در این شرایط سیاست‌‌‌های پیشنهادی برای تنظیم بازار فولاد به‌‌‌نحوی است که به تثبیت و افزایش این رکود دامن می‌زند و روند تعیین قیمت پایه نیز به فرورفتن جو بازار در شرایط رکود تورمی کمک می‌‌‌کند. این درحالی است که بازار از رمق‌افتاده آهن و فولاد کشور که ظرف بیش از یک‌سال اخیر عمدتا با رکود مصرفی و سرمایه‌‌‌ای روبه‌رو بود، به سیگنال جدید برای رونق نیاز دارد.

روز گذشته، رینگ صنعتی بورس کالا میزبان عرضه شمش فولاد با قیمت پایه‌ای در بازه ۱۳هزار و ۱۰۰تومان تا ۱۳هزار و ۹۰۰تومان به ازای هر کیلوگرم بود. استقبال نوردکاران از خرید شمش فولاد در رینگ هفته قبل و معامله بالغ بر ۸۷درصد عرضه‌‌‌ها در هفته منتهی به ۸آبان باعث شد تا اغلب عرضه‌‌‌کنندگان شمش فولاد مجوز افزایش نرخ قیمت پایه را کسب کنند و به این ترتیب بازه تعیین‌شده برای عرضه شمش فولاد در معاملات روز سه‌‌‌شنبه یازدهم آبان، نسبت به نرخ اعلامی در هفته قبل رشد ۳درصدی داشت. درحالی فرمول فعلی تعیین قیمت پایه شمش فولاد به رشد هفتگی قیمت معاملات شمش فولاد منجر می‌شود که بازار داخلی محصولات در رکود سنگین مصرفی قرار دارد. در این شرایط افزایش بهای شمش فولاد با رشد هزینه تولید محصول به تثبیت رکود تورمی در بازار می‌‌‌افزاید.

بروز ناکارآمدی دیگر از فرمول تعیین قیمت پایه شمش فولاد
بررسی روند معاملات شمش فولاد در روز گذشته حاکی از تمایل نوردکاران به خرید شمش فولاد از عرضه‌‌‌کنندگانی است که محصول خود را در کف قیمتی تعیین‌شده به بازار آوردند. در گزارش‌‌‌های پیشین بازار فولاد «دنیای‌اقتصاد» نیز این نکته گوشزد شد که مکانیزم فعلی تعیین قیمت پایه شمش فولاد ایرادات متعددی وارد است؛ از جمله اینکه این فرمول عموما رشد هفتگی نرخ را رقم می‌‌‌زند.

در حالی که نرخ شمش فولاد در بازارهای جهانی با محوریت چین رو به کاهش گذاشته، فرمول فعلی تعیین قیمت پایه در بازار داخل به اوج‌‌‌گیری قیمت‌های پایه منجر شده است. عدم‌تطبیق فرمول فعلی با وضعیت موجود در بازار جهانی و البته بازار داخل و سرعت پایین تطبیق‌‌‌پذیری آن، از جمله ایرادات مهم مطرح به این روش تعیین نرخ است. در این شرایط برخی پیشنهاد عدم‌خرید چند هفته‌‌‌ای شمش فولاد از سوی نوردکاران با هدف کاهش نرخ را ارائه می‌دهند؛ اما با توجه به اینکه شمش فولاد، ماده اولیه خطوط تولید است و عدم‌خرید با توقف یا کاهش تولید، زیان مالی برای تولیدکننده به همراه دارد، پیشنهاد منطقی و لزوما امکان‌‌‌پذیر نیست.

در عین حال ذکر این نکته نیز حائز اهمیت است که اغلب صنایع کشور ظرف هفته‌‌‌هایی از تابستان به دلیل کمبود برق با توقف خطوط تولید روبه‌رو بوده‌‌‌اند و امکان تکرار مجدد این وضعیت در زمستان به دلیل کسری گاز نیز وجود دارد. در این شرایط، تحمیل تعطیلی مجدد به نوردکاران با هدف کاهش نرخ شمش فولاد امکان‌‌‌پذیر نیست.

کاهش حجم معاملات شمش فولاد
سقف قیمت پایه تعیین‌شده برای عرضه شمش فولاد در معاملات دیروز به بیشترین میزان پس از نیمه مردادماه رسید که این موضوع سیگنالی منفی برای تقاضای حاکم بر این بازار بود. بررسی روند معاملات شمش فولاد در رینگ دیروز بورس کالا از فروش حدود ۶۰درصدی عرضه‌‌‌ها حکایت دارد. این در حالی است که در هفته قبل بالغ بر ۸۷درصد شمش فولاد عرضه‌شده در بازار مورد دادوستد قرار گرفت. این موضوع به‌خوبی موید دعوت بازار به فرورفتن در فاز رکودی از سوی سیاستگذار است.

آغاز زیرفروشی در بازار مقاطع با سیگنال‌‌‌های رکودی
بررسی‌‌‌های «دنیای‌اقتصاد» از معاملات مقاطع طویل فولادی در بازار آزاد تهران از افزایش رکود در این بخش حکایت دارد. در عین حال به گفته فعالان بازار آهن و فولاد تهران، تثبیت رکود و پیش‌بینی استمرار وضعیت ضعف تقاضا باعث شده تا زیرفروشی در معاملات مقاطع طویل فولادی دیده شود؛ به‌‌‌گونه‌‌‌ای که در حال حاضر برخی تجار حاضر به فروش هر کیلوگرم تیرآهن شاخه ۲۷ به قیمت ۱۵هزار و ۲۰۰تومان هستند. این در حالی است که قیمت تمام‌شده معامله شمش فولاد در رینگ صنعتی بورس کالا در این روز برابر ۱۵هزار تومان است. اما سیگنال‌‌‌های کاهشی حاکم بر بازار آزاد مقاطع طویل فولادی به میزانی جدی است که برخی دارندگان مقاطع طویل فولادی حاضرند با زیان، محصول خود را بفروشند و از بازار خارج کنند.

رکود فصلی، انباشت انبارها از محصولات فولادی آن‌‌‌هم در شرایطی که امیدی به افزایش تقاضای مصرفی در بازار داخل ظرف هفته‌‌‌های پیش‌رو نیست، الزام ثبت تمامی معاملات در سامانه تجارت و مشخص نبودن اقدامات بعدی نسبت به دارندگان مقاطع طویل فولادی در انبارها از دلایل شدت‌گرفتن سیگنال‌‌‌های منفی در معاملات بازار آزاد مقاطع طویل فولادی کشور است که پدیده زیرفروشی را تقویت می‌کند.

کاهش فعالیت‌‌‌های ساخت‌‌‌وساز در کشور ظرف دوسال اخیر به‌شدت از میزان تقاضای مصرفی برای مقاطع طویل فولادی کاسته است. در این شرایط شروع فصل سرما نیز بر رکود مصرفی حاکم بر این بازار شدت بخشیده است. همواره بازار مقاطع طویل فولادی در آبان و آذرماه با رکود مصرفی روبه‌رو می‌‌‌شوند و تنها بروز اتفاقاتی همچون قطع یکباره گاز و عدم‌تولید و عرضه محصول به بازارها می‌تواند به تحرک جدی (قیمتی) در این بازار منجر شود.

در کنار موارد بیان‌شده بحث الزام ثبت اطلاعات معامله محصولات در سامانه جامع تجارت موضوع دیگری است که بر رکود بازار افزوده است. درواقع عدم‌شناخت درست خریداران و فروشندگان از روند ثبت اطلاعات در سامانه تجارت و ترس از چگونگی نظارت‌‌‌های بعدی در این سامانه بر رکود معاملات محصولات فولادی در بازار آزاد افزوده است.

به گفته فعالان بازار آهن و فولاد، میزان سیگنال‌‌‌های منفی و رکود حاکم بر معاملات فولاد به میزانی شدت گرفته که بازگشت نرخ هر کیلوگرم میلگرد به کانال ۱۵هزار تومانی دور از انتظار نیست.

امروز رینگ صنعتی بازار فیزیکی بورس کالا میزبان عرضه مقاطع طویل فولادی است. قیمت پایه تعیین‌شده برای عرضه هر کیلوگرم میلگرد در این بازار برابر ۱۴هزار و ۲۲۰تومان تا ۱۵هزار و ۱۰۰تومان و بهای پایه تعیین‌شده برای عرضه هر کیلوگرم تیرآهن برابر ۱۳هزار و ۹۴۰تومان تا ۱۴هزار و ۸۰۰تومان تعیین شده است. قیمت‌های پایه تعیین‌شده با توجه به نرخ معامله شمش فولاد و حتی نرخ فعلی در بازار آزاد توجیه اقتصادی برای خرید دارد، اما با توجه به شدت گرفتن رکود در بازار نمی‌توان انتظار داشت از رینگ مقاطع فولادی امروز استقبال گسترده‌‌‌ای شود.
منبع: دنیای اقتصاد