با توجه به پایان‌یافتن فصل سرد در کشور و وصل گاز در واحدهای احیا ظرف هفته‌‌‌های پایانی سال ۱۴۰۱، بر میزان تولید و در ادامه عرضه آهن‌‌‌اسفنجی در بازار داخل افزوده شد و به این ترتیب با فروکش‌کردن تب خرید در این بازار، آهن‌‌‌اسفنجی از سکه افتاد. در این شرایط ایجاد جریان کاهش نرخ در بازار جهانی آهن و فولاد نیز مزید بر علت شد تا واحدهای فولادی به رقابت برای کسب سهم از عرضه شمش فولاد تمایل نداشته باشند. در حالی که صعود بهای آهن‌‌‌اسفنجی ظرف نیمه‌دوم سال گذشته، حامی رشد بهای شمش و محصولات فولادی در بازار داخل بود، انتظار می‌رود که افت بهای این محصول ظرف هفته‌‌‌های ابتدایی سال‌جاری بتواند سیگنال کاهشی برای این محصولات در هفته جاری به همراه داشته باشد.
فروکش کردن تقاضا در رینگ آهن‌‌‌اسفنجی
افزایش عرضه و وجود چشم‌‌‌انداز روشن از استمرار عرضه آهن‌‌‌اسفنجی، آرامش را به رینگ فروش این محصول در بازار فیزیکی بورس‌کالای ایران بازگرداند. این در حالی بود که کاهش اجباری تولید آهن‌‌‌اسفنجی به دلیل قطع یا کاهش گاز واحدهای احیا ظرف نیمه‌دوم سال گذشته باعث شده بود تا رینگ فروش آهن‌‌‌اسفنجی در بازار فیزیکی بورس‌کالای ایران ظرف سال گذشته به یکی از ‌‌رینگ‌‌‌های پرتلاطم فروش محصول تبدیل شود. البته انتظارات تورمی افزایشی، رشد مستمر بهای ارز و نبود چشم‌‌‌انداز مشخص از آینده نرخ ارز در بازار داخل باعث شده بود تا سایر رینگ‌‌‌های کالایی نیز ظرف نیمه‌دوم سال گذشته با رونق تورمی مواجه باشند و برتری تقاضا نسبت به عرضه زمینه رقابت میان متقاضیان و رشد نرخ فروش نسبت به نرخ پایه را فراهم کرده بود. اما برتری تقاضا نسبت به عرضه در رینگ آهن‌‌‌اسفنجی به‌مراتب بیش از سایر بازارهای کالایی بود؛ چرا که مصرف‌کنندگان این محصول که اغلب واحدهای فولادی و در برخی موارد نوردکاران بودند، علاوه بر سیگنال مثبت تورمی با سیگنال کاهش تولید و کمبود مواد اولیه نسبت به میزان مصرف مواجه بودند.

با پایان‌یافتن فصل سرما در کشور و استمرار عرضه آهن‌‌‌اسفنجی، تب خرید این محصول از بازار فیزیکی بورس‌کالای ایران فروکش‌کرد. به این ترتیب ظرف هفته جاری معاملات آهن‌‌‌اسفنجی بدون رقابت و در نرخ پایه انجام شد. براساس داده‌‌‌های سایت بورس‌کالای ایران، روز شنبه ۱۹فروردین‌ماه برابر ۹۸‌هزار تن آهن‌‌‌اسفنجی با نرخ پایه ۱۰‌هزار و ۴۰۰تومان عرضه شد و برای این محصول تقاضایی بالغ بر ۱۴۲‌هزار تن در بازار به ثبت رسید. میزان تقاضا بالاتر از عرضه بود؛ اما خریداران حاضر به رقابت قیمتی برای کسب سهم از این عرضه نشدند. به این ترتیب در روز ۱۹فروردین‌ماه برابر ۷۶‌هزار تن آهن‌‌‌اسفنجی با میانگین نرخ ۱۰‌هزار و ۴۰۰تومان از رینگ صنعتی بورس‌کالا معامله شد.
درحالی که میزان تقاضا برای محصولات برخی واحدهای احیا بیش از عرضه بود، خریداران به خرید محصولات برخی از واحدها تمایل نداشتند و به این ترتیب به‌رغم برتری تقاضا نسبت به عرضه، حجم فروش آهن‌‌‌اسفنجی کمتر از میزان عرضه بود. در حالی در روز ۱۹فروردین‌ماه، بهای فروش آهن‌‌‌اسفنجی به ۱۰‌هزار و ۴۰۰تومان رسید که میانگین نرخ فروش آن در زمان مشابه سال قبل برابر ۱۰‌هزار و ۳۰۰تومان بود. به این ترتیب اصلی‌‌‌ترین ماده اولیه مصرفی در تولید شمش فولاد در شرایط کنونی با نرخی برابر بهای فروش آن در سال قبل به فروش می‌رود. این موضوع می‌تواند از افت بهای شمش‌فولاد در بازار داخل حمایت کند. وصل گاز واحدهای احیا و افزایش تولید آهن‌‌‌اسفنجی برای صنایع تکمیلی فعال در این حوزه و مصرف‌کننده نهایی خبری خوش است، اما عدم‌سرمایه‌گذاری مناسب در توسعه زیرساخت انرژی، ظرف سال‌های گذشته باعث شده است تا تهدید کاهش اجباری تولید این محصول در نیمه‌دوم امسال نیز مطرح باشد.

