در این شرایط، صنایع تکمیلی فعال در این بخش با چالش تامین نقدینگی به‌‌‌دلیل تضعیف بازار فروش داخلی و صادراتی روبه‌‌‌رو هستند که این موضوع می‌تواند به بروز پدیده زیرفروشی با هدف تامین نقدینگی موردنیاز تولیدکنندگان منجر شود. در این شرایط، تضعیف بازار فولاد در دنیا با محوریت رکود در بخش مسکن چین می‌تواند با تضعیف بیشتر بازار صادراتی شمش و محصولات فولادی کشور بر چالش‌‌‌های فعلی فعالان این حوزه بیفزاید.

خبری از تقاضای اثرگذار بر بازار فولاد نیست
رکود و کرختی همچنان اصلی‌‌‌ترین اخبار بازار آهن و فولاد کشور است. این رکود در معاملات شمش و محصولات فولادی در رینگ صنعتی بورس‌کالا و بازار آزاد به‌قوت وجود دارد؛ هرچند بروز آن در بخش محصول به‌مراتب بیشتر است. تضعیف بازار صادراتی محصولات فولادی، رکود در بخش ساخت‌‌‌وساز کشور و از دست رفتن جایگاه سرمایه‌‌‌ای محصولات فولادی باعث شده است تا سیگنال‌‌‌های تورمی، اثربخشی خود را بر بازار آهن و فولاد از دست بدهند و به این ترتیب نوردکاران کشور در مضیقه تامین نقدینگی قرار گیرند.

روز گذشته، رینگ صنعتی بورس کالای ایران میزبان عرضه ۱۴۴‌هزار تن شمش فولاد با نرخ پایه‌‌‌ای در بازه ۱۲‌هزار و ۳۰۰تومان تا ۱۲‌هزار و ۷۰۰تومان بود. بازه تعیین‌شده برای قیمت پایه عرضه شمش فولاد در این هفته نسبت به هفته قبل مطابق آنچه پیش‌بینی می‌‌‌شد، کاهش داشت. افت نرخ پایه عرضه شمش فولاد درحالی رقم خورد که نرخ ارز نیمایی به‌‌‌عنوان یکی از سیگنال‌‌‌های بنیادی تعیین‌‌‌کننده قیمت پایه افزایشی است؛ اما سیگنال کاهشی افت نرخ جهانی به‌‌‌مراتب قوی‌‌‌تر بروز کرده و به این ترتیب زمینه تعدیل بهای پایه عرضه شمش فولاد در بازار فیزیکی بورس کالا را رقم زده است.

بررسی روند معاملات شمش فولاد در رینگ صنعتی بورس کالا از استقبال متقاضیان از شمش فولاد در کمینه (مینیمم) قیمت پایه حکایت دارد. میانگین نرخ معامله شمش فولاد روز گذشته برابر ۱۲‌هزار و ۵۸۰تومان بود که این رقم کمترین نرخ معامله شمش فولاد پس از خردادماه امسال بود. طبیعتا افت نرخ سیگنالی در جهت ترغیب متقاضیان به خرید تلقی می‌شود. عقبگرد قیمتی در نرخ شمش باعث شد روز گذشته ۹۵‌هزار تن شمش فولاد از رینگ صنعتی بورس کالا مورد معامله قرار گیرد. این رقم نسبت به حجم فروش شمش در هفته قبل (۲۳ آذر ماه) بیشتر بود؛ اما رقمی قابل‌توجه برای فروش شمش، به‌‌‌عنوان ماده اولیه کارخانه‌‌‌های نوردی نبود. شمش فولاد ماده اولیه اصلی نوردکاران است و صنایع تکمیلی برای نخوابیدن خطوط تولید، چاره‌‌‌ای جز خرید ماده اولیه ندارند. بنابراین فروش این حجم از شمش فولاد، آن‌‌‌هم در شرایطی که هفته قبل (۲۳ آذر) تنها ۴۹‌هزار تن شمش فولاد به فروش رفته بود، رقمی قابل‌توجه به‌‌‌شمار نمی‌رود.

سوز زمستانی در بازار مقاطع طویل فولادی
رکود در بازار آزاد محصولات فولادی کشور به‌مراتب سنگین‌‌‌تر از رکود در معاملات شمش فولاد است، به‌‌‌نحوی که به گفته فعالان بازار آهن و فولاد، پدیده زیرفروشی در بخش محصولات فولادی در حال بروز است.

ظرف یک هفته اخیر میلگرد در بازار آزاد تهران همچنان در مسیر تعدیل نرخ قدم برداشت و در نهایت روز سه‌‌‌شنبه سی‌‌‌ام آذرماه بهای هر کیلوگرم میلگرد فولادی در بازار آزاد تهران به نرخ ۱۵‌هزار و ۳۰۰ تومان رسید (این نرخ با احتساب مالیات ارزش افزوده اعلام می‌شود) که این قیمت نسبت به بهای این محصول در هفته قبل کاهش ۲۰۰تومانی داشت.

این روند عقبگرد قیمتی در حالی در بازار آزاد ظرف هفته‌‌‌های اخیر به چشم می‌‌‌خورد که سیگنال‌‌‌های تورمی و ارزی در بازار داخل افزایشی است و در شرایط معمول انتظار می‌رود این سیگنال‌‌‌های تورمی بازار آزاد مقاطع طویل فولادی را افزایشی کنند. اما کرختی در بخش تقاضا برای محصولات فولادی به میزانی جدی است که این بازار بی‌‌‌توجه به سیگنال‌‌‌های افزایشی در مسیر کاهش نرخ قدم برمی‌‌‌ دارد.

شنیده‌‌‌ها از بازار آزاد آهن و فولاد کشور از بروز زیرفروشی در معاملات خرد حکایت دارد؛ به‌‌‌نحوی که گفته می‌شود در حالی که میانگین نرخ فروش هر کیلوگرم میلگرد در بازار آزاد تهران برابر ۱۵‌هزار و ۳۰۰تومان است، برخی حاضر به فروش این میلگرد با نرخی در کانال ۱۴‌هزار تومانی نیز شده‌‌‌اند.

روز گذشته شمش فولاد در رینگ صنعتی بورس کالا با میانگین نرخ ۱۲‌هزار و ۵۸۰ تومان به فروش رفت؛ با احتساب مالیات ارزش افزوده و کارمزد ارکان بورس بهای تمام‌شده این شمش برای نوردکار برابر ۱۳‌هزار و ۸۰۰ تومان می‌شود. با توجه به هزینه حمل و تبدیل شمش فولاد به محصولات طویل فولادی، فروش محصول در کانال ۱۴‌هزار تومانی، یعنی فروش محصول با نرخی کمتر از بهای تمام‌شده. رکود در بازار داخل و صادراتی باعث شده تا انبار نوردکاران کشور انباشته از محصول باشد و این بخش از تولیدکنندگان با کمبود نقدینگی روبه‌رو باشند و به این ترتیب در شرایط کنونی زیرفروشی به‌‌‌منظور تامین نقدینگی رونق گیرد.

در شرایطی که رکود سنگین سرمایه‌‌‌ای و مصرفی حاکم بر بازار به بروز زیرفروشی در بخش محصول انجامیده و نوردکاران با چالش جدی تامین نقدینگی روبه‌رو هستند، تقویت صادرات تنها راه برون‌‌‌رفت از چالش فعلی است که البته در شرایط فعلی بازارهای جهانی این امر به‌سادگی امکان‌‌‌پذیر نیست.

چشم‌‌‌انداز کم‌‌‌رونق بازارهای صادراتی
رکود در بازار آهن و فولاد تنها شامل حال بازار داخل نمی‌شود. برخلاف نیمه ابتدایی امسال در ۶ماهه دوم سال ۲۰۲۱ از رونق بازار محصولات زنجیره آهن و فولاد در دنیا کاسته شد. در این میان تضعیف بخش ساخت‌‌‌وساز چین از مهم‌ترین دلایل ازمیان رفتن رونق در این بخش بود که در ادامه بر سایر بازارهای دنیا از جمله ایران نیز اثرگذار شد.

بنابر داده‌‌‌های رسمی منتشرشده از سوی مرکز آمار ملی چین، میزان پروژه‌‌‌های جدید ساخت‌‌‌وساز در چین بر اساس مساحت نیز در ماه نوامبر نسبت به مدت مشابه سال قبل افت ۲۱درصدی داشت. هشتمین ماه متوالی است که میزان آغاز پروژه‌‌‌های جدید ساخت‌‌‌وساز مسکن در چین در مسیر کاهش قرار دارد. در عین حال داده‌‌‌های رسمی از افت ۳/ ۴درصدی میزان سرمایه‌گذاری شرکت‌های توسعه‌‌‌دهنده املاک در ماه نوامبر امسال نسبت به مدت مشابه در سال قبل خبر می‌دهد.

بحران ساخت‌‌‌وساز چینی‌‌‌ها که نتیجه بحران بدهی در شرکت‌های توسعه‌‌‌دهنده املاک در چین و تغییر سیاست اقتصادی دولت شی‌‌‌جین پینگ است، به افول در بازار آهن و فولاد این کشور و در ادامه دنیا منجر شده است. رکود بخش مسکن چین، سیگنالی منفی برای بازار صادراتی شمش و محصولات فولادی ایران نیز هست و می‌تواند بهای محصولات فولادی را در بازار داخل کاهشی کند و بر چالش‌‌‌های موجود بیفزاید.
منبع: دنیای اقتصاد