بلاتکلیفی نسبت به نرخ ارز در بازار داخل عامل اصلی تعویق خرید توسط صنایع تکمیلی ظرف روزهای ابتدایی بازگشایی بازارها در سال ۱۴۰۰ به‌شمار می‌رود. در عین حال افت تقاضا برای فلز سرخ توسط چین به علت بالا بودن قیمت‌ها از منظر مصرف‌کنندگان و رشد شاخص دلار مهم‌ترین پارامترهای اثرگذار بر بازار جهانی مس هستند که باعث تضعیف تقاضا و افت قیمت معامله آن شده‌اند. البته ظرف روزهای گذشته شیلی به عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده و صادرکننده معدنی مس خبر از بستن مرزهای خود به مدت یک ماه برای کنترل شیوع این بیماری داد و به این ترتیب با توجه به محدودیت به وجود آمده در بخش عرضه مس از سوی شیلی در استمرار اثرگذاری فاکتورهای کاهشی در این بازار جای تردید وجود دارد.
تعویق خرید مس در انتظار ثبات بازار
رینگ معاملاتی بورس کالا دیروز یکشنبه ۲۲ فروردین میزبان عرضه ۴ هزار تن کاتد مس با قیمت پایه ۲۰۴ هزار تومان به ازای هر کیلوگرم بود؛ اگرچه این نرخ پایه نسبت به بهای عرضه کاتد مس در هفته قبل افزایش حدود ۴ هزار تومانی در هر کیلو داشت؛ اما کمترین نرخ عرضه این محصول پس از هفته پایانی بهمن ۹۹ (بدون احتساب هفته قبل) بود. با این وجود برخلاف رویه هفته‌های پایانی سال گذشته، خریداران این محصول استقبال چندانی از این عرضه‌ها نداشتند، به‌گونه‌ای که در نهایت تنها ۳۰۰ تن کاتد مس در این بازار مورد داد و ستد قرار گرفت.

به این ترتیب اگرچه در روزهای ابتدایی سال قرار داریم و انتظار می‌رود که تولیدکنندگان صنایع تکمیلی به دنبال خرید مواد اولیه خطوط تولید خود باشند، اما خبری از رونق بهاری در این رینگ ظرف ۲ هفته ابتدایی بازگشایی بازارها نیست. علت این تعویق خرید را باید در پارامترهای تعیین‌کننده قیمت پایه کاتد مس یعنی نرخ ارز و قیمت جهانی این فلز سرخ جست‌وجو کرد.

اگرچه نرخ ارز ظرف روزهای ابتدایی سال وارد مسیر رشد قیمتی شده بود که می‌توانست محرک تقاضا در بازارهای کالایی باشد؛ اما این روند دوام چندانی نداشت، به‌گونه‌ای که انتشار اخبار سیاسی در روزهای پایانی تعطیلات نوروز ۱۴۰۰ باعث شد تا انتظار افت بهای ارز در کشور میان فعالان بازار به وجود آید. این خبر سیگنالی رکودی برای بازارهای کالایی به همراه داشت و به حدی قوی بود که باعث شد بسیاری از تولیدکنندگان در انتظار مشخص شدن نتایج آن و روند نوسان نرخ ارز، خریدهای خود را به تعویق بیندازند. در هفته گذشته (منتهی به ۲۰ فروردین ۱۴۰۰) که اولین هفته عرضه کاتد مس در بازار فیزیکی بورس کالا در سال جدید بود از ۴ هزار و ۵۰۰ تن کاتد مس عرضه شده در این بازار تنها ۶۶۰ تن مورد معامله قرار گرفت. عدم خرید کاتد مس از این بازار در این نرخ پایه در هفته جاری نیز ادامه یافت.

قیمت جهانی مس به عنوان فاکتور دیگر اثرگذار بر بهای پایه این محصول در بازار فیزیکی بورس کالا، ظرف هفته‌های اخیر نوسانات متعدد و البته اغلب کاهشی را داشته است. درواقع می‌توان گفت که روند نوسانی بهای جهانی کاتد مس، سیگنال‌هایی متناقض را برای صنایع پایین‌دستی به دنبال داشته است، به گونه‌ای که در حال حاضر، اظهارنظر نسبت به برآورد روند نوسان قیمتی این فلز، در بازارهای جهانی حتی در کوتاه‌مدت چندان ساده نیست.

فلز سرخ در آینه بازارهای جهانی
مس در بازارهای جهانی ظرف هفته‌های اخیر روزهای پرنوسانی را طی کرده است، بهای فلز سرخ که در اواسط ماه مارس در کانال ۹ هزار دلاری مورد داد و ستد قرار می‌گرفت با افت نرخ مواجه شد و در روز ۲۵ مارس به کانال ۸ هزار دلار سقوط کرد. در روز اول آوریل، مس در بورس فلزات لندن با قیمت ۸ هزار و ۷۶۸ دلار معامله شد که این رقم کمترین نرخ معامله آن در یک ماه و نیم اخیر یعنی پس از ۱۸ فوریه بود. این روند کاهشی در روزهای بعد ادامه نیافت و این فلز سرخ مجددا وارد مسیر رشد شد و حتی در روز ۸ آوریل دوباره به کانال ۹ هزار دلار نیز بازگشت. هرچند که کانال ۹هزار دلاری برای مس چندان دوامی نداشت و در نهایت قیمت مس در بورس فلزات لندن در آخرین روز از معاملات هفته قبل یعنی جمعه ۹ آوریل با اندکی کاهش نسبت به نرخ معامله آن در روز قبل خود به ۸ هزار و ۹۹۳ دلار به ازای هر تن رسید. اگرچه این قیمت با اوج قیمتی فروش مس در این بازار ظرف سال ۲۰۲۱ که برابر ۹ هزار و ۶۱۴ دلار در روز ۲۵ فوریه بود فاصله محسوسی دارد اما همچنان بهای این فلز از ابتدای سال تا روز ۹ آوریل رشدی ۵/ ۱۳‌درصدی داشته است. همچنان از این فلز به عنوان دکتر مس یا Doctor Copper یاد می‌شود زیرا اعتقاد بر این است که بهای این فلز به عنوان شاخصی از عملکرد اقتصاد جهانی عمل می‌کند. درواقع اینگونه عنوان می‌شود که روند رو به رشد بهای مس بیانگر بهبود اقتصاد جهانی است.

افزایش موجودی انبارهای بازارهای بزرگ دنیا ظرف این مدت یکی از دلایل مهم تضعیف بهای مس بوده است. Huatai Futures به‌عنوان یکی از مطرح‌ترین معامله‌گران بازارهای کالایی در چین روند کاهشی به وجود آمده در بهای این فلز سرخ را به افزایش موجودی انبارهای lme و shFE یا همان بورس فلزات لندن و بورس آتی شانگهای مربوط دانسته و معتقد است قیمت بالای این فلز باعث شده ظرف ماه‌های اخیر میزان خرید این فلز کاهش محسوسی داشته باشد که این موضوع می‌تواند روند نزولی و ریزش بهای این فلز در بازارهای جهانی را ادامه‌دار کند. البته در این میان برخی معتقدند با توجه به فرارسیدن سه ماه دوم سال که زمان اوج مصرف برای فلزات در چین به شمار می‌رود؛ حتی در نرخ‌های فعلی نیز می‌توان به رشد تقاضا و در ادامه تثبیت قیمت در همین کانال قیمتی امیدوار بود.

ظرف روزهای اخیر هزینه پریمیوم مس کاهش قابل ملاحظه‌ای داشته است؛ به‌گونه‌ای که پریمیوم هر تن مس شرکت چینی SMM-CUYP-CN در معاملات هفته قبل به ۵۷ دلار به ازای هر تن رسید که این رقم کمترین میزان پس از ۳۰ نوامبر سال ۲۰۲۰ بوده و نشان‌دهنده افت تقاضا برای واردات مس به چین است. افت تقاضا برای مس معدنی از سوی بزرگ‌ترین مصرف‌کننده این فلز سیگنالی کاهشی برای بازارهای جهانی به‌شمار می‌رود.

اگرچه افزایش موجودی انبارها و افت تقاضا از سوی چین، تضعیف‌کننده قیمت این فلز است اما تمامی سیگنال‌های این بازار کاهشی نیست. ظرف روزهای گذشته شیلی (اولین تولیدکننده معدنی مس در دنیا) خبر از بسته شدن مرزهای خود در ماه آوریل به علت شیوع قابل ملاحظه بیماری کویید- ۱۹ در این کشور داد. این موضوع به افت صادرات مس از این کشور منجر شده و می‌تواند سیگنالی افزایشی برای بهای جهانی این فلز باشد که البته تاثیر این خبر در افزایشی شدن بهای این فلز سرخ ظرف هفته ابتدایی ماه آوریل نیز تا حدی دیده شد.

احتمال تمدید زمان مسدود شدن مرزهای این کشور به منظور جلوگیری از شیوع بیشتر این بیماری در شیلی وجود دارد؛ افزایش مدت زمان محدودیت‌های مرزی شیلی می‌تواند فعالیت معدنکاری در این کشور را به علت عدم تامین تجهیزات با اخلال روبه‌رو کند. میزان تولید مس در معادن شیلی در ماه فوریه برابر ۴۳۰ هزار و ۱۰۰ تن بود که این رقم نسبت به میزان تولید این کشور در مدت مشابه سال قبل کاهشی ۸/ ۴ درصدی داشت.

به‌رغم سیگنال‌های کاهش تولید مس شیلی، اما شرکت کودلکو در هفته ابتدایی ماه آوریل خبر از توافق جدید با کارگران معدن Radomiro Tomic در قراردادهای کاری خود داد که این موضوع نگرانی‌ها نسبت به احتمال اعتصاب مجدد در این معادن را برطرف کرد. از دیگر پارامترهای اثرگذار بر بهای کامودیتی‌ها و به خصوص مس انتشار شاخص بهای تولیدکننده چین و آمریکا بود. رشد شاخص بهای تولیدکننده چین برای ماه مارس برابر ۴/ ۴ درصد اعلام شد؛ این در حالی بود که انتظار می‌رفت میزان رشد این شاخص رقمی در حدود ۵/ ۳ درصد باشد. همچنین رشد شاخص بهای تولیدکنندگان آمریکا نیز در ماه مارس فراتر از انتظار ۵/ ۰‌درصدی بود و به رقم یک درصد رسید. افزایش این شاخص می‌تواند سیگنالی افزایشی برای رشد بهای کامودیتی‌ها از جمله مس باشد.

روند نوسان شاخص دلار آمریکا و همچنین برنامه‌های دولت جدید این کشور برای بهبود زیرساخت‌های آن فاکتورهای دیگر اثرگذار برای بهای فلزات هستند. برنامه نوسازی زیرساخت در ایالات متحده می‌تواند با رشد تقاضا برای فلزات باعث تقویت بهای جهانی آنها شود. به این ترتیب از این منظر منتظر سیگنالی افزایشی بر بازارهای جهانی هستیم.

اما روند نوسان شاخص دلار آمریکا و قوت گرفتن ارزش این شاخص نسبت به سایر ارزهای مورد ارزیابی عاملی در جهت تضعیف بازار کامودیتی‌ها بوده که نتیجه آن به وضوح در بازار نفت دیده شد. رشد شاخص دلار آمریکا ظرف هفته‌های گذشته برخلاف بسیاری از برآوردهای قبلی نوسانی افزایشی داشت. شاخص دلار آمریکا که در روز ۲۲ مارس به ۰۱/ ۹۰ رسیده بود؛ تغییر جهت داد و روزهای باقی مانده از این ماه را در مسیری رو به رشد طی کرد، به‌گونه‌ای که در نهایت به رقم ۳/ ۹۳ واحد در روز پایانی ماه مارس رسید؛ این موضوع عاملی در جهت تضعیف بهای فلزات در این بازه زمانی بود که نتیجه آن به وضوح در معاملات مس در بازارهای جهانی مشاهده شد. البته این روند صعودی در روزهای ابتدایی ماه آوریل ادامه نداشت و مجددا شاخص دلار وارد مسیر کاهشی شد و به ۱۸/ ۹۲ واحد در روز جمعه ۹‌آوریل رسید که این موضوع تاثیر خود را در افزایش بهای جهانی مس ظرف هفته اخیر گذاشت. در حالی که سیگنال‌هایی از ورود مجدد شاخص دلار آمریکا به مسیر افزایش در کوتاه‌مدت وجود دارد، تقویت بهای جهانی فلزات و به خصوص مس از مسیر این فاکتور نیز دور از انتظار نیست.