نخستین پنل تخصصی این نمایشگاه با موضوع محیط زیست و معدنکارى سبزبود. بهرام شکورى رییس کمیسیون معادن و صنایع معدنی اتاق بازرگان ایران که مدیریت این پنل را برعهده داشت با بیان اینکه با بحران مدیریت آب مواجه هستیم در ادامه گفت: کشور ما نیز مانند بسیارى از کشورهاى دیگر با مشکل کم آبى مواجه است اما بیش از بحران کمبود آب بحران مدیریت آب داریم.

وى ادامه داد: از ١٢٠ میلیارد مترمکعب نزولات آسمانى ٩٢ میلیارد متر مکعب آن استفاده می شود. در این میان سهم بخش صنعت و معدن ٢ درصد، سهم شرب خانگى ٦درصد و سهم کشاورزى ٩٢درصد است.

شکورى با بیان این موضوع که بیش از ٦٠ درصد آب مصرفى در کشاورزى هدر می رود، افزود: اگر به سمت آبیارى قطره اى برویم بخشى از این آب صرفه جویی شده و می توان در بخش صنعت و معدن مورد استفاده قرار گرفته و ارزش افزوده بیشترى ایجاد کند.

وى همچنین با اشاره به ارزش منابع طبیعى کره زمین افزود: از ٦ هزار تریلیون دلار ارزش کره زمین سهم مواد معدنى ٥ درصد، سوخت هاى فسیلى ٩ درصد و سهم آب ها به میزان ٨٢ درصد است.

شکورى با اشاره به سهم ایران نیز بیان کرد: سهم ایران با ١ درصد مساحت و جمعیت جهان ٩ درصد از سوخت هاى فسیلى جهان و ١ درصد از مواد معدنى است.

رییس کمیسیون معادن و صنایع معدنى اتاق بازرگانى ایران ادامه داد: نسبت مساحت مناطق کشاورزى و معدنکارى در امریکا ٥٢ درصد و ٠/١ تا ٠/٢ درصد است که این ارقام در ایران ٧ درصد و ٠/٠٠٩ درصد است.

شکورى افزود: سهم مناطق ١٤ گانه محیط زیست ٠/٠٩ درصد است. به طور کلى ١١ درصد از مساحت کشور جز مناطق ٤ گانه و ممنوعه محیط زیست است. 

وى تاکید کرد: اگر ١٠ تا ٢٠ درصد صرفه جویی در بخش کشاورزى رخ دهد می توان شاهد چند برابر شدن سهم شرب و صنعت باشیم.

به سمت معدنکاری واقعی حرکت کنیم

علی خادم معاون دفتر حفاظت و حمایت منابع طبیعی سازمان جنگلها مراتع و آبخیزداری نیز که در این پنل حضور داشت گفت: باید به سمت معدنکاری پایدار برویم و اقدامات اخیر در این زمینه ما را امیدوار کند. 

وی افزود: بخش عمده ای از ذخایر آب در سفره های زیرزمینی را منابع طبیعی همچون جنگل ها و مراتع به وجود می آورند و این این‌در حالی است که همواره منابع آب طبیعی مغفول مانده است.

خادم گفت: طی چند سال گذشته ۱۰۰هزار فقره استعلام از منابع طبیعی استانها درخصوص مباحث معدن دریافت کردیم که با بخشی از آن موافقت شده است. یعنی از ۸۰ میلیون هکتار مساحت استعلام شده با فعالیت معدنکاری برای ۴.۵ میلیون هکتار موافقت شده است.

به گفته وی، در سال های گذشته بهره برداری از معادن به صورت مداوم انجام شده اما نکته اینجاست که نباید تنها محدوده معدنکاری را به عنوان زیست بوم طبیعی در نظر گرفت بلکه محدوده های اطراف آن نیز تحت تاثیر قرار می‌گیرد.

وی تاکید کرد: باید جلوی آثار مخرب فعالیت های معدنکاری گرفته شود و به سمت معدنکاری واقعی در محدوده مشخص شده حرکت کنیم . یکی از این اقدامات کاهش گردوغبار حاصل از فعالیت معدنکاری است که روی محیط تاثیر می گذارد.

وی اظهار کرد: جرقه و احیا و بازسازی معادن  می‌تواند از مرحله نخست اکتشاف آغاز شود و معدنکار بداند که به چه عرصه ای وارد می شود.

با احیاى مناطق معدنى از تخفیف حقوق دولتى استفاده کنید

بیتا ملکى رییس دفتر منابع انسانى سازمان حفاظت از محیط زیست در این پنل با اشاره به مناطق ٤ گانه محیط زیست، بیان کرد: مناطق ٤ گانه محیط زیست شامل پارک هاى ملى، آثار طبیعی، مناطق حفاظت شده و پناهگاه هاى حیات وحش می شود.

