهیم کرد.

صربستان مسیر مناسبی برای توسعه صادرات ایران
رایزن تجاری ایران در صربستان گفت: صربستان به دلیل موقعیت خاص در اروپا و نزدیکی به ایتالیا و ترکیه، مسیر مناسبی برای صادرات سنگ ایران محسوب می‌شود، همچنین به دلیل وجود پیمان تجارت آزاد صربستان با اتحادیه اروپا و ترکیه، تعرفه صادراتی صربستان به این دو کشور صفر است. در صورتی که بتوانیم موافقتنامه تجارت آزاد با صربستان منعقد کنیم، کالای ایرانی راه خود را به بسیاری از کشورهای اروپایی باز خواهد کرد.
فراز چمنی ادامه داد: ترکیه در طول سال‌های اخیر چالش‌هایی را برای صادرات ما ایجاد کرده است. یکی از برنامه‌های ما حل مشکل ویزا بین ایران و صربستان خواهد بود. انعقاد موافقتنامه‌های تجارت آزاد و و روابط بانکی با کشورهای مختلف و تعیین ارزان‌ترین مسیرهای حمل‌و‌نقل، مطالباتی است که باید در این میزها مطرح شود. باید بستر را برای بخش خصوصی فراهم کنیم تا به بازار مطلوب خود دست پیدا کند.

تاثیر زلزله ترکیه بر مصالح ساختمانی ایران
رایزن تجاری ایران در ترکیه نیز گفت: تولید و صادرات دو مقوله متفاوت از یکدیگر هستند. شاید به این دلیل که سال‌ها صادرات ما بر مبنای مازاد تولید بوده، برنامه‌ریزی درستی برای آن نشده است. باید علاوه بر نگاه جزیی به مقوله تولید تا صادرات، نگاه کلی و جامع نیز به صادرات داشته باشیم.
کامران داوری‌نیکو ادامه داد: برگزاری کارگاه‌های بین‌المللی، رویدادها و مسابقات مرتبط با سنگ می‌تواند به توسعه این صنعت کمک کند. استقرار صنایع طراحی داخلی و صنایع ساخت ابزارآلات تزئینی و استفاده از هنر و رسانه برای معرفی این صنعت می‌تواند راهگشا باشد.
داوری‌نیکو افزود: حضور در مجامع بین‌المللی به هر طریق نیز خود یک حسن به شمار می‌رود. حضور مصالح ساختمانی ایران برای بازسازی خسارات ناشی از زلزله ترکیه می‌تواند بازار جذاب و پرسودی را برای تولید‌کنندگان کشور فراهم کند.

منبع: روزنامه جهان صنعت