فعالیت مجدد واحدهای تولیدی با عبور از محدودیت‌های گازی و تقویت تولید همچنین افت بهای آهن اسفنجی مهم‌ترین دلیل افت قیمت‌ها و منطقی‌تر شدن بازار فولاد بود.
افت قیمت آهن اسفنجی در معاملات رینگ داخلی بورس‌کالا در ابتدای هفته موجب شد تا ناترازی شدید بین عرضه و تقاضا برای شمش فولاد در این بستر معاملاتی مشاهده شود؛ چرا که لغو قطعی گاز صنایع، خوش‌بینی را نسبت به رشد تولید محصولات فولادی افزایش داده و تولید‌‌‌کنندگان را از خرید به جهت پرکردن موجودی انبارهای خود منصرف کرده است. در نتیجه این ناترازی نیز میانگین قیمت معاملاتی هر کیلوگرم شمش فولاد نسبت به اوج قیمت‌ها در زمستان گذشته افت ۱۸درصدی را تجربه کرد. برخی کارشناسان معتقدند با توجه به افزایش عرضه در داخل و روند نزولی قیمت‌های جهانی محرکی به‌جز احتمال قطعی برق صنایع در تابستان برای افزایش قیمت‌ها دیده نمی‌شود.

رشد تولید فولاد با عرضه اسفنجی
در حالی که در پایان سال ۱۴۰۱ بهای شمش فولاد رکورد‌‌‌های قیمتی جدیدی را ثبت کرد، بررسی روند معاملات در رینگ داخلی بورس‌کالا از کاهشی‌شدن روند دادوستد در این بستر معاملاتی حکایت دارد. روز گذشته بورس‌کالا میزبان عرضه حدود ۲۰۰‌هزار تن شمش فولاد بود که در مقایسه با میزان عرضه‌‌‌‌‌‌ها در فصول سابق در بالاترین سطح عرضه طی هفت‌ماه گذشته قرار می‌گیرد. همچنین بیش از ۱۵۰‌هزار تن از این عرضه‌‌‌ها متعلق به شمش فولاد۵SP است که نسبت به هفته میانی فروردین‌ماه رشد ۲۳درصدی را تجربه کرد. از طرفی میزان تقاضا برای این محصول در رینگ داخلی بورس‌کالا از ناترازی شدید بین عرضه و تقاضا برای شمش فولاد خبر می‌دهد.
دوشنبه گذشته تقاضا برای شمش۵SP به ۱۱۰‌هزار تن رسید که نسبت به هفته قبل ۳۶‌درصد کاهش را تجربه کرد. درست است که افزایش بهای آزاد ارز و رشد انتظارات تورمی در میان فعالان صنایع از عوامل تاثیر‌گذار بر رشد چشمگیر بهای فولاد و به تبع آن مقاطع طویل فولادی بوده‌‌‌اند، با این‌‌‌حال افت تولید در زمستان گذشته نیز موجب تشدید ناترازی بین عرضه و تقاضا شد و در نتیجه قیمت‌ها به طرز چشمگیری رشد کرد. در ماه‌‌‌های اخیر به‌‌‌دلیل کمبود گاز در کشور تولید‌‌‌کنندگان فولاد مجبور به کاهش تولید شدند.

اتمام فصل سرد سال و خوش‌بینی نسبت به رشد تولید آهن اسفنجی موجب شده است تا از میزان تقاضا برای این محصول کاسته شود؛ چرا که آهن اسفنجی از مواد خام اولیه مهم در تولید فولاد داخلی به شمار می‌رود و چشم‌انداز مثبت برای تولید آن از واهمه برای کمبود شمش فولاد و سایر مقاطع طویل فولادی کاسته است. شنبه گذشته میانگین قیمت فروش آهن اسفنجی در رینگ داخلی بورس‌کالا به ۱۰‌هزار و ۴۰۰تومان به ازای هر کیلوگرم رسید. این درحالی است که این محصول در انتهای اسفندماه و در این بستر معاملاتی در سطح قیمتی ۱۵‌هزار تومان به ازای هر کیلوگرم فروخته شد.
اصلاح ۱۵ درصدی قیمت پایه
رشد میزان عرضه و افت قیمت آهن اسفنجی موجب شده است تا تولید شمش از محدوده ضرر خارج شود و شمش فولاد حمایت بهای تمام‌شده را از دست بدهد. در نتیجه روز گذشته هر کیلوگرم شمش فولاد ۵SP با میانگین قیمت پایه ۱۷‌هزار و ۹۰۰تومان در این بستر عرضه شد که حدود ۵‌درصد کمتر از میزان قیمت پایه در هفته سوم فروردین‌ماه قرار دارد. همچنین برتری عرضه نسبت به تقاضا موجب شد تا رقابت قیمتی برای این کامودیتی ایجاد نشود و میانگین قیمت معاملاتی هر کیلوگرم از آن نیز در سطح ۱۷‌هزار و ۹۰۰تومان قرار گیرد. این درحالی است که میانگین قیمت معاملاتی در اسفندماه گذشته به ۲۲‌هزار تومان به ازای هر کیلوگرم نیز رسیده بود. البته باید اشاره کرد که قیمت شمش فولاد در ابتدای فروردین‌ماه ۱۴۰۱ در سطح ۱۵‌هزار تومان قرار داشت و باوجود افت چشمگیر قیمت‌ها، نرخ شمش فولاد همچنان نسبت به سطح قیمتی در یک‌سال گذشته ۳/ ۱۹‌درصد بیشتر است.

