بهای شمش و محصولات فولادی همچنان در مسیر افت نرخ قدم برمی‌دارد، اما این موضوع لزوما سیگنالی مثبت نیست؛ چرا که با وجود تعدیل قیمتی بر رکود حاکم بر معاملات این بخش افزوده می‌شود و استمرار این وضعیت می‌تواند زنگ خطر جدی مبنی بر کاهش یا توقف تولید واحدهای صنعتی باشد.

عقبگرد قیمت پایه به رونق معاملات شمش منجر نشد
قیمت پایه عرضه شمش و محصولات طویل فولادی در رینگ صنعتی بورس‌کالا در عرضه‌‌‌های هفته جاری مجددا کاهشی بود. این افت نرخ پایه، آن‌‌‌هم در شرایطی که نرخ ارز نیمایی همچنان افزایشی است، از تضعیف قیمت شمش فولاد در بازارهای جهانی سیگنال می‌گیرد.

با وجود افت مستمر بهای شمش فولاد در بازار فیزیکی بورس‌کالا، همچنان خبری از رونق در این بازار نیست. میانگین نرخ عرضه شمش فولاد در رینگ صنعتی بورس‌کالا در هفته جاری، و به عبارت دیگر روز سه‌‌‌شنبه هفتم دی‌ماه به ۱۲‌هزار و ۳۸۰تومان رسید که این رقم کمترین نرخ عرضه شمش فولاد در این بازار پس از هفته پایانی اردیبهشت بود. به‌‌‌ طور معمول انتظار می‌رود در شرایطی که سیگنال‌‌‌های ارزی و انتظارات تورمی افزایشی است، کاهش قیمت پایه شمش فولاد باعث رونق معاملات در این بخش شود؛ اما خلاف انتظار این برآورد محقق نشد و همچنان خبری از رونق در معاملات شمش فولاد نیست.

روز سه‌‌‌شنبه هفته جاری تنها ۶۶‌هزار و ۸۰۰تن شمش فولاد در بازار فیزیکی بورس‌کالا مورد دادوستد قرار گرفت که این رقم، میزان قابل‌توجهی در فروش شمش به‌‌‌عنوان ماده اولیه اصلی خطوط تولید صنایع تکمیلی به‌‌‌شمار نمی‌رود. ‌استقبال ناکافی نوردکاران از عرضه‌‌‌های شمش فولاد در حالی رقم خورد که با توجه به سردتر شدن هوا در تمامی مناطق کشور، احتمال قطع یا کاهش عرضه گاز و برق صنایع جدی‌‌‌تر شده است.

به طور معمول، خبر احتمال قطعی برق و گاز می‌توانست به خرید هیجانی شمش فولاد از سوی نوردکاران منجر شود، اما این مرتبه این سیگنال نیز دیگر یارای تحرک‌بخشی به بازار آهن و فولاد کشور را ندارد.

رکود سنگین مصرفی و سرمایه‌‌‌ای در بخش محصولات طویل فولادی باعث شده تا نوردکاران از سویی با انباشت محصول در انبارهای خود روبه‌رو باشند و از سوی دیگر با مشکل تامین نقدینگی در خریدهای خود روبه‌رو شوند. این چالش‌‌‌ها به میزانی جدی شده که رکود در بخش آهن و فولاد که ابتدا در بخش انتهایی زنجیره یعنی محصولات بروز کرده بود، ظرف هفته‌‌‌های اخیر به بخش میانی زنجیره یعنی معاملات شمش فولاد نیز سرایت کند.

فروش میلگرد در محدوده ۱۴‌هزار تومانی
ظرف روزهای ابتدایی دی‌ماه، بهای میلگرد در بازار آزاد تهران به طور مرزی به محدوده ۱۴‌هزار تومان بازگشت؛ اگرچه قیمت رسمی معامله هر کیلوگرم میلگرد در بازار آزاد تهران در روز چهارشنبه هشتم دی‌ماه برابر ۱۴هزار و ۹۰۰‌هزار تومان بود.

البته به گفته فعالان این بازار، این محصول از سوی برخی تجار با نرخی کمتر از این قیمت نیز به فروش می‌رود. تجربه پیشین نوسان بهای میلگرد در کانال ۱۴‌هزار تومانی مربوط به خردادماه امسال بود. البته در شهریورماه هم بهای هر کیلوگرم میلگرد سایز۱۶ تنها برای یک‌روز به کانال ۱۴‌هزار تومانی بازگشت و روز ۲۴شهریور با قیمت ۱۴‌هزار و ۹۰۰تومان به فروش رفت، اما نوسان بهای میلگرد در کانال ۱۴‌هزار تومانی در این بازه زمانی چندان ادامه‌‌‌دار نشد و در ادامه مجددا نرخ این محصول به کانال ۱۵‌هزار تومانی صعود کرد.

میلگرد در بازار آزاد تهران ظرف مهرماه در کانال ۱۵‌هزار تومانی و در اغلب روزهای آبان‌ماه در کانال ۱۶‌هزار تومانی نوسان نرخ داشت. اما با شروع آذر، بهای میلگرد در بازار آزاد تهران متاثر از تضعیف قابل ملاحظه تقاضا مجددا به کانال ۱۵‌هزار تومانی بازگشت. عقبگرد بهای میلگرد در بازار آزاد تهران به کانال ۱۵‌هزار تومانی ظرف آذرماه امسال در حالی رقم خورد که در این ماه، نوسانات متعددی در بازار ارز رخ داد و بهای ارز در بازار ارز در بازار آزاد به کانال ۳۰‌هزار تومانی نیز صعود کرد.

در حالی که نوسان مثبت نرخ ارز ظرف هفته‌‌‌های اخیر به صعود بهای مقاطع طویل فولادی منجر نشد، عقبگرد و تضعیف نرخ ارز توانسته است بر روند قیمتی این محصولات در بازار آزاد اثرگذار شود و نرخ مقاطع طویل فولادی در بازار آزاد تهران با سیگنال‌‌‌های منفی ارزی کاهشی می‌شود.

در عین حال که بهای مقاطع طویل فولادی در بازار آزاد تهران همچنان کاهشی است، خبری از رونق در معاملات این بخش نیست و به گفته فعالان بازار آهن و فولاد، رکود سنگینی بر دادوستدهای این بخش حاکم است.

انباشت محصول در انبار تجار، قرارگرفتن در فصل سرد سال و نبود تقاضای مصرفی، کاهش فعالیت ساخت‌‌‌وساز در کشور و تمایل فعالان بخش ساخت‌‌‌‌و‌ساز به جایگزینی سیمان با فولاد به دلیل هزینه کمتر، از مهم‌ترین دلایل سنگین شدن رکود در بازار مقاطع طویل فولادی است. در عین حال، چشم‌‌‌انتظاری نسبت به مذاکرات احیای برجام نیز باعث شده خبری از تقاضای سرمایه‌‌‌ای در بازار آهن و فولاد کشور نباشد و این موضوع نیز با از میان رفتن تقاضای سرمایه‌‌‌ای بر رکود فعلی بازار افزوده است.

زنگ خطر تعطیلی صنایع تکمیلی فولاد
عدم‌استقبال خریداران از شمش و محصولات فولادی باعث شده تا نرخ این محصولات ظرف هفته‌‌‌های اخیر در مسیر کاهش نرخ قدم بردارد؛ به‌‌‌گونه‌‌‌ای که قیمت‌های فعلی شمش و محصولات فولادی به نرخ آن در سه‌ماه ابتدایی سال‌جاری بازگشته است. با وجود این، لزوما این عقبگرد قیمتی سیگنال مثبتی نیست. افت نرخ در شرایط رونق بازار سیگنال مثبتی تلقی می‌شود؛ اما عقبگرد قیمتی در شرایطی که بازار در رکود سنگینی قرار دارد، زنگ‌‌‌خطری جدی است. عدم‌خرید محصولات تولیدی با وجود کاهش قیمت باعث می‌شود صنایع تکمیلی در بازه زمانی میان‌مدت، دچار مشکل تامین نقدینگی شوند و استمرار این وضعیت، کاهش یا توقف تولید را به همراه خواهد داشت.

به ‌‌‌گل نشستن بازار نوردکاران
قیمت پایه عرضه میلگرد در عرضه روز گذشته در بازار فیزیکی بورس‌کالا نیز به سیاق معاملات شمش کاهشی بود. با وجود این، افت نرخ باعث نشد خبری از رونق در معاملات این بخش باشد. ظرف روز چهارشنبه از ۱۹۶‌هزار تن میلگرد عرضه‌شده در رینگ صنعتی بورس‌کالا تنها حدود ۱۹‌هزار تن محصول به فروش رفت. به این ترتیب، رکود در بخش معاملات محصول به مراتب جدی‌‌‌تر از رکود در بخش شمش فولاد بود.

استمرار رکود در بخش محصولات فولادی می‌تواند نوردکاران را با مشکل عدم‌تامین نقدینگی روبه‌رو کند و از این منظر زمینه توقف تولید آنها را فراهم آورد. در چنین شرایطی افزایش صادرات یکی از راه‌‌‌های برون‌‌‌رفت از شرایط فعلی است که با توجه به تضعیف بازار جهانی فولاد این پیشنهاد نیز دیگر به‌سادگی برای نوردکاران میسر نیست.
منبع: دنیای اقتصاد