به نحوی که اس‌‌‌اندپی گلوبال (S&P Global) در گزارشی از احتمال کاهش ۲۴میلیون تنی تولید فولاد در چین ظرف سال ۲۰۲۲ خبر داد. میزان آغاز پروژه‌‌‌های ساخت مسکن در چین برای سال ۲۰۲۲ نسبت به سال ۲۰۲۱ کاهش ۳۸درصدی داشت. دولت چین محرک‌‌‌های متعددی برای حمایت از بخش مسکن در این کشور وضع کرده است؛ اما همچنان تحلیلگران بر این باورند که ساخت مسکن در چین در سال ۲۰۲۳ تحت فشار کاهشی باقی خواهد ماند. البته با توجه به عقبگرد دولت این کشور از اجرای قرنطینه‌‌‌های سختگیرانه، انتظار می‌رود از شدت کاهش آغاز پروژه‌‌‌های ساخت مسکن نسبت به ۲۰۲۲ کاسته شود. فولادسازان چینی در شرایطی ظرف سال جدید میلادی همچنان با تضعیف تقاضای داخلی روبه‌رو می‌‌‌شوند که تورم جهانی و احتمال بروز رکود اقتصادی مانع بهبود بازارهای صادراتی آنها خواهد بود.

افول فولادسازی در چین ادامه‌‌‌دار می‌شود
موسسه اس‌‌‌اندپی گلوبال در گزارشی از قصد احتمالی چین برای کاهش تولید فولاد در سال ۲۰۲۳ و تمرکز بر توسعه واحدهای فولادی جدید که با اهداف زیست‌‌‌محیطی سازگارتر هستند خبر داد. در عین حال بزرگ‌ترین فولادسازان دنیا به دنبال توسعه فولادسازی در کشورهای آسه‌‌‌آن هستند تا به این ترتیب توسعه این صنعت غول‌‌‌پیکر را ادامه دهند. ظرف سال‌های گذشته، روند توسعه واحدهای فولادی در چین کند شده، به نحوی که اجرای برخی پروژه‌‌‌های فولادی نیمه‌‌‌کاره رها شده است. نبود چشم‌‌‌انداز مثبت از تقاضا در بازار محصولات فولادی این کشور به‌‌‌عنوان بزرگ‌ترین بازار مصرف محصولات فولادی در دنیا عامل کند شدن توسعه صنعت فولاد چین است. بخش قابل‌توجهی از مصرف فولاد چین ظرف سال‌های گذشته متاثر از روند شهرنشینی و توسعه زیرساخت در این کشور محقق شده است. در این شرایط به نظر می‌رسد که این روند در سال‌های اخیر و با تحقق بخش زیادی از اهداف توسعه شهری و مهاجرت از روستا به شهرها کند شده، بنابراین چشم‌‌‌انداز تقاضا برای محصولات فولادی در بلندمدت تضعیف شده است.

در عین حال، بروز بحران مالی در شرکت‌های توسعه‌‌‌دهنده املاک چین که در نیمه دوم سال ۲۰۲۱ عیان شد، از بین رفتن اعتماد عمومی به سرمایه‌گذاری در بخش مسکن، تاکید دولت چین بر جلوگیری از ورود تقاضای سفته‌‌‌بازان به بازار املاک و کاهش رشد اقتصادی این کشور ظرف سال ۲۰۲۲ و احتمال سرایت وضعیت غیرمطلوب رشد اقتصادی چین به سال ۲۰۲۳، چشم‌‌‌انداز تقاضا را برای محصولات فولادی به شکل مضاعفی تیره کرده است. تضعیف تقاضا برای محصولات فولادی و نبود چشم‌‌‌انداز مثبت از بهبود وضعیت در میان‌مدت باعث شد تا ظرف سال ۲۰۲۱ از میزان تولید فولاد در چین کاسته شود. آمار رسمی تولید سالانه فولاد چین در ۲۰۲۲ هنوز منتشر نشده است، اما محاسبات اس‌‌‌اندپی گلوبال از داده‌‌‌های اداره ملی آمار چین و انجمن آهن و فولاد این کشور نشان می‌دهد که احتمالا چینی‌‌‌ها در سال ۲۰۲۲ موفق به تولید یک‌میلیارد و ۱۱‌هزار تن فولاد خام می‌‌‌شوند که این رقم ۳/ ۲‌درصد برابر ۲۴میلیون تن کمتر از میزان تولید فولاد خام چین برای سال ۲۰۲۱ است. به این ترتیب تضعیف چشم‌‌‌انداز تقاضا، روند تولید فولاد چین را برای دومین سال متوالی کند کرد. البته کاهش تقاضا برای فولاد در چین بیش از افت تولید بوده و به‌رغم کاهش تولید فولاد، همچنان بازار با مازاد عرضه و در نتیجه فشار کاهش قیمت مواجه است.

توسعه بر مبنای جایگزینی با ظرفیت‌‌‌های قدیمی
براساس محاسبات اس‌‌‌اندپی گلوبال در سال ۲۰۲۲ به‌رغم فشار کاهش تقاضا بر بازار فولاد، واحدهای جدید فولادی در چین به بهره‌‌‌برداری رسیده‌‌‌اند. داده‌‌‌های این موسسه نشان می‌دهد که در این سال به میزان ۳۰میلیون تن در سال بر ظرفیت فولادسازی این کشور به روش کوره‌بلند و به میزان ۲۵میلیون تن بر ظرفیت سالانه تولید فولاد خام با سایر روش‌ها افزوده شده است. از آنجا که بخشی از این ظرفیت‌‌‌سازی جایگزین تاسیسات قدیمی شده است، پیش‌بینی می‌شود که در سال ۲۰۲۲ حدود ۴/ ۵میلیون تن بر ظرفیت تولید چدن و ۳/ ۵میلیون تن بر ظرفیت تولید فولادخام چین افزوده شود. در عین حال به دلیل نبود چشم‌‌‌انداز مثبت از تقاضا برای محصولات فولادی در چین، پروژه‌‌‌های توسعه‌‌‌ای بسیاری در این کشور نیمه‌کاره مانده است. با این حال، اس‌‌‌اندپی گلوبال برآورد می‌کند که ظرف سال‌جاری میلادی، فولادسازان چینی به میزان ۱۱۸میلیون تن بر ظرفیت تولید چدن و ۱۴۱میلیون تن بر ظرفیت تولید فولاد خام می‌‌‌افزایند که البته بخش قابل‌توجهی از این ظرفیت‌‌‌ها جایگزین ظرفیت‌‌‌های قدیمی می‌شود. به این ترتیب، در نتیجه راه‌‌‌اندازی این پروژه‌‌‌ها در چین به شکل خالص بر میزان ظرفیت تولید چدن این کشور به میزان ۱۲میلیون تن و بر ظرفیت فولادسازی آن به میزان ۱۸میلیون تن افزوده می‌شود. در عین حال انتظار می‌رود که روند کاهش تقاضا برای محصولات فولادی چین در بازارهای داخلی و صادراتی ظرف سال ۲۰۲۳ ادامه‌‌‌دار شود و به این ترتیب درپی راه‌‌‌اندازی پروژه‌‌‌های جدید فولادسازی در این کشور، درصورتی که سایر فولادسازان از میزان تولید محصولات خود نکاهند، فشار کاهش نرخ بیشتری بر بازار فولاد وارد می‌شود.

کاهش فولادسازی، ظرفیت‌‌‌سازی جدید را جبران می‌کند؟
در شرایطی که بازار فولاد جهانی خود را برای عرضه فراتر از تقاضایی دیگر در سال ۲۰۲۳ آماده می‌کند، این سوال مطرح است که کاهش احتمالی تولید فولادسازان چینی به میزانی خواهد بود که عقبگرد تقاضا را جبران کند؟

موسسه اس‌‌‌اندپی گلوبال پاسخ به این سوال را دشوار می‌‌‌داند. دولت چین پس از تجربه افول رشد اقتصادی در سال ۲۰۲۲، در نظر دارد مجددا اقتصاد خود را در سال ۲۰۲۳ به مسیر رشد بازگرداند. در چنین شرایطی بعید به نظر می‌رسد که دولت این کشور دستور جدی برای کاهش تولید اجباری صادر کند. با وجود این، ایجاد مازاد عرضه در بازار و تضعیف حاشیه سود، می‌‌‌تواند فولادسازان چینی را به سمت کاهش تولید به‌منظور جلوگیری از زیان سوق دهد.

ظرف سال ۲۰۲۲ نیز بازار چین با مازاد عرضه مقاطع طویل فولادی روبه‌رو شد و این موضوع باعث شد تا حاشیه سود فروش میلگرد در بازار داخلی این کشور از ۱۲۹دلار به‌ازای هر تن در اوایل فوریه ۲۰۲۲ به منفی ۸۰دلار به‌ازای هر تن در اواسط ژوئن این سال برسد. البته وضعیت بازار فولاد چین ظرف روزهای پایانی سال اندکی بهبود یافت، به نحوی که حاشیه سود تولید میلگرد به ۷/ ۱دلار به ازای هر تن در اواخر دسامبر رسید. در حالی که بحران مالی شرکت‌های توسعه‌‌‌دهنده املاک و استمرار قرنطینه‌‌‌های کرونایی ظرف سال ۲۰۲۲ چین باعث شد تا تقاضا برای محصولات فولادی در این کشور تحت فشار باشد، احتمال شیوع غیرقابل کنترل کرونا در این کشور پس از سال نوی چینی ۲۰۲۳ باعث شده است تا نگرانی‌های جدی نسبت به تقاضا برای محصولات فولادی در این کشور پدید آید. دولت چین در پی بروز ناآرامی اجتماعی در این کشور در اعتراض به سیاست کروناصفر از میزان محدودیت کرونایی خود کاست. این تصمیم در شرایطی که بسیاری از مردم این کشور دُزهای یادآور کرونا را دریافت نکرده‌‌‌اند، می‌‌‌تواند مجددا دنیا را با شیوع جدی کرونا مواجه کند. از همین رو بسیاری از تحلیلگران احتمال تضعیف تقاضا برای کامودیتی‌‌‌ها در نیمه ابتدایی سال‌جاری را می‌دهند. در عین حال تحلیلگران امیدی به بهبود صادرات فولاد چین در نیمه ابتدایی ۲۰۲۳ ندارند. مصرف‌کنندگان جهانی با شرایط تورمی و احتمال بروز رکود اقتصادی مواجه هستند و نمی‌‌‌توان به بهبود صادرات فولاد چین امید داشت. در این شرایط احتمال کاهش صادرات فولاد چین در سال ۲۰۲۳ نسبت به سال ۲۰۲۲ به شکل جدی مطرح است. در شرایطی که تقاضا با محدودیت جدی در بازار داخلی و صادراتی چین روبه‌روست، بعید به نظر می‌رسد که کاهش تولید بتواند جبران‌‌‌کننده افت تقاضا باشد، بنابراین بازار با فشار مضاعفی روبه‌روست.

امید به نیمه دوم ۲۰۲۳؛ از واقعیت تا سراب
براساس آمار اداره ملی آمار چین، آغاز ساخت خانه‌‌‌های جدید در چین ظرف بازه زمانی ژانویه تا نوامبر ۲۰۲۲ نسبت به دوره مشابه سال ۲۰۲۱ کاهش ۹/ ۳۸درصدی داشت. این در حالی بود که در این زمان ارزش فروش خانه‌‌‌های جدید کاهش ۶/ ۲۶درصدی را به ثبت رساند. به گفته برخی از فعالان بازار چین، این احتمال وجود دارد که در نیمه دوم سال ۲۰۲۳ و پس از فروکش‌کردن موج جدید کرونا در این کشور و با توجه به بسته‌‌‌های محرک دولت چین برای حمایت از بخش ساخت‌‌‌وساز، این بازار با رونق مواجه شود. با وجود این، موسسه اس‌‌‌اندپی گلوبال در گزارش خود پیش‌بینی می‌کند که شروع ساخت مسکن در چین برای سال ۲۰۲۳ نسبت به سال ۲۰۲۲ کاهش یابد. البته انتظار می‌رود میزان شتاب افول ساخت مسکن در این سال کمتر از تضعیف ساخت مسکن در ۲۰۲۲ نسبت به ۲۰۲۱ باشد. به این ترتیب فولادسازان نمی‌‌‌توانند به صعود تقاضا امید چندانی داشته باشند. البته توسعه زیرساخت در چین برای ۲۰۲۳ افزایشی خواهد بود و این موضوع می‌‌‌تواند بخشی از افول تقاضای ساخت مسکن و تضعیف صادرات را جبران کند.
منبع: دنیای اقتصاد