از طرفی برخی تحلیلگران معتقدند به دلایلی از جمله کاهش نرخ‌های جهانی شمش و خوش‌بینی نسبت به افزایش تولید، امکان افت بیشتر قیمت‌ها در بورس وجود دارد. اخبار جهانی حاکی از ضعف مشهود در تقاضا به‌خصوص در شرق آسیاست. همچنین قیمت‌ها در چین به عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده و مصرف‌کننده فولاد در دنیا به علت نگرانی از مازاد عرضه کاهشی شده است؛ در حالی که این کشور به‌طور سنتی در فصل بهار با افزایش تقاضا برای محصولات فولادی به دلیل رونق در بخش ساختمان‌سازی مواجه می‌‌‌شد. همچنین طولانی شدن شرایط نامساعد آب و هوایی بر فروش میلگرد در چین تاثیر‌گذار بوده است. تجار نیز در حال رقابت برای فروش موجودی انبارهای میلگرد خود هستند تا از زیان بیشتر جلوگیری کنند. همین مساله نیز فشار مضاعفی بر قیمت‌ها وارد کرده است.

برخی تحلیلگران معتقدند با توجه به وضعیت کاهشی بازار‌‌‌های جهانی و خوش‌بینی نسبت به رونق تولید در داخل تا پیش از شروع تابستان و قطعی احتمالی برق صنایع به جهت صرفه‌جویی در مصرف، محرک جدی برای رشد قیمت‌ها در بازار فولاد پیدا نمی‌شود. همچنین کاهش قیمت فولاد در بورس‌کالا به معنای اصلاح قیمت پایه کنسانتره، گندله و آهن اسفنجی و محصولات فولادی شامل میلگرد طی هفته‌های آتی بوده و افت قیمت مواد اولیه، شرایط را برای ارائه تخفیف بیشتر فولادسازان در معاملات آتی بورس فراهم می‌آورد.

آیا صادرات فولاد افزایش می‌‌‌یابد؟
از طرفی ممکن است تولید‌‌‌کنندگان به جهت جلوگیری از کاهش قیمت بیشتر اقدام به صادرات مازاد محصول خود کنند تا با کاهش محصول در بازار داخلی از افت سود خود جلوگیری به عمل آورند. بررسی آمارها نشان می‌دهد که میزان صادرات شمش فولاد در سال گذشته نسبت به سال ۱۴۰۰ حدود ۱۱‌درصد افزایش را تجربه کرده است. همچنین میزان رشد صادرات کل زنجیره محصولات فولادی در سال گذشته موجب شد تا صنعت فولاد ایران در اواخر سال ۱۴۰۱ جایگاه خود را در تولید جهانی فولاد خام از رتبه ۱۰ به ۹ ارتقا دهد. با این حال برخی کارشناسان معتقدند افزایش صادرات داخلی به‌‌‌دلیل ارزان‌فروشی صادرکنندگان ایرانی در بازارهای جهانی بوده است؛ چرا که بسیاری از صادر‌کنندگان با دور زدن تعهدات برای بازگرداندن ارز صادراتی از اختلاف قیمتی فولاد ارزان در داخل و محصول گران در خارج استفاده کرده و سود می‌کنند. بررسی اخبار و آمارها نشان می‌دهد با توجه به اینکه فولاد‌سازان داخلی قصد کاهش تولید را ندارند، در نتیجه احتمال تداوم روند افزایش صادرات در بازار فولاد بالاست
منبع: دنیای اقتصاد