وى ادامه داد: در پارک هاى ملى هیچ گونه فعالیت معدنى وجود ندارد مگر آنکه از قبل پروانه بهره بردارى براى آنها صادر شده باشد.

به گفته ملکى، ٣٢٩ پروانه بهره بردارى در این منطقه فعال است.

وى تصریح کرد: در کارگروه تعامل با وزارت صمت در بسیارى از موارد که امکان فعالیت وجود داشته باشد، مجوز ها داده شده است. به عنوان مثال معدن طلای موته و سرب و روى مهدى آباد در پناهگاه حیات وحش فعال است.

ملکى با اشاره به طرح احیاى معادن، بیان کرد: براى احیاى منطقه بهتر است برنامه اى مدون از زمان بهره بردارى تدوین و ارائه شود.

وى همچنین با اشاره به قانون ٢٤ مکرر اظهار کرد: در این ماده تنها ١ نماینده از منابع طبیعى و ١ نماینده از محیط زیست وجود دارد که در موارد ممنوعه مخالفت دارند اما تنها ١ راى تاثیرى بر موضوع ندارد.

ملکى تصریح کرد: در زمینه احیاى محیط زیست در جهت فعالیت معادن مرکز پژوهش هاى مجلسه با برگزارى جلسه اى این موضوع را برعهده معدنکار گذاشته تا ١٢ درصد از سهم حقوق دولتى براى بازسازى حدف شود.

وى تاکید کرد: در جهت احیاو بازسازى مناطق معدنکارى معادن می توانند تا ٢٠ درصد از تخفیف حقوق دولتى استفاده کنند.

محیط زیست و منابع طبیعى به معدنکار کمک کنند

محمود گوهرین عضو هیات مدیره خانه معدن ایران در پنل تخصصی محیط زیست و معدنکاری سبز گفت: بر اساس اصول عادت کردیم که مدیریت خود را خوب جلوه دهیم در حالى که اولین کار ما  مزاحمتى است که برای دیگران ایجاد مى کنیم.

وى ادامه داد: مشکل ما اشتغال است که برای مملکت ما از هر موضوع دیگرى  خطرناک نر بوده و باید آن را حل کنیم. نه آنکه از یکسو منابع طبیعی کار را لغو کند یا محیط زیست، بلکه این سازمانها باید به معدنکار کمک کردن تا ادمه کار با حفظ محیط زیست انجام شود. 

گوهرین تاکید کرد: هرکسی از اشتغالزایی جلوگیری کند مسئول است و باید از معدنکاری که در ایجاد اشتغال توانایی بالایی دارد استفاده کرد.

صنایع معدنی با چالش منابع آب روبرو هستند

فرزانه معصومی عضو هیات مدیره انجمن سنگ آهن ایران نیز که  در پنل تخصصی محیط زیست و معدنکاری سبز گفت: در منطقه سنگان ۱۷ میلیون تن ظرفیت تولید صنایع معدنی ایجاد شده و این در حالی است که با مسائل و چالش منابع آبی در این بخش مواجهیم.

وی افزود: از این ظرفیت ایجاد شده در سنگان حدود ۸۰ درصد مربوط به دولت است.

به گفته وی، چگونه است که بدون توجه به مسائل منابع آبی این تصمیم گرفته می‌شود؟ در این زمینه یا کار کارشناسی انجام شده و یا خیر؟

گفتنی است بعد از ارائه موارد یادشده پرسش هایی از سوی فعالان معدنی که تقزیبا از نقاط مختلف کشور حضور داشتند مشکلات و چالش های خود را که بیشتر از سوی ادارات منابع طبیعی در استانها به وجود آمده بود را مطرح کردند و پاسخ هایی از سوی کارشناسان شنیدند.

وزارت صمت بدنبال همگن کردن اطلاعات است

دومین پنل تخصصی در دومین روز از نمایشگاه ایران کانمین 2019، نشست کمیته اکتشاف خانه معدن ایران بود.

اسدالله کشاورز مدیر کل دفتر اکتشافات وزارت صنعت، معدن و تجارت در این نشست اظهار کرد: امسال سال انقلاب معدنى است و یکى از اقدامات در راستاى این موضوع واگذارى پهنه هاى اکتشافى به کنسرسیومى بود که اخیرا تشکیل شده است.

وى ادامه داد: در انتهاى دولت قبل یعنى اوایل سال ٩٢، بحث پهنه هاى اکتشافى مطرح و تا به امروز ادامه پیدا کرده است. در این زمینه ١٧٠ پهنه تعریف شد که مطالعات نهایی ٨٠ مورد آنها به پایان رسیده است.

کشاورز تصریح کرد: در کنار سیاست یاد شده و در راستاى شفاف سازى اقدامى دیگر در حوزه کاداستر انجام گرفت. در واقع سیستم کاداستر از ١٦ اسفند ٩٣ نهایی شد و امروز کل کشور تحت پوشش این سامانه قرار گرفته است.

مدیر کل دفتر اکتشافات وزارت صنعت، معدن و تجارت در ادامه اضافه کرد: همچنین همگن کردن کلیه اطلاعاتى که توسط سازمان هاى دولتى و خصوصى انجام گرفته بود، از اقدامات دیگرى بود که توسط وزارتخانه در حال انجام است.

به گفته کشاورز، جمع آورى اطلاعات را می توان یکی از دستاوردهاى سال ٩٨ دانست.

وى همچنین در پایان تاکید کرد: سالانه بالغ بر ٢٠ هزار درخواست اکتشافى داریم.

علیرضا شهیدی معاون وزیر صنعت، معدن، تجارت و رئیس سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور نیز در نشست کمیته اکتشاف خانه معدن در نشست کمیته اکتشاف خانه معدن ایران گفت: فعالیت های اکتشافی و اطلس های پتانسیل معدنی که در سال های اخیر در این سازمان تولید شده است، در جهت کاهش ریسک سرمایه گذاران بوده است.

به گفته وی؛ دومین اطلس توانمندی های معدنی که ازسوی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور به چاپ رسیده است، ده برابر دقیق تر از اطلس قبلی است.

به دنبال معدن ژرف باشید

منصور قربانى عضو کمیته اکتشاف خانه معدن ایران نیز که در این نشست حضور داشت اظهار کرد: بهتر است شرکت هاى بزرگ به دنبال معادن ژرف باشند. به عنوان مثال ذخیره چادرملو تا چند سال دیگر به پایان می رسد.

وى ادامه داد: جواب آینده صنایع معدنى ایران را چه کسى خواهد داد؟

قربانى افزود: بهتر است معادن کوچک را در اختیار بخش خصوصى قرار دهند.

جامعه معدنی، یک جامعه کوچک است

وحید صائب فر، عضو کمیته اکتشاف خانه معدن ایران نیز در نشست کمیته اکتشاف خانه معدن ایران اظهار کرد: جامعه معدنى یک جامعه کوچک است و خبرها خیلى سریع منتشر می شود. در ارتباط با پهنه ها سال ها است درباره آنها بحث می شود درواقع اطلاعات کافى نیست.

وى ادامه داد: شاید می توانستیم معادن بزرگترى داشته باشیم اما نبود آنها حاکى از آن است که مشکلى در کار وجود دارد.

صائب فر بیان کرد: امروز کنسرسیوم دولتى با منابع مالى نامحدود تشکیل شده است اما اگر بخواهد مسیرى را که دیگر شرکت ها طى  کرده اند برود به نتیجه ای نخواهد رسید.

وى تاکید کرد: بخش خصوصى کارهاى خود را بدون منابع مالى نامحدود انجام مى دهد.

صائب فر در درخواستى از وزارتخانه اظهار کرد: خواهش ما این است وزارتخانه در اکتشافات یک استاندارد سازى داشته باشد.

مسیر اکتشافی باید بازنگری شود

سید احمد مشکانی مدیر ارشد گروه زرمش در نشست کمیته اکتشاف خلنه معدن ایران گفت: مسیر اکتشاف در این ۴۰ سال صحیح نبوده و باید بازنگری شود.

وی گفت: در جهان سازمان دولتی اطلاعات پایه را تهیه میکنند و این وظیفه در ایران  بر عهده سازمان زمین شناسی است.

وی افزود: بخش خصوصی نیز ۳حالت دارد که بخش کوچک مقیاس یکی از این بخش هاست که با تخصص خود محدوده ها را کشف می کند و در مرحله بعد شرکت‌های میانی وارد عمل می شوند و این مسیر ادامه پیدا می کند.

به عقیده مشکانی نباید اجازه داد پهنه ها بلوکه شوند .

مشکانی گفت: تا کنون تنها ۵درصد از ذخایر کشور را اکتشاف کردیم و باید ذخایر عمقی و بزرگ را به بخش دولتی بسپاریم‌.

10هزار و500 معدن پروانه بهره برداری گرفتند

سجاد غرقی عضو هیات نمایندگان اتاق تهران در نشست کمیته اکتشاف خانه معدن ایران در حاشیه نمایشگاه کانمین گفت: ۵ اولویت برای حصول نتیجه انتخاب کردیم که اولویت دوم در کمیسیون معدن و صنایع معدنی تنقیح قوانین اکتشافی بوده است.

وی گفت: همچنین عدم تمرکز در فرآیندها و شفاف سازی حقوق دولتی و حکمرانی عمده بحث های ما در زمینه معادن کوچک مقیاس است.

وی افزود: ما ذخایر بزرگی در اختیار داریم و اکنون آنچه بخش معدن نیاز دارد تدوام توسعه در این بخش است.

غرقی ادامه داد: زنجیره ها تکمیل شده و اکنون آنچه نیاز است تداوم توسعه است.

به گفته وی، نگاهی که در کشور مغفول مانده این است که سیستم ما در کشور از نوع ستادی است.

وی ادامه داد: در سال ۷۷ قانون معادن اصلاح شد و زمینه ورود سرمایه گذاران به کشور فراهم شد.

به گفته غرقی، پروانه بهره برداری معادن در کشور حدود ۱۰ هزار و ۵۰۰ مورد است که بخش عمده ای از آنها نیز 

وی ادامه داد: معادن کوچک به دلیل کوچک بودن و آسیب پذیر بود  و عدم حمایت تعطیل شده اند. باید شرایطی ایجاد کرد که انباشت سرمایه در معادن کوچک و متوسط اتفاق بیافتد.

وی افزود: بخش معدن اکنون متهم به خام فروشی است لذا نگاه مثبتی به این بخش وجود ندارد و دولت از آن حمایت نمی کند.

غرقی گفت: منابعی که می تواند این بخش را توسعه دهد ورود سرمایه گذار خارجی، استفاده از تسهیلات بانکی، توسعه صادرات و فروش داخل است که ورود سرمایه گذار خارجی به دلیل تحریم و استفاده از تسهیلات بانکی نیز به سادگی امکان پذیر نیست.

به گفته غرقی بخش معدن را به خام فروشی متهم می کنند و نگاه مثبتی به این بخش وجود ندارد و دولت نیز حمایتی از ما نمی کند. 

وی ادامه داد: توسعه صادرات و فروش داخلی باید مورد توجه قرار گیرد.

کشف 52درصد ذخایر معدنی توسط بخش خصوصی

میرصالح میرمحمدی عضو کمیته اکتشاف خانه معدن ایران اظهار کرد: چالش هاى اکتشاف تنها مختص ایران نیست 

وى بیان کرد:٣٠درصد ذخایر در دنیا اتفاقى کشف شده است و ١٨ درصد توسط شرکت هاى دولتى و ٥٢ درصد نیز توسط بخش خصوصى کشف شده است.

میر محمدى گفت: در هیچ کجاى دنیا مشکلى به نام معارض محلى در اکتشاف وجود ندارد اما در ایران این بحث پررنگ است.

وى تصریح کرد: کجاى کار ما در حوزه اکتشاف، استخراج و بهره بردارى با دنیا همخوانى دارد؟ درحالى که کشورهاى اروپایی در زمینه محیط زیست سختگیرانه تر عمل می کنند.

امید اصغری عضو هیات رییسه کمیته اکتشاف خانه معدن ایران و استادیار دانشگاه تهران در نشست کمیته اکتشاف خانه معدن ایران گفت: در بحث اکتشاف می بینیم که کشورهای پیشرو بیشتر با بحث حفاری و داده های مغناطیس و الکترو مغناطیس فعال هستند تا مدل سازی کنند. 

وی افزود: این کنسرسیوم اکتشافی که تشکیل شده توانایی مالی دارد. در این میان سازمان زمین شناسی نیز می تواند به این سمت حرکت کند و مجموعه دیتاها را جمع کند و اکتشافات را از سطح به عمق ببرد . 

اصغری گفت: سوالی که مطرح شده این است که چرا نتوانستیم در چند سال گذشته به معادن در کلاس جهانی برسیم چون تنها به اکتشافات سطخی پرداختیم.

وی گفت: باید یک مرکز تاسیس شود و مجموعه ای از کارشناسان داخلی و خارجی را داشته باشد تا تحولی در عرصه اکتشاف رخ دهد و به نتیجه مطلوب برسیم. 

اصغری از آمادگی یونیدرو دانشگاه تهران برای ورود به این عرصه خبر داد.

گفتنی است در ادامه این نشست نیز از سوی حاضران در جلسه پرسش هایی مطرح و از سوی اعضای حاضر در این نشست پاسخ داده شد.