کارنامه طرح ها: راه اندازی 2.2 میلیارد دلار طرح و پروژه در سال 97

برنامه راه اندازی 3.5 میلیارد دلار طرح و پروژه در سال 98

* عملکرد 97

بخش معدن و صنایع معدنی ایران به عنوان یکی از بزرگ ترین حوزه های تولید و اشتغال، طی سال 97 نقش تعیین کننده‏ای در تولید، صادرات، توسعه، اشتغال و نیز ایجاد ثبات اقتصادی در شرایط تحریم ایفا کرده است. این حوزه علاوه بر افزایش تولید، سهم قابل توجهی در صادرات (21 درصد کل صادرات) داشت. در این میان سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران – به عنوان بال توسعه ای بخش معدن و صنایع معدنی وزارت صنعت معدن و تجارت - توانست در راستای نقشه راه معدن و صنایع معدنی و نیز استراتژی توسعه و توانمندسازی، با جلب مشارکت بخش خصوصی در سرمایه‏گذاری، نقش موثری جهت راه اندازی 20 طرح و پروژه عمده معدن و صنایع معدنی ایفا نماید. ارزش سرمایه گذاری این طرح ها از 2 میلیارد دلار نیز عبور کرد. این سازمان در عین حال با هدف تقویت بخش اکتشاف، انجام 149 هزار متر حفاری را در کارنامه سال قبل به ثبت رساند. ایمیدرو از سال گذشته تقویت همکاری ها با بخش خصوصی و همفکری با تشکل های تخصصی را در دستور کار قرار داده است.

* تولید

 نگاهی به عملکرد بخش تولید نشان می دهد بخش اعظم حوزه معدن و صنایع معدنی در سال 97 با رشد تولید همراه بود که این امر حاصل سیاست گذاری ها و اجرای استراتژی مشارکت جویی از بخش خصوصی است.

 *فولاد

تولید فولاد خام و محصولات فولادی طی سال 97 نسبت به سال 96 به ترتیب 13 و 9 درصد رشد یافت. شرکت های فولاد ساز کشور در سال 97، حدود 24 میلیون و 670 هزارتن فولاد خام تولید کردند. این رقم در مدت مشابه سال 96، 21 میلیون و 884 هزار تن بود.

علاوه بر این طی سال 97، حدود 21 میلیون و 542 هزار تن انواع محصولات فولادی (کلاف، تیرآهن، ورق عریض، میلگرد، ورق گرم و غیره) در کشور تولید شد که در مقایسه با سال 96 (19 میلیون و 776 هزار تن)، حاکی از رشد 9 درصدی است.

همچنین طی سال 97، 26 میلیون و 359 هزار تن آهن اسفنجی تولید شد که نسبت به آمار سال 96 (22 میلیون و 560 هزار تن)، 17 درصد رشد نشان می دهد.

 *سنگ آهن

رقم کلی تولید سنگ آهن در سال 97 به 86 میلیون تن رسید که یک درصد بیش از تولید سال ماقبل محسوب می شود. سال 96 میزان تولید این ماده معدنی به 85 میلیون تن رسیده بود.

*زغالسنگ

میزان تولید کنسانتره زغال سنگ در کشور به 1.5 میلیون تن رسید. پیش بینی می شود این میزان تولید در سال 98 به 1.8 میلیون تن افزایش یابد.

 *زنجیره مس

میزان تولید آند و کاتد مس شرکت صنایع ملی مس ایران طی سال 97 به ترتیب 56 و 54 درصد افزایش یافت.

شرکت های زیر مجموعه شرکت ملی صنایع مس ایران شامل «مس سرچشمه» و «مس میدوک» طی سال 97، 313 هزار و 784 تن مس آند تولید کردند. این رقم در سال 96، 201 هزار و 234 تن بود.

میزان تولید کاتد شرکت های «مس سرچشمه» و «مس میدوک» طی سال 97، حدود 247 هزار و 384 تن بود. این آمار در سال 96، 160 هزار و 128 تن بود.

 طی سال 97، شرکت های«مس سرچشمه»، «مس سونگون» و «مس میدوک»، یک میلیون و 174 هزار و 486 تن کنسانتره مس تولید کردند. میزان تولید سال 96، یک میلیون و 141 هزار و 189 تن بود که حاکی از افزایش 3 درصدی این محصول است.

*صادرات

طی سال 97، بیش از 9 میلیارد و 226 میلیون دلار محصولات معدنی و صنایع معدنی صادر شد که زنجیره فولاد با 4.1 میلیارد دلار صادرات در رتبه نخست زنجیره معدن قرار دارد. در سال 97، بیش از 57 میلیون و 707 هزار تن انواع محصولات معدنی صادر شد. این در حالی است که میزان صادرات وزنی این محصولات در سال 97 ، پنج درصد نسبت  به سال 96 کاهش داشته است.

بخش معدن و صنایع معدنی طی مدت مذکور، سهم 21 درصدی از ارزش کل صادرات غیرنفتی را به خود اختصاص داد.

