تغییر مجدد شیوه تعیین قیمت پایه از سوی بورس‌کالا، جرقه جهش تقاضا برای عرضه‌‌‌های هفته جاری و رشد نرخ را در این معاملات زد. این صعود قیمتی در حالی در بازار داخل رقم خورد که قیمت‌‌‌ فولاد در بازارهای جهانی و نرخ فروش صادراتی شمش فولاد کشور در سراشیبی قرار دارد و تنها ظرف یک‌هفته اخیر، بهای شمش فولاد صادراتی ایران فوب خلیج‌فارس حدود ۴۰دلار به‌ازای هر تن ارزان شده است. اما عزم بورس‌کالا برای حمایت از فولادسازان باعث شده است تا این مرتبه نیز روند نوسان قیمت فولاد در بازار داخل متفاوت از بازار جهانی شود و حتی در شرایط رکود سنگین حاکم بر بازارهای جهانی و بازار داخلی فولاد در بازار ایران گران شود.

تغییر فرمول به گرانی شمش منجر شد
رینگ صنعتی بورس‌کالای ایران، این هفته میزبان عرضه حدود ۱۲۷‌هزار تن شمش فولاد با قیمت پایه‌‌‌ای در بازه ۱۲‌هزار تا ۱۲‌هزار و ۷۰۰تومان به ازای هر کیلو بود. به این ترتیب، تغییر فرمول تعیین نرخ پایه شمش فولاد برای عرضه در بازار فیزیکی بورس‌کالای ایران باعث شد تا جریان کاهش بهای پایه شمش فولاد پس از ۶هفته متوقف شود. این در حالی است که نرخ فروش شمش فولاد صادراتی ایران فوب خلیج‌فارس همچنان متاثر از افول بازار جهانی کاهشی است، به نحوی که ظرف یک‌هفته اخیر نرخ شمش فولاد صادراتی ایران فوب خلیج‌فارس با کاهش ۳/ ۴درصدی به ۴۴۰دلار به ازای هر تن رسید.

تعیین قیمت پایه شمش فولاد از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت بر عهده بورس‌کالای ایران گذاشته شده است. اگرچه بورس‌کالا به‌‌‌عنوان یکی از ارکان بازار سرمایه همواره بر شفافیت و دور شدن از قیمت‌‌‌سازی در بازارهای کالایی تاکید دارد؛ اما بارها رفتاری متفاوت از خود نشان داده است. نمونه بارز این تفاوت رفتاری در تعیین قیمت پایه شمش فولاد به‌وضوح مشهود است. درواقع، بورس‌کالا با تغییر مکرر فرمول تعیین قیمت پایه، امکان دستکاری مستقیم در این بازار را دارد و در عین حال، هر گونه پیش‌بینی‌پذیری را از معاملات این بخش گرفته است. از ابتدای امسال تا پایان اردیبهشت‌ماه، نرخ پایه شمش فولاد براساس فرمول ابداعی بورس‌کالا و با احتساب بازه مثبت ۳‌درصد تا منفی ۳‌درصد میانگین نرخ فروش هفته قبل تعیین می‌‌‌شد.

این فرمول از ابتدای خردادماه کنار گذاشته شد و مجددا نرخ پایه شمش فولاد براساس فرمول قدیمی ۹۵‌درصد قیمت شمش فولاد صادراتی ایران فوب خلیج‌فارس با احتساب ارز نیمایی تعیین شد. اما عمر استفاده از این فرمول کمتر از سه‌ماه بود و مجددا از هفته جاری شیوه تعیین قیمت پایه به فرمول قبلی، یعنی بر مبنای مشارکت در خرید با احتساب بازه ۳درصدی بازگشت. تغییر فرمول تعیین نرخ پایه عرضه شمش فولاد در رینگ صنعتی بورس‌کالا باعث شده است تا روند نوسان بهای شمش از روند جهانی جدا شود و به این ترتیب، در حالی که فولاد در دنیا ارزان می‌شود، روز گذشته میانگین نرخ فروش شمش فولاد در بازار فیزیکی بورس کالای ایران افزایشی شد.

شمش فولاد در بورس ۱۰‌درصد گران‌‌‌تر از نرخ صادراتی
فولادسازان دیروز (هجدهم مردادماه) ۱۲۷‌هزار تن شمش فولاد را با میانگین نرخ ۱۲‌هزار و ۳۵۰تومان در رینگ صنعتی بورس‌کالای ایران عرضه کردند که برای این حجم عرضه، تقاضایی بالغ بر ۳۵۸‌هزار تن در این بازار به ثبت رسید و در نهایت ۱۱‌هزار تن شمش فولاد با میانگین نرخ ۱۲‌هزار و ۹۰۰تومان معامله شد. با احتساب نرخ ۲۶‌هزار و ۶۸۰تومان برای ارز نیمایی، میانگین نرخ فروش شمش فولاد از رینگ صنعتی روز گذشته برابر ۴۸۳دلار در هر تن بود. به این ترتیب، این هفته میانگین نرخ فروش شمش در رینگ صنعتی بورس‌کالای ایران حدود ۱۰‌درصد بالاتر از میانگین نرخ فروش صادراتی آن فوب خلیج‌فارس بود. تغییر شیوع تعیین نرخ پایه شمش فولاد از مهم‌ترین دلایل گران‌تر شدن بهای شمش فولاد در بازار داخل نسبت به نرخ صادراتی بود.

در حالی که ظرف سه‌هفته اخیر، بهای فروش شمش فولاد در رینگ صنعتی بورس‌کالا و نرخ شمش فولاد صادراتی به یکدیگر همگرا شده بود، عزم بورس‌کالا برای جلوگیری از زیان فولادسازان باعث شد تا مجددا این دو نرخ از یکدیگر فاصله بگیرند. درواقع نوردکاران با پیش‌بینی رشد ۳درصدی قیمت پایه برای هفته بعد، حاضر به رقابت قیمتی برای کسب سهم از عرضه شمش فولاد شدند. فرمول ابداعی بورس‌کالا در تعیین قیمت پایه در شرایطی که بازار با برتری تقاضا نسبت به عرضه روبه‌روست، چراغ سبزی برای رشد مستمر قیمت‌ها و درواقع مداخله مستقیم این سازمان در قیمت‌‌‌سازی برای بخش فولاد است.

میلگرد گران شد؛ تقاضا افزایش یافت
بررسی‌‌‌های «دنیای‌اقتصاد» از روند معاملات مقاطع طویل فولادی در بازار آزاد نیز از رشد نرخ این محصولات در ساعات ابتدایی بازگشایی بازار خبر می‌دهد. ظرف ساعات ابتدایی دیروز، نرخ دلار آزاد رو به افزایش گذاشت. این خبر سیگنالی افزایشی برای فعالان بازار آزاد مقاطع طویل فولادی به همراه داشت و به گفته فعالان این بازار باعث شد تا میلگرد برای ساعاتی در کانال ۱۶‌هزار تومان به فروش برسد. این در حالی بود که ظرف یک‌هفته اخیر بهای هر کیلوگرم میلگرد در بازار آزاد تهران به کانال ۱۵‌هزار تومان بازگشته بود و حتی در این کانال قیمتی نیز خبری از خرید نبود. اما سیگنال‌‌‌های مثبت ارزی، معاملات پررونق شمش فولاد در رینگ صنعتی بورس‌کالا و انتشار اخباری مبنی بر بهبود بازار صادراتی مقاطع طویل فولادی کشور باعث شد تا اندکی قیمت‌ها افزایشی شود.

تا زمان تنظیم این گزارش، بورس‌کالا قیمت پایه میلگرد و تیرآهن را برای عرضه فردا (روز چهارشنبه نوزدهم مرداد) اعلام نکرده و مشخص نیست که قیمت‌های پایه با چه فرمولی تعیین می‌شود. تقریبا سه‌هفته قبل فرمول تعیین قیمت پایه میلگرد و شمش به میانگین نرخ فروش شمش فولاد با احتساب رشد ۱۱درصدی برای میلگرد و افزایش ۱۴درصدی برای تیرآهن تغییر کرد. در حال حاضر فعالان این حوزه نسبت به ادامه استفاده از این فرمول یا بازگشت به فرمول مشارکتی با احتساب بازه منفی ۳درصد تا مثبت ۳‌درصد تردید دارند. بلاتکلیفی در چگونگی تعیین قیمت پایه معضل بزرگی است که امکان برنامه‌‌‌ریزی را از فعالان این بخش گرفته است. میانگین بهای فروش شمش فولاد از رینگ صنعتی بورس‌کالا در روز گذشته ۱۲‌هزار و ۹۰۰تومان بود که این رقم با احتساب مالیات ارزش‌افزوده و کارمزد ارکان بورس به ۱۴‌هزار تومان می‌‌‌رسد. با احتساب حداقل هزینه حمل و تبدیل بهای تمام‌شده میلگرد تولیدی با این شمش تقریبا ۱۵‌هزار و ۵۰۰تومان خواهد بود.
منبع: دنیای اقتصاد