شمش فولاد ارزان می‌شود؟
بیشترین نرخ فروش تاییدشده آهن‌‌‌اسفنجی از رینگ صنعتی بورس‌کالای ایران مربوط به هفته ابتدایی اسفند بود. این محصول در این هفته با نرخ ۱۵‌هزار و ۱۷۰تومان نیز معامله شد. به این ترتیب ظرف کمتر از دوماه، میانگین نرخ فروش آهن‌‌‌اسفنجی از بازار فیزیکی بورس‌کالای ایران، نسبت به رکورد قیمتی فروش این محصول افت ... درصدی را به ثبت رساند. ظرف سال گذشته، در شرایطی که شمش فولاد در بازارهای جهانی از سکه افتاده بود، به شکل مستمر بر نرخ آن در بازار فیزیکی بورس‌کالای ایران افزوده می‌‌‌شد.
مدافعان رشد قیمت شمش فولاد، بخشی از واگرایی قیمتی در بازار شمش و محصولات فولادی در معاملات بازار فیزیکی بورس‌کالا و بازار آزاد با روند جهانی را به صعود بهای آهن‌‌‌اسفنجی مربوط دانسته و معتقد بودند، رقابت قیمتی در رینگ آهن‌‌‌اسفنجی با افزایش هزینه تولید شمش و محصولات فولادی، زمینه اوج‌‌‌گیری بهای این محصولات در بازار داخل را فراهم کرده و مانع اثرپذیری رینگ شمش و محصولات فولادی از سیگنال کاهشی جهانی می‌شود. در شرایطی که آهن‌‌‌اسفنجی با رفع محدودیت عرضه، به مسیر کاهش نرخ بازگشته و نرخ فروش آن در روز شنبه ۱۹فروردین‌ماه نسبت به رکورد قیمت فروش آن در سال گذشته افت ۳۰درصدی داشته است، می‌‌‌توان انتظار داشت که از نرخ فروش شمش فولاد در رینگ روز دوشنبه ۲۱فروردین‌ماه نیز کاسته شود.

سیگنال جهانی؛ سرعت‌‌‌گیر قیمتی آهن‌‌‌اسفنجی
ظرف سال ۱۴۰۱ نرخ ارز در بازار آزاد رشد ۷۴درصدی داشت و از کانال قیمتی ۲۷‌هزار تومان در ابتدای سال به کانال قیمتی ۴۷‌هزار تومان در پایان اسفند رسید. در این بازه زمانی میانگین نرخ فروش آهن‌‌‌اسفنجی از ۹‌هزار و ۸۹۰تومان در ابتدای سال ۱۴۰۱ به ۱۳‌هزار تومان در روز ۲۰ اسفند رسید؛ یعنی ظرف سال ۱۴۰۱ نرخ آهن‌‌‌اسفنجی رشد ۵/ ۳۱درصدی داشت. عقب‌ماندن بهای آهن‌‌‌اسفنجی از روند نوسان نرخ ارز در بازار آزاد به سقوط بهای محصولات زنجیره آهن و فولاد در بازار جهانی ظرف سال گذشته مربوط می‌شود. نرخ ارز در ابتدای سال ۱۴۰۱، روند باثباتی داشت؛ اما در این بازه زمانی بهای کامودیتی‌‌‌ها متاثر از تبعات اقتصادی حمله روسیه به اوکراین و امیدواری نسبت به بازگشت سریع اقتصاد چین به مسیر رشد در اوج بود و سیگنال مثبت جهانی، از رشد بهای آهن‌‌‌اسفنجی نیز حمایت کرده بود.

کمترین نرخ فروش آهن‌‌‌اسفنجی در بازار فیزیکی بورس کالای ایران در سال ۱۴۰۱ مربوط به نیمه مردادماه بود؛ میانگین نرخ فروش این محصول از این بازار در این تاریخ به ۶‌هزار و ۸۹۰تومان نیز رسید. فاصله گرفتن بهای محصولات زنجیره آهن و فولاد از رکورد قیمتی ثبت‌شده در ابتدای سال با فروکش کردن تبعات اقتصادی جنگ در اروپای شرقی و همچنین عدم‌تحقق بازگشت اقتصاد چین به مسیر رشد، عامل سقوط بهای کالاهای صنعتی در بازار جهانی ظرف سال گذشته بود.
منبع: دنیای اقتصاد