* طرح های توسعه: 

-راه اندازی 20 طرح با سرمایه 2.2 میلیارد دلاری

در سال گذشته، 20 طرح و پروژه عمده در بخش معدن و صنایع معدنی راه اندازی شد. این طرح ها مشتمل بر واحد 800 هزار تنی احیای مستقیم فولاد استانی سبزوار، گندله سازی 2.5 میلیون تنی مجتمع فولاد خراسان، توسعه فولادسازی و نورد پیوسته 850 هزار تنی مجتمع فولاد سبا،  فاز نخست 90 مگاواتی نیروگاه هرمز - غدیر و اکسین، باند دوم 121 کیلومتری جاده خواف - سلامی در محدوده مجتمع معدنی سنگان، احیای مستقیم 1.55 میلیون تنی چادرملو، فولادسازی یک میلیون تنی بردسیر (میدکو)، گندله سازی 2.5 میلیون تنی سیرجان (میدکو)، واحد 50 هزار تنی کاتد مس میدکو، آهن اسفنجی 1.85 میلیون تنی گل گهر، طرح سولفوره معدن انگوران، گازرسانی به منطقه ویژه اقتصادی لامرد، احداث دایک و سیل بند ضلع غربی منطقه ویژه اقتصادی لامرد، احداث راه دسترسی به معادن شمال شهرستان خوی، احداث راه اصلی به معادن باریت عبد الصمدی شهرستان مریوان، احداث راه دسترسی 4.7 کیلومتری به معادن طلای زرشوران و طرح احداث کارخانه اسید سولفوریک سرچشمه (ملی مس) است.

میزان سرمایه گذاری طرح های مذکور، 2 میلیارد و 175 میلیون دلار بود که برای 3890 نفر به طور مستقیم و 23 هزار و 670 نفر غیر مستقیم اشتغال زایی شد.

* اکتشاف:

-102 هزار متر حفاری اکتشافی

ایمیدرو در سال 1397 به رغم فشارهای خارجی و تاثیرات تحریم، 149 هزار متر حفاری اکتشافی انجام داد. عملیات اکتشافی انجام شده شامل اکتشافات عمومی، شناسایی و پی جویی بوده که عمدتا معطوف به سنگ آهن، زغال سنگ، بوکسیت، عناصر نادر خاکی، طلا و مس است.

مجموع هزینه های اکتشافی سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران و شرکت های تابعه و وابسته در سال 97 از 1168 میلیارد ریال عبور کرد. براساس تقسیم بندی های صورت گرفته، کل عملکرد اکتشافی ایمیدور به دو بخش «پهنه های اکتشافی» و «پروژه های اکتشافی» تقسیم بندی می شود.

 *سیاست‏ها و برنامه ها

-توجه به ساختار و تعامل با دستگاه ها و نهادها

یکی از نکات مورد توجه ایمیدرو، توجه به ساختار و ساختار گرایی بوده است. در این میان با همکاری مدیران بخش ها و شرکت های مختلف، کمیته هایی در حوزه های مالی، زیرساختی،‌ محیط زیستی و ... با این نگرش شکل گرفته است.

همزمان، ایجاد تعامل با دستگاه های مختلف همچون بانک مرکزی، مجلس شورای اسلامی و تشکل های بخش خصوصی  انجام پذیرفته به طوری که تلاش می شود تصمیم گیری های این سازمان در فضای ارتباط دوسویه و خرد جمعی اتخاذ شود. همچنین تاکید بر مسوولیت اجتماعی از اولویت های اجرای طرح های ایمیدرو است که در این میان توجه به حقوق مردم منطقه به ویژه در اشتغال و رفاه اهمیت وافری دارد.

*توجه به اکتشاف

یکی دیگر از رویکردهای سال جدید، تمرکز بیش از پیش به اکتشاف است که پایه رشد تولیدات معدن و صنایع معدنی محسوب می شود.

* آموزش

اولویت دهی به آموزش کیفی نیروی انسانی بخش معدن و صنایع معدنی، مد نظر این سازمان است به طوری که بتوان با نیاز سنجی، برنامه ها را از پایین به بالا ارایه و تعریف کرد. همکاری هایی که طی سال های گذشته با مراکز علمی و دانشگاهی آغاز شده،‌ خود نوید بخش توجه بیشتر به آموزش و پژوهش کاربردی، با هدف توسعه اشتغال و کارآفرینی است.

*روش های نوین تامین مالی

با توجه به موانع خارجی و مشکلات ناشی از تحریم، تعامل بیشتری بین سازمان و ذینفعان در جهت فعال سازی پتانسیل های موجود برقرار شده است. در این میان بهره گیری از توان بازار سرمایه، به منظور تامین مالی با ابزارهای نوین،‌ از دیگر برنامه های در دستور کار ایمیدرو به شمار می آید که در شرایط کنونی اهمیت بیشتری یافته است. هم اینک شرایط اولیه برای اجرای ابزارهای جدید تامین مالی مهیا شده و مقدمات مورد نیاز فراهم شده است. ایمیدرو این اقدام را در راستای توانمندسازی بخش خصوصی انجام می دهد به طوری که میدان داری توسعه در اختیار این بخش قرار گیرد.

*طرح های توسعه:

-افتتاح 3.5 میلیارد دلار طرح و پروژه

طبق پیش بینی های انجام شده تا پایان سال 98 ارزش طرح هایی که در بخش معدن و صنایع معدنی به بهره برداری می‏رسد از 3.5 میلیارد دلار عبور خواهد کرد که شامل پروژه های زنجیره فولاد،‌ مس،‌ آلومینیوم و به ویژه زیر ساخت ها خواهد بود.

هم اینک دو طرح آلومینیوم جاجرم و آهن اسفنجی بافت ( که از فروردین 98 به تولید رسیده اند) آماده افتتاح رسمی